کد مطلب: ۴۷۶۴۰۳

آیا دارا دوم بخریم؟

آیا دارا دوم بخریم؟

دارا دوم را بدون شک باید جزو پر حاشیه‌ترین اتفاقات امسال بازار سهام دانست که هم حواشی زیادی پیرامون خود ایجاد کرد و هم سایه سنگینی بر روی بورس تهران انداخت.

به گزارش تجارت‌نیوز ، میلاد خوش زبان، کارشناس ارشد مالی در دنیای اقتصاد نوشت: دارا دوم را بدون شک باید جزو پر حاشیه‌ترین اتفاقات امسال بازار سهام دانست که هم حواشی زیادی پیرامون خود ایجاد کرد و هم سایه سنگینی بر روی بورس تهران انداخت. موضوعی که در ابتدا یک مساله ساده به نظر می‌رسید، عملا تبدیل به بحرانی شد که دامن کلیت بازار و شاخص بورس را نیز گرفت.

دارا دوم طی زمانی حدودا دو ماهه با پیشی گرفتن تدریجی از موضوعی پیش پا افتاده در بورس تبدیل به متن اصلی اخبار شد، به‌طوری که گویی متغیری مهم شده است. این پیشروی تا جایی ادامه یافت که حتی در مقطع زمانی نسبتا کوتاهی، پالایشی‌ها تبدیل به لیدر بازار سرمایه شدند و برای بقیه بازار تعیین جهت می‌کردند.
سرانجام با پایان کشمکش‌های فراوان، این صندوق با نماد «پالایش» در بورس درج شد. شبه نوشداروی پر سر و صدا بالاخره پس از کاهش چشمگیر قیمت‌ها در بازار سرمایه از راه رسید و چه دیر رسید. این دیر آمدن سبب ایجاد سوال مهمی بین اهالی بازار و سرمایه‌گذاران خرد و بسیاری از افراد جامعه شده است که علاقه‌مند بودند تا به واسطه تجربه «دارا یکم» این صندوق را خریداری کنند:

در چنین شرایطی که روند بورس تغییر کرده است، آیا دارا دوم را بخریم؟

پرسش مذکور یکی از پر تکرارترین سوالاتی است که این روزها به کرات پرسیده می‌شود. در این بین پاسخ‌های متفاوتی به این سوال توسط تحلیلگران داده شده است. برخی شرایط بازار را متفاوت از روزگار سرخوش دارا یکم می‌دانند و معتقدند که احتمالا بازدهی این صندوق مشابه آن یکی نخواهد بود. برخی نیز پاسخ رندانه‌ای به این سوال می‌دهند مبنی بر اینکه بهتر است تصمیم‌گیری را به روز آخر و بر اساس تغییرات چهار نماد داخل صندوق، نسبت به روز آغاز پذیره‌نویسی (به جهت لحاظ کردن قیمت پایانی با در نظر گرفتن تخفیف ۲۰ درصدی) اتخاذ کنید، چرا که آن وقت می‌توان با قاطعیت بیشتری تصمیم گرفت.

اگرچه زمان پذیره‌نویسی نماد «پالایش» طبق پیش‌بینی‌ها تمدید شد اما ظاهرا با توجه به شرایط امروز بازار، استقبال کمتری نسبت به صندوق اول از آن شکل گرفته است. فارغ از اینکه آیا ورود «مستقیم» عامه مردم و‌ جامعه به بورس صحیح یا اشتباه است، صندوق‌های دارا قرار است که به یاری مشکل کسری بودجه دولت بیایند و اگر استقبال از دارا دوم آن‌طور که انتظار می‌رود صورت نگیرد، خبر بدی برای ETFهای بعدی دولتی نیز خواهد بود. دارا دوم به درست یا غلط به جهات مختلفی که پیش‌تر گفته شد تبدیل به موضوعی حیثیتی برای بورس تهران شده است.

