درآمد یک تا دو میلیون تومان سخنرانان مذهبی در یک دهه محرم
روزها و شبهایی که شهرها رخت تازه به تن میکنند و از دل هر کوچه و خیابان نوای عاشقانهای برمیخیزد. همه به دنبال گمشدهای کشته نجات را با صدای بلند فریاد میزنند و دردهایشان را به نسخه او درمان میکنند.
فهيمه اكبري صحت: محرم ماه اشکها و نیازهایی است که به عشق حسین بن علی گرهخورده است. بزرگ و کوچک، زن و مرد، پیر و جوان نمیشناسد، ماه، ماه عاشقان حسین است. شور حسینی تمام شهرها را در بر میگیرد و همگان دست در دست مراسم عزای فرزند بیسر زهرا(س) را به پا میکنند. صدای یا حسین، بو اسپند، غذای نذری، چای گرم، زنجیرهایی که بر دوش عاشقانش مینشیند و دستهایی که در غمش بر سینه مینشیند روزها و شبهای محرم را دگرگون میکند.
عاشقان حسینی هر سال با برپا کردن تکیهها و هیاتها عاشقانه نام فرزند رسول خدا را میخوانند. عاشقانی که دار و ندار خود را فدای «حسین» میدانند. راهاندازی یک هیات آن هم به مدت ده شب حتما بدون حمایت مادی و معنوی امکانپذیر نیست.
این گزارش تلاش میکند تا شور حسینی را از دریچه اقتصاد بررسی کند. هیاتهای مردمی و خودجوش که گاهی قدمت تاریخ دارند و از نسلی به نسل دیگر سپرده میشوند. این هیاتها که بیشتر با حمایت یک یا چند خانواده برپا میشوند، تنها تصویری از شور عاشقان حسینی است. هزینه هیاتها به سه بخش آشپزخانه، تجهیزات جانبی و سیستمهای صوتی و دستمزد مداحان و سخنرانان تقسیم میشود. با توجه به گسترده بودن بخش آشپزخانه این گزارش فقط دو بخش دیگر را بررسی میکند. سیستمهای صوتی همان میکروفنها، بلندگوها و سیستمهایی هستند که برای تقویت صدا در هیاتها نصب میشوند. بخش دیگر که تجهیزات جانبی مشهور است شامل علم، پرچمها، چلچراغ، زنجیرها،داربستها، گهوارهها، و… میشود. در این میان آن بخشی که هر سال نیاز بهروزرسانی دارد، سیستم صوتی است.
حمید توحیدی وحید یکی از فعالان هیات بابالحوائج در خیابان پیروزی میگوید: «در سالهای قبل حدود ده سال یکبار برای هیاتها سیستم صوتی خریداری میشد. در آغاز دهه هشتاد سیستمهای صوتی هر سه یا چهار سال یکبار نوسازی شدند، اما با آغاز دهه نود سیستمهای صوتی هیاتها تقریبا هر یک سال یکبار نوسازی میشوند. هر سیستم دو بخش دارد. یک سیستم داخلی که کاربرد آن در داخل هیات است. دوم سیستم خارجی که کاربرد آن در زمان حرکت دستهها به سمت خیابانها است.»
نهایت هزینه یک سیستم داخلی در شهرستانها تا 5 میلیون تومان است و بیشتر هزینهها بر روی سیستمهای خارجی تمرکز دارد، در حالی که در شهر تهران سیستمهای خارجی و داخلی هر دو بسیار هزینهبر هستند. به طوری که در برخی هیاتها 20 میلیون تومان برای سیستمهای داخلی خود هزینه کردهاند.
به گفته وی«سیستمها به دو دسته ایرانی و خارجی تقسیم میشوند. شاید بتوان گفت که از لحاظ کیفیت نمونههای ایرانی تفاوت چندانی با نمونههای خارجی ندارد، اما از نظر قیمت این اختلاف بسیار زیاد است. در سال 93 یک هیات سفارش ساخت بلندگوهایی را در خیابان جمهوری داده بود که این بلندگوها به صورت انحصاری برای آنها ساخته می شد که قیمت تمام شده هر باند، حدود 4 میلیون تومان بود.
وزن هر کدام از باندها حدود 300 کیلو گرم هم میرسید. علاوه بر این بر روی هر بایند یک سیستم پردازنده و یک سیستم تقویت کننده نصب میشد که حدود 5 تا 6 میلیون به این هزینهها اضافه میشد. به عبارتی هزینه باند و آمپلیفایر بیش از 10 میلیون تومان میشد. حالا برای این باندها میکروفونی استفاده میشد که حدود 2 میلیون تومان هزینه داشت.» وی ادامه میدهد: «سیستمهای خارجی همچنین هزینههایی انجام میشود. هر سال سیستمهای خارجی جدید خریداری میشود. به طور متوسط یک سیستم مناسب خارجی برای حرکت دستهها در شهر تهران حدود 15 میلیون تومان هزینه دارد. اپیدمی خرید سیستم در شهرهای بزرگ تهران به جایی رسیده است که برخی هیاتها اتاقها و یا انبارهای خاص سیستمهای قدمی و باندهای از رده خارج شده دارند. در شهرستانها برای سیستمهای داخلی هزینههای کمتری میشود.
