کد مطلب: ۴۴۰۲۳۵

جزئیات جدید از رانت در عرضه اولیه بورس / مقصر اصلی کیست؟

جزئیات جدید از رانت در عرضه اولیه بورس / مقصر اصلی کیست؟

پس از شروع واکنش‌ها به رانت در عرضه اولیه‌های بورس دو مقام بورسی توضیحاتی بیان کرده و وعده داده‌اند که از این به بعد گزارشات روزانه به مقام ناظر بازار ارسال می‌شود. اما از نگاه خیلی‌ها این اقدام کافی نیست و برای حل مساله فکر اساسی صورت بگیرد.

به گزارش تجارت‌نیوز ، پس از شروع واکنش‌ها به رانت در عرضه اولیه‌های بورس دو مقام بورسی توضیحاتی بیان کرده و وعده داده‌اند که از این به بعد گزارشات روزانه به مقام ناظر بازار ارسال می‌شود. اما از نگاه خیلی‌ها این اقدام کافی نیست و برای حل مساله فکر اساسی صورت بگیرد. در این مورد نظرات کاربران تجارت‌نیوز را در گزارش «رانت خرید عرضه اولیه به چه کسانی می‌رسد؟» می‌توانید بخوانید.

در همین مورد این بار دنیای بورس جزییاتی را از این رانت منتشر کرد و نوشت: مثال‌های زیادی از رانت در اقتصاد کشور در سال‌های گذشته وجود داشته‌اند. مثلا رانت خوراک پتروشیمی‌ها را به یاد دارید؟ پتروشیمی‌ها عموما خوراک گازی با قیمت پایین‌تر از قیمت واقعی، دریافت می‌کردند و به تولید محصول مشغول بودند. این موضوع سود این شرکت‌های پتروشیمی‌ را به شدت افزایش داده بود.

حالا در واشکافی رانت پتروشیمی‌ها طبیعتا باید یک مجتمع پتروشیمی با تجهیزات مربوط به خوراک گازی وجود می‌داشت که به واسطه آن از دولت گاز خوراک با نرخ ارزان دریافت می‌کرد و محصول را با قیمت جهانی به فروش می‌رساند. گاز سوبسیدی در این میان همان رانتی بود که دولت توزیع می‌کرد و طبیعتا برای استفاده از آن باید تجهیزات پتروشیمی وجود می‌داشت. یا مثلا برای رانت انرژی برق یا گاز خانگی به اجاق گاز یا وسیله برقی برای بهره‌کشی از رانت نیاز دارید.

حالا برای استفاده از رانت عرضه اولیه نیز ابزاری نیاز است. برای مثال کارگزاری‌ها از استیشن‌ها و معامله‌گران خود می‌خواهند برای برخی از «مشتریان خاص» سفارشات سرخطی را سریع‌تر رد کنند یا شرکت‌های نرم‌افزاری این امکان را فراهم می‌آورند که برخی با الگوریتم‌ها و کدهای برنامه‌نویسی مشخص سریع‌تر ثبت سفارش کنند. در این‌جا نیز شرکت‌های نرم افزاری و کارگزاری حکم همان مجتمع و تجهیزات پتروشیمی را دارند. برای حذف رانت پتروشیمی راه‌حلی جز واقعی ساختن نرخ خوراک وجود نداشت که به همین منظور نیز فرمول ده ساله نرخ خوراک از سوی زنگنه و معاونانش تعریف شد. اما به هر حال دولت علت اصلی رانت بود و نباید انتظار می‌داشتیم که پتروشیمی‌ها کار خود را تعطیل کنند یا بگویند ما چون خوراک رانت است، نمی‌خواهیم، دولت مقصر بود و هر جا دیگر نیز رگولاتوری مقصر در رانت‌زایی است.

گفتیم دولت‌های ایران ید طولایی در رانت‌زایی دارند. برای مثال رانت ۴۲۰۰ را همه احتمالا به یاد دارند. در ۲۰ فروردین ۹۷ دولت رانتی را کلید زد که آثار مخرب آن ضربه سنگینی به اقتصاد کشور وارد کرد. در آن‌جا هم به همه مردم به صورت مساوی دلار ۴۲۰۰ نمی‌دانند که برود واردات کند برای استفاده از رانت دلار ۴۲۰۰ نیز عده‌ای باید کارت بازرگانی می‌داشتند یا مجوزهای تولیدی و صنعتی برای واردات کالا ارائه می‌دادند تا دولت به آن‌ها ارز دولتی بدهد. در نتیجه آن‌جا هم بالاخره ابزاری وجود داشته است اما آیا دریافت‌کنندگان ارز ۴۲۰۰ مقصر است، خیر. تنها دولت مقصر بود که بستر رانت را مهیا کرد واقعا از نظر شما خنده‌دار نیست که به واردکننده ارز ۴۲۰۰ داده می‌شد و واردکننده آن را رد می‌کرد و مثلا می‌گفت رانت است نمی‌خواهم.