اما آیا امکان نجات دارا دوم وجود دارد؟

این‌طور که به نظر می‌رسد برای ارائه راهکار اساسی کمی دیر شده و زمان از کف رفته است. احتمالا حتی موضوعی مثل تخفیف نرخ خوراک هم نتواند تاثیر چشم‌گیری در میزان استقبال از این صندوق ایجاد کند، چرا که ترس عجیبی حاکم بر جو فعلی بازار است که در نوع خود کم سابقه بوده است. بازار سهام در مدت زمان بسیار کمی (کمتر از یک ماه) دچار «ریزشی» جدی شده است که به نظر نمی‌رسد بتوان آن را «اصلاح» نامید و در واقع دچار یک فروش ناشی از وحشت (Panic Selling) شده است.

به علاوه اینکه زمان‌بندی و عرضه دیرهنگام دارا دوم نیز مورد انتقاد جدی قرار دارد. شاید راهکارهایی بودند که اگر زودتر اجرا می‌شدند، نه تنها می‌توانستند برای صندوق فعلی انجام شوند بلکه می‌شد آنها را برای ETFهای بعدی دولتی نیز تکرار کرد. از جمله راهکارهایی که برای این صندوق‌ها پیشنهاد داده‌اند، فروش «اختیار فروش» است. در واقع به اعتقاد برخی دولت می‌توانست با راهکاری مثل «بیمه کردن» این صندوق‌ها، اعتماد سرمایه‌گذاران را جلب کند. موضوعی که چند سال پیش نیز به شکل مشابهی در صندوق «سپاس» انجام شد. صندوق «سپاس» صندوقی بود که در سال ۹۳ (که بازار آن روزها اصلا حال خوبی نداشت و روزهای کابوس واری را سپری می‌کرد) معرفی و عرضه شد.

این صندوق حجم خیلی کوچکی داشت (حدودا ۵۰ میلیارد تومان که اصلا در بازار امروز این رقم عدد تاثیرگذاری محسوب نمی‌شود) اما سازمان بورس تلاش کرد با ارائه راهکاری رونق را به بازار سرمایه برگرداند. بدین صورت که همزمان با فروش هر واحد صندوق، یک ورق «اختیار فروش تبعی» نیز به سرمایه‌گذاران داده می‌شد که با استفاده از آن، این اختیار و حق را داشتند تا ۱۳ ماه بعد و در اولین سررسید صندوق اوراق خود را با ۳۰ درصد سود بفروشند. سودی که کمی بیشتر از سود بانکی آن زمان لحاظ شده بود.

در واقع اشخاص مختار بودند که در زمان سررسید و در صورتی که قیمت هر واحد صندوق، کمتر از ۳۰ درصد رشد کرده بود، اختیار فروش خود را اعمال نمایند و بدین ترتیب حداقل بازدهی طی زمانی حدودا ۱۳ ماهه که برای آن لحاظ شده بود، ۳۰ درصد بود.

حالا و پس از گذشت چند سال از این تجربه برخی نیز پیشنهاد داده‌اند که اگر دولت در شرایط فعلی بخواهد ETF‌های خود را به راحتی به فروش برساند، می‌تواند از این راهکار قدیمی جواب بگیرد و این اطمینان خاطر را به سهامداران بدهد که آنها متضرر نخواهند شد.

اما آیا این موضوع در شرایط فعلی عملیاتی است؟

مساله اول این است که آیا دولت می‌تواند نسبت به صدور «اختیار فروش» اقدام نماید؟ به نظر می‌رسد که این کار از لحاظ قوانین و مقررات چندان عملیاتی نباشد چراکه حجم این صندوق بسیار بالاست و ارزش فعلی آن با احتساب ۲۰ درصد تخفیف حدودا ۶۰ هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود. این رقم، رقمی بسیار بزرگ است که نه در بودجه و نه در نحوه شرایط واگذاری پیش‌بینی نشده است و بار مالی بسیار سنگینی خواهد داشت.

