اتفاقات پیش روی جهان در سال ۲۰۲۳

به گزارش تجارت‌نیوز ، همه‌گیری کرونا، تا قبل از آغاز جنگ اوکراین، به مدت دو سال نیرویی بود که آینده جهان را تغییر می‌داد. اما اکنون محرک اصلی تغییرات جهان، حمله روسیه به کشور همسایه خود یعنی اوکراین است. غیرقابل پیش‌بینی بودن تأثیر این درگیری بر ژئوپلیتیک و امنیت جهان، مبارزه برای کنترل تورم، هرج‌ومرج در بازارهای انرژی و مسیر نامشخص چین پس از همه‌گیری کرونا، مسائلی هستند که جهان باید در سال 2023 با آن دست‌وپنجه نرم کند. در هم تنیدگی این موضوعات و ارتباط آنها با یکدیگر به هرچه پیچیده‌تر شدن آنها دامن می‌زند.

در مقاله اکونومیست ، ده موضوع و روندی که جهان در سال 2023 شاهد آن خواهد بود، بررسی شده است که مهم‌ترین آنها عبارتند از:

سرنوشت جنگ اوکراین، سرنوشت جهان

اولین و مهم‌ترین دغدغه روز جهان جنگ اوکراین و روسیه است. قیمت انرژی، تورم، نرخ بهره، رشد اقتصادی، کمبود مواد غذایی، همه به این بستگی دارد که مناقشه اوکراین در ماه‌های آینده چگونه ادامه پیدا کند. پیشرفت سریع اوکراین می‌تواند تهدیدی برای پوتین باشد اما بیشتر به نظر می‌رسد این جنگ به بن بست بخورد.

روسیه به امید اینکه کمبود انرژی و تغییرات سیاسی در آمریکا، حمایت غرب از اوکراین را تضعیف کند، برای حل درگیری تلاش خواهد کرد. پوتین مدعی شده که به دنبال مذاکره است. البته برای پایان جنگ اوکراین سه سناریو احتمالی وجود دارد اما در هر صورت غرب تلاش می‌کند قدرت مذاکره اوکراین را بالا ببرد تا حتی‌الامکان مجبور به تسلیم اراضی نباشد.

رکود اقتصادی

در سال 2023 اقتصادهای بزرگ وارد رکود خواهند شد زیرا بانک‌های مرکزی نرخ‌های بهره را افزایش می‌دهند تا تورم را کنترل کنند. هر چند کنترل آن بدون دردسر نخواهد بود. تورم یکی از پیامدهای پساکرونایی است که از زمانی آغاز شد که قیمت‌های انرژی بالا گرفت و به ابعاد نگران‌کننده‌ای رسید. بسیاری از اقتصادها شاهد افزایش تورم به سطوحی بودند که چندین دهه مشاهده نشده بود.

نرخ رشد قیمت مصرف‌کننده در آمریکا به 9 درصد رسید و منطقه یورو نیز رکورد 10.7 درصدی را دید. تورم و رکود در چند اقتصاد نوظهور به‌ویژه اقتصادهای آشفته بسیار بالاتر بود. پیش‌بینی می‌شود رکود اقتصادی آمریکا به نسبت ملایم‌تر از اروپا باشد اما این مساله بیشتر به جهان آسیب می‌زند زیرا یک دلار قدرتمند به معنای ضعیف‌تر شدن واحدهای پولی رایج دیگر کشورهاست که موجب آسیب به کشورهای فقیرتر می‌شود. کشورهایی که پیش از این از قیمت‌های سرسام‌آور مواد غذایی ضربه خورده‌اند.

مسائل اقلیمی

از آنجایی که کشورها برای تامین منابع انرژی خود تحت فشار هستند، به سمت سوخت‌های فسیلی آلاینده روی می آورند. اما در میان‌مدت، پدیده گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر به عنوان جایگزینی ایمن‌تر برای هیدروکربن‌ها تا حدی از وخامت شرایط اقلیمی جلوگیری خواهد کرد. علاوه بر انرژی باد، خورشید، انرژی هسته‌ای و هیدروژن نیز از این تغییر سود خواهند برد. آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی کرده که تا سال 2025 سوخت‌های تجدیدپذیر به طور کامل جایگزین زغال‌سنگ خواهند شد.

مشکلات جمعیت و اقتصاد چین

در سال 2023 جمعیت هند از چین پیشی می‌گیرد و این در شرایطی است که جمعیت این کشور رو به کاهش و است و اقتصاد آن با موانع زیادی روبروست. برخی بحث‌ها حاکی از آن است که چین دیگر به اوج خود رسیده و پس از این در سراریزی قرار خواهد گرفت. صرف نظر از میزان صحت این نظرات، آنچه مسلم است این است که با وجود رشد اقتصادی آهسته، اقتصاد این کشور هرگز از نظر اندازه از آمریکا سبقت نخواهد گرفت.

چند پاره شدن آمریکا

اگرچه جمهوری‌خواهان در انتخابات میان‌دوره‌ای عملکردی ضعیف‌تر از حد انتظار داشتند، شکاف‌های اجتماعی و فرهنگی در خصوص سقط جنین، قوانین حمل اسلحه و سایر مسائل حائز اهمیت پس از یک رشته احکام جنجالی از سمت دیوان عالی آمریکا همچنان در حال افزایش است. ورود رسمی دونالد ترامپ به رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری سال 2024 نیز، آتش‌بیار این معرکه خواهد شد.

سرایت جنگ به سایر کشورها

تمرکز شدید بر جنگ در اوکراین خطر درگیری در جاهای دیگر را افزایش می‌دهد. با حواس پرتی روسیه، درگیری‌ها در کشورهای دیگر در حال وقوع است. چین ممکن است تصمیم بگیرد که بهترین زمان هرگز زمان بهتری برای اقدام شدید در مورد تایوان سال آینده است و تنش‌های هند و چین نیز ممکن است هیمالیا را در آتش جنگ فرو ببرد. حتی برخی بر این باوراند که ترکیه سعی در تصرف یک جزیره یونانی خواهد داشت.

تغییر معادلات سیاسی

در بحبوحه تغییرات ژئوپلیتیکی، اتحاده راه چاره است. ناتو که با جنگ در اوکراین دوباره احیا شده است، پذیرای دو عضو جدید خواهد بود.چند اتحاد جدید نیز در حال ظهور هستند که کشورهای مختلف را در یک سمت قرار می‌دهند. برای مثال بلوک آبراهام، یک بلوک در حال ظهور است که احتمال دارد عربستان سعودی به آن بپیوندد. علاوه بر آن گروه‌های دیگری که اهمیت رو به رشدی پیدا کرده‌اند عبارتند از Quad و aukus که دو گروه تحت رهبری آمریکا هستند که قصد مقابله با ترقی چین را دارند.

گروه i2u2 نیز یک انجمن پایداری است که هند، اسرائیل، امارات متحده عربی و ایالات متحده را با هم متحد می‌کند. همچنین رئیس جمهور چین با سفر به عربستان احتمال ایجاد اتحاد بین این دو کشور را بالا برد. شی‌جین‌پینگ برنامه دارد نفوذ آمریکا را در سراسر جهان به نفع خود کاهش دهد و ادامه این روند در سال 2023 دور از انتظار نیست.