حالا نیز شما شرکت نرم افزاری یا کارگزاری محترم رانت دارید که سفارشات سرخطی ثبت می‌کنید. طبیعتا تجهیزات و کدهای برنامه‌نویسی همان ابزار شما برای بهره‌گیری از رانت است. در نتیجه این‌که گفته می‌شود شما رانت سفارشات سرخطی دارید را بپذیرید. اما ما نیز انتظار نداریم که از این رانت استفاده نکنید امکانی هست که سازمان بورس به واسطه قوانین اشتباه خود برای شما مهیا ساخته است، اگر شما استفاده نکنید رقیب‌تان استفاده می‌کند، تنها حرف ما این است که معنی رانت را حداقل متوجه باشید. منبع درآمد شما کارمزد است و نه رانت عرضه اولیه یا سفارشات سرخطی. اما مسئول عزیز بورسی نیز حداقل اطلاعات از رانت سنگینی که ایجاد کرده است را باید درک کند و واقعا قابل دفاع نیست. طبیعتا در رانت پتروشیمی هر چه پتروشیمی بزرگ‌تر رانت بیشتر استفاده می‌کرد اینجا هم هر چه ابزار بهتر و کارگزاری مجهزتر طبیعتا رانت بیشتری دارند. در این میان توضیحات واضحات از سوی برخی از مدیران بورسی واقعا قابل فهم نیست.

اما تنها مقصر در این‌جا سازمان بورس و مقام ناظر بورسی است که سال‌ها با قوانین اشتباه مانند دامنه نوسان بستر را برای رانت مهیا کرده است به قول یکی از کارشناسان شغل جدیدی کم کم در بورس ایجاد می‌شود که می‌گویند ما شما را به اول صف سهام می‌بریم. یک سری مفاهیم نسبتا ساده اقتصادی وجود دارد که ما از برنامه‌نویس شرکت نرم افزاری یا کارگزاری انتظار نداریم آن را درک کند و نافی رانت خود شود اما از شما به عنوان مدیران سازمان بورس انتظار داریم حداقل اثر مخرب و ویران‌کننده قوانینی رانتی که ایجاد کرده‌اید را درک کنید.

نظرات

مخاطب گرامی توجه فرمایید:
نظرات حاوی الفاظ نامناسب، تهمت و افترا منتشر نخواهد شد.

  • ناشناس

    سلام.چرا.باید.کاری.کنند.موجب.بی.اعتمادی.و….سهامداران.شود.واز.بورس.خارج.شوند.بازار.سرمایهبورس.وبانکداری.و.شرکتها.بورسی.مرجع.امانت.داران.مردم.هستند.با.خرید.سهام.در.رونق.تولید.سهیم.می.شوند.ودر.سود.وزیان.سهیم.میشوند.در.واقع.سازمان.بورس.ناظر.وبازرس.نگهبان.بورس.هستند.تا.تخلفی.صورت.نگیرد.باندو.رانت.عرضه.ها.ی.نا.بهنگام.سفته.بازی.سفارشسازی.در.خرید.فروش.به.صفر.برسد.تا.همه.بتوانند.یکسان.از.مزایای.بورس.استفاده.کنند.وبموقع.اطلاعات.با.اهمیت.شفاف.سازی.شود.ودر.کدال.نشان.داده.بشه.همه.سهامداران.انتظار.دارند.تخلفی.صورت.گیرد.فورا.از.طریق.ناظر.محترم.بازرس.محترم.ومسولین.پیگیری.جدب.بعمل.تا.ضربه.بر.پیکر.بورس.وارد.نشود.وسلام.

  • محسن

    با سلام
    نظر بنده اینست که برنامه ای اتخاذ شود اولویت خرید با کسانی باشد که حجم درخواست خرید کمتری دارند.
    فکر میکنم اینطوری عدالت رعایت می شود و جلو رانت هم گرفته می شود.