شاید (به احتمال بسیار ضعیف) از ابتدا می‌شد از ظرفیت اختیار فروش استفاده کرد اما در شرایط فعلی به نظر می‌رسد که این تغییرات از نظر قانونی امکان‌پذیر نباشد و حتی در صورت امکان‌پذیر بودن بسیار زمان‌بر خواهد بود. ضمن اینکه چندان منطقی به نظر نمی‌آید که دولت بخواهد هم تخفیف ۲۰ درصدی به خریداران بدهد و هم تخفیف نرخ خوراک به پالایشگاه‌ها و هم آپشن فروش به سهامداران!

حال اگر دولت این اختیار فروش را صادر نکند آیا شخص دیگری حاضر به این کار خواهد شد؟

در صورتی که کلیت بازار سهام تا پایان سال صعودی باشد (و فرضا سررسید اختیار فروش هم پایان سال باشد) و قیمت صندوق‌ها رشدی بیش از سود بانکی نمایند (یعنی در مدت زمان مشابه سر رسید اختیار فروش، با فرض اینکه نرخ سود در نظر گرفته شده برابر با نرخ سود بانکی در همان مدت زمان باشد)، طبیعتا اعمال اختیار فروش از سمت سهامداران نیز صورت نخواهد گرفت، چرا که در صورتی که آنها واحدهای صندوق خود را در بورس به فروش برسانند، سود بیشتری کسب خواهند کرد و عملا اعمال اختیار فروش توجیه اقتصادی نخواهد داشت.

اما اگر این‌ سناریو به وقوع نپیوست چطور؟ در واقع اگر شرایط بازار طوری رقم بخورد که این اختیار فروش در سررسید اعمال شود (مشابه اتفاقی که برای صندوق سپاس افتاد)، چه کسی این تعهد مالی سنگین را خواهد پذیرفت؟ ظاهرا نه شرکت‌های تامین سرمایه و نه شرکت‌هایی که سهامشان داخل این ETFها قرار گرفته است، علاقه‌مند به این کار نیستند یا توانایی انجام چنین اقدامی را ندارند.

بنابراین به نظر می‌رسد که حداقل در شرایط امروز بورس تهران، صدور اختیار فروش بر روی این صندوق‌ها امری نشدنی باشد. به علاوه اینکه فارغ از وضعیت فعلی بازار تاکنون در چنین حجمی اختیار فروش صادر نشده است.

در شرایط کنونی شاید افزایش سقف مجاز خرید هر کد حقیقی راهکاری ساده‌تر و معقولانه‌تر به نظر برسد تا میزان فروش واحدها نیز افزایش یابد. همچنین تعیین بازارگردان برای این صندوق‌ها، منجر به کاستن از هیجانات معامله‌گران تازه‌کار خواهد شد و روند معاملات در این ETFها را روان‌تر خواهد کرد. وجود بازارگردان می‌تواند در کنترل و خنثی‌سازی رفتارهای هیجانی این نمادها بسیار سودمند باشد، به خصوص آنکه اکثر سهامداران این صندوق‌ها از عامه‌ مردم و سهامداران خرد تازه وارد خواهند بود.

در پایان اینکه استفاده از ظرفیت «اختیار فروش تبعی» برای ETFها با توجه به شرایط فعلی کارساز نخواهد بود، چرا که هیچ شخصی حاضر به پذیرش این تعهد مالی سنگین نیست که با صدور آپشن فروش، نقش کاپیتان میلر (تام هنکس) را برای «جیمز رایان» در فیلم مشهور «نجات سرباز رایان» ایفا نماید! در واقع خبری از میلر نیست و در چنین بازار قرمزی نجات سرباز «دارا» با چالشی جدی مواجه شده است.

اخبار مرتبط با بازار و سهام را در صفحه اختصاصی بورس تجارت‌نیوز بخووانید.

نظرات

مخاطب گرامی توجه فرمایید:
نظرات حاوی الفاظ نامناسب، تهمت و افترا منتشر نخواهد شد.

  • جواد بیگ

    اهای ترامپ زورگو. به کوری چشم تو بورس ما امروز 60 هزار واحد افزایش شاخص داشت. بزودی مجدد قله 2 میلیون واحدی شاخص بورس را بدست می آوریم. همچنین برنامه ریزی کردیم برای ششماهه اول سال 1400 .شاخص بورسمان به 3 میلیون برسد.
    ترامپ و اتحادیه اروپا باید .کارشناسان خود را برای یاد گیری .برای الگوی …..پیشرفت اعزام کنند.
    کور شود هر کسی که نمی تواند این همه رشد وپیشرفت کشور ما را ببیند.

    • Alireza

      چی ربطی به ترامپ داره 🙁
      هرچی بورس بیشتر رشد کنه یعنی تورم اون کشور بیشتره یعنی ارزش پولش داره پایین میاد الان بورس ونزوئلا رو نگاه کن:)

    • ناشناس

      الان که بورس سقوط کرد ارزش پولمون رفت بالا؟

    • ناشناس

      ???

    • امیر

      در ابتدا به سواد اقتصادی شما شک داشتم و در پایان نظرتون به یقین رسیدم، تنها ،کشوری در عرض کمتر از 5 ماه شاخص بورسش از 1 میلیون به 2 میلیون میرسه که تورمی چند صد درصدی روی اقتصادش سایه انداخته باشه، این سرعت رشد شاخص نه تنها دلگرم کننده و خوب نیست بلکه بسیار ترسناکه و با سقوط شاخص کاملا متوجه شدید درحالی که این اصلاح باید در محدوده 1/800 تا 1/600 میومد. در ضمن در کشوری که خونه هرچی فرسوده تر و قدیمی تر میشه قیمتش اضافه میشه امکان نداره سهام یک شرکت یا کارخونه رو بخری و قیمتش بالا نره، این چیزی که شما میگی رشد نیست، سود بورس فقط حفظ ارزش پولته، امریکا تورم نداره و حرکت شاخصش هم نرماله، ما سود بورسمون به سقوط ارزش ریالمون نمیرسه ، حالا شما باز بگو پیشرفت کردیم

    • جواد بیگ

      امیر جان به سبیلت قسم .متن را بابت طنز و استهزاء بورس نوشتم .حتی یک کلمه اش را جدی عرض نکردم.
      من باب مثال شاخص بورس کشور ژاپن با یک اقتصاد پیشرفته حدود 20 هزار واحد است.
      عدد میلیونی شاخص بورس ما یک جوک است. که همه دنیا شبانه روز به آن می خندند. .انچه برای کشورهای دیگر در روابط اقتصادی مهم است .ارزش برابری پول ملی آن کشور با ارزهای جهانی است. نه بالا بودن شاخص بورس
      عزیز برادر وقتی گردش مالی چند هزار میلیاردی بورس ما در تولید و رشد اقتصادی تاثیر ندارد. بورس به معنی واقعی یعنی کشک.
      طنز تلخ روزگار ما این است که :حسن کلید افزایش قیمت را نشانه رشد اقتصادی می داند. پس برای اقتصاد کشور (الفاتحه )

    • جواد بیگ

      علیرضا جان .ببخشید. متن جوابیه حقیر خطاب به امیر را بخوان. .. من به شوخی و طنز عرض کردم .دوستان جدی گرفتند.