  • ناشناس

    سلام… درست است مطالب شما. ما هم تایید می کنیم .امیدواریم که مسئولین حل کنند

  • ناشناس

    مختار رحیمی
    سلام… اگر در عرضه اولیه ها را بررسی کنند معلوم خواهد شد کیا دائم از کدام کارگزاری خرید سرخطی داشته. متخلفین را توبیخ کنند.این دیگر تخصص نمی خواهد

  • ارمین

    خیلی ممنون از شما که به این موضوع پرداختین. این فساد اینقدر گندش دراومده که صدای همه رو درامورده و از همه خنده دار تر توجیح مسولان بورسی هست که نشون میده یا خیلی ساده هستند یا دارن از این دزدیها نفع میبرن
    پیشنهاد من اینه که برای سهمهای عرضه اولیه تا وقتی که صف خرید بریزه و اصطلاحا سهم متعادل بشه به هرکد فقط یکبار در روز و به تعداد محدود مثلا 3000 سهم اجازه خرید بدهند. اینطوری به خیلیها سهم میرسه و کسانی که رانت هم دارن براشون صرف نمیکنه سواستفاده کنند. الان وضع جوریه هر کد میتونه 100هزار سهم و به تعداد دلخواه بگیره خب معلومه به طبقه فرودست و معمولی جامعه هیچی نمیرسه

  • امید

    واقعا دستتون درد ن‌نه که این رانت و انتشار دادین منم خیلی وقت ناله میکنم ار این رانت که مثلا ۳۰روز عرضه اولیه فقط گیر افراد خاص میاد من شده با سه تا سیستم از قبل ۸:۳۰ هر ۵ ثانیه با ی سیستم وارد کردم ولی هیچوقت گیرم نیومد یا اکر امد دو روز بعدش ریزش کرد دیگه چرا جلوی این کار نمیگیرن حتما ی منافعی پشتش هست

  • مهدی حق شناس

    نظرات دوستان کاملا درسته – من پیشنهاد میکنم فقط برای عرضه های اولیه ؛ سازمان بورس یک سامانه ایجاد کنه و و عرضه های اولیه تا یک ماه یا دو ماه فقط از طریق این سامانه بشه خرید کرد فقط خرید – فروش طبق روال عادی
    و از اونجایی که ترفیک کاری هسته سازمان هم زیاده در یک ساعت مشخص مثلاساعت 7 صبح یا 13 عصر این اتفاق بیفته – همه کاربران از هرکارگزاری که باشند در یک سیستم واحد و جامع زیر نظر مستقیم سازمان بورس اقدام به خرید کنند . در این حالت هیچ اعتراض و تخلفی صورت نخواهد گرفت – با تشکر فراوان

  • محمدامین

    سلام
    یه راه حل ساده داره
    باید اولویت زمانی بین ساعات ۸:۳۰تا ۹:۰۰ برداشته بشه
    یا از ۸:۳۰ به مدت ۱۰ دقیقه
    اینطوری به همه به یک اندازه سهام میرسه
    سهامی که در حال رشد هستند هم همین حالت رو دارند
    با تشکر

  • ناشناس

    اولا از تمامی دست اندرکاران تجارت نیوز کمال تشکر وقدردانی میکنم هرچند که بنده عاجز اززحمات بی دریغشان هستم ولی حداقل کاری که ازدست بنده حقیر می اید این تشکر ناقابل میباشد دوما این مسولین وناظرین بورس معادله دیفرانسیل چند مرتبه حل نمیکنند که بگیم سخته بیچاره نمیتونه مایک مثل داریم که میگوید انکه خوابیده میشه بیدارش کرد ولی اونی که خودشو به خواب زده دیگه نمیشه بیدارش کرد بقیه قصه وجواب پیداشد تشکر حبیبی

  • خلیل الله غلامی مندرجانی

    روزهای بعد از عرضه اولیه هر کد سهامدار به تعداد محدود مثلا ۲۰۰۰ سهم سفارش بدهند و یا سیستم طوری تعریف شود که در هر مرحله مثلا ۱۰۰۰ سهم را قبول سفارش کند و یا سفارش افراد از کمترین تعداد شروع به معامله بشه تا هر جاه رسید مثلا به کسانی که زیر ۵۰۰ سهم هستند سهام فروخته شه و اگر بازهم فروشنده باشه به افراد زیر ۱۰۰ سهام فروخته شود و الی اخر تا جایی که فروشنده باشه و …