  • ناشناس

    سلام من دوهفته این سهام خریدم میخام بفروشم چکارکنم؟میشود؟و اینکه درپرتفوی من هنوز نیامده است

  • امیر

    در عجبم از اینکه مدام دارن تمدید میکنن این صندوقو ولی سهامای پالایشی رو باز نمیکنن
    چه فایده ای داره تمدید کردن این صندوق وقتی نمیشه عملکرد پالایشی هارو بررسی کرد؟

    • عمو نظر

      امیر جان. تمدید کردن مکرر برای این است که تا حالا استقبالی از خرید این سهام نشده است.
      باز نشدن سهام چهار پالایشی هم ترس حضرات از ریزش ناگهانی است.آقایون فکر می کنند مردم چشم و گوش بسته و به سفارش
      کلید دار اعظم سهم مورد نظر را می خرند.
      دولت در امور جاری کشور به اندازه یک ارزن با مردم صداقت ندارد.

  • حمید

    باسلام
    ببخشید اگه از دوستان کسی اطلاع داره لطفا جواب بده
    این 20درصد تخفیف دولت برای دارا دوم ، ملاک قیمت چه روزی از سهم مورد نظر است ، روز آغاز خرید ، یعنی 5 شهریور و یا ؟؟؟؟؟؟؟؟؟

    • عمو مجید

      حمید جان خیلی خودت را درگیر محاسبات بورس نکن/ عزیز برادر مثلا شما 500 سهم دارا دوم می خرید 5 میلیون تومان. معنی20 درصد اینست که ارزش خرید شما حالا 6 میلیون تومان است.

  • مهناز ورامینی

    سلام .امروز 30 شهریور شاخص بورس با ریزش حدود 50 هزار واحدی مواجه شد.
    این نوسانات با هیچ معیار عقلی و منطقی و تحلیلی قابل توجیه نیست.
    کارشناس بورس می گفت.بورس در حال اصلاح و استراحت است. واقعا اینطوری است ؟؟
    اصلاح تا کی ؟؟ استراحت تا کی ؟؟ دروغ و عوام فریبی تا کی؟؟
    دیگر هیچ معیاری که با آن که خود را متقاعد کنم سهم پالایش یکم را بخرم .وجود ندارد. شما چی فکر می کنید.؟؟

  • مینا میر

    با پایان یافتن معاملات امروز بورس و ریزش 50 هزار تایی جمع سهام پالایش هم از 15300 تومان به 14200 تومان رسید.
    برای کسانی که قصد خرید پالایش یکم دارند. در حال حاضر 4200 تومان بعلاوه 20 درصد تخفیف سود متصور است. اگر بورس به همین منوال باقی بماند.ولی چون وضعیت بورس ما ثبات نسبی هم ندارد. ممکن است باز هم در اینده دستخوش نوسانان شود. لذا دوستان برای خرید سهم و سرمایه گذاری بیشتر احتیاط کنید.
    من نگران سهام عدالت هستم که در سازو کار” کارگزاری های بورس مثل گوشت قربانی دست بدست می شود. تا الان که منفعتی درخور توجه نصیب سهام داران سهام عدالت نکرده .با ادامه این وضع سهام عدالت ارزش ذاتی خود را نیز از دست می دهد.
    به نظر من بهترین کار .خارج کردن سهام عدالت از کارگزاری های بورسی و تحویل به مردم در قالب یک کارت اعتباری است.

  • امیر

    سلام من مقداری خریدم ولی هنوز ننوشته ثبت در هسته ی معاملات و نوشته شده منتظر پاسخ ، آیا خرید انجام شده یا پول فقط بلوکه شده ؟؟

  • ناشناس

    آیابه چه عنوانی واردچه منابعی شویم تا ازاوضاع سرمایهآگاهی پیدا کنیم

  • ناشناس

    من مقداری از سهام دارا دوم پالایشی را خریدم ولی هیچ عکسالعملی مشاهده نکردم ایا تا کی باید منتظر پیام سازمان بورس باشیم ایا پول من بلوکه شده خبر ندارم

    • علیرضا قدیری

      بله

  • ناشناس

    سلام من ۳ سال پیش دارایی دوم سهم خریدم و الان اصلا نمیدونم رشدی کرده یا نه و این پول من چیشد هیچ پیام و خبری از سود و ضررش هم ندارم من باید چیکار کنم کجا مراجعه کنم