نهایت هزینه یک سیستم داخلی در شهرستانها تا 5 میلیون تومان است و بیشتر هزینهها بر روی سیستمهای خارجی تمرکز دارد، در حالی که در شهر تهران سیستمهای خارجی و داخلی هر دو بسیار هزینهبر هستند. به طوری که در برخی هیاتها 20 میلیون تومان برای سیستمهای داخلی خود هزینه کردهاند.
حتی از محصولات آمریکایی قاچاقی هم استفاده میکنند که هزینههای بالایی را دارد. نکته جالب این است که در هیئتهای شهرهای بزرگ مانند تهران و قم سیستمهای نورپردازی و یا رقص نور هم خریداری میشود. که قیمتهای بسیار بالایی دارند که یک اپراتور خاص برای نصب آن نیاز است. همچنین یک نفر باید نسبت به عملکرد و راهاندازی سیستم اشراف کامل داشته باشد به همین دلیل اپراتور هنگام نصب سیستم نورپردازی یک نفر را کاملا آموزش میدهد. به طور متوسط قیمت نورپردازی از 5 میلیون حداقل به 14 تا 15 میلیون هم میرسد.»
جدول زیر لیست قیمتی از هزینههای سیستمهای صوتی را نشان میدهد:
نام سیستم | شرح | قیمت (تومان) |
اکو آمپلیفایر BIS مدلZX-9000 | مجهز به سه آمپلیفایر پرقدرت با پایداری بالا، دارای 2 افکت، مجهز به افکت پینگپنگی | 4 میلیون و 300 هزار |
آمپلیفایر مدل SL2400 DYNACORD ساخت کشور آلمان | پاور آمپلیفایر 2 کانال با توان 2400 وات | 4 میلیون و 100 هزار |
میکروفن بیسیم دستی مدل EW 145G3 مارک SENNHIESER | 2 میلیون و 500 هزار | |
بلندگوی اکتیو الکترو ویس EV ETX35P | اکتیو،دارای ووفر 15 اینچ، دارای تیوتر 2 اینچ، ماکسیمم توان خروجی 2000 وات،دارای اس پی ال 136 دسی بل | 7 میلیون |
باند اکتیو 15 اینچ JBL - JS15 BT | باند اكتيو جي بي ال ١٥ اينچ بدنه فايبرگلاس با خروجي ٤٠٠ وات داراي پخشکننده USB و بلوتوث | یکمیلیون و 800 هزار |
بررسی ساده نشان میدهد که تجهیزات هیاتها و همچنین هزینههای جانبی آن در سال نیاز به سرمایههای فراوانی دارد. سوال اینجاست که این هزینهها چگونه تامین میشود. درست است که مباحث بسیار زیادی در رابطه با تامین هزینهها از سوی دولت مطرح میشود اما با وجود 13 هزار هیئت تنها در شهر تهران چگونه سرمایه مورد نیاز آنها فقط به صورت دولتی تامین میشود.
مصیب محمدیانی در فعالان هیات سیدالشهدا در خیابان طالقانی میگوید: «این هیاتها به شدت از سوی مردم حمایت میشوند. بسیاری تصور میکنند که بودجههای دولتی و حمایتهای سازمانهای خاص است که این هیاتها را سرپا نگه داشته است اما در مدت بیست سالی که مدیریت هیات جوانان علیاکبر شهر همدان را بر عهده دارم مهمترین نیازهای هیات از سوی مردم تامین شده است و در بسیاری از سالها حمایتهای دولتی اصلا وارد هیات نشده است.
بیشتر مداحان که در هیاتهای مردمی مداحی میکنند برای ده شب نهایتا 3 میلیون تومان دریافت میکنند که این رقم در شهرستانها به شبی 60 هزار تومان هم میرسد.
سال گذشته یک هیات کوچک در شهر تهران که توسط یکی از دوستانم مدیریت میشد با مشکل نقدینگی برای تامین غذای نذری روبهرو شد در یک شب 12 میلیون تومان از مردم کمک جمعآوری شد. تمام تجهیزات از سوی مردم بدون هیچ یارانه از سوی هیچ نهادی تامین میشود.
همان نذریهایی که از سوی مردم به هیاتها داده میشود، میتواند بخش عمدهای از هزینهها را تامین کند. شما هیچ هیاتی را نمیبینید که از زمان تاسیس تاکنون تعطیل شده باشد، این حمایتهای خودجوش و معنوی است که آنها را سرپا نگهداشته است. کمکهای دولتی آنهم نه به تمام هیئتها در حد یارانه های برنج، گوشت و روغن است که در حجم نذریهایی که به طول ده شب داده میشود رقم بسیار ناچیزی است.» به گفته وی: «هزینههای جانبی که شامل هزینههای تزئینات میشود هم آنچنان که به نظر میرسد گران نیست. برای مثال علم که یکی از مهمترین آنها است بیشترین هزینه را به خود اختصاص میدهد.
اگر یک علم 24تیغه دستساز خریداری شود قیمت آن بالاتر از 30 میلیون تومان است اما در حال حاضر علامتها صنعتی بوده و هر تیغه نهایتا 150 هزار تومان خریداری میشود. به صور متوسط یک علم 2 تا 3 میلیون هزینه دارد. هزینههای جانبی مانند پرچم، شالهای آویز، زنجیر و … در یک هیئت با جمعیت بیش از هزار نفر نهایتا 10 میلیون میشود که بیشتر آن صرف خرید زنجیر میشود. نکته قابل توجه این است که عمر مفید زنجیرها به ده سال هم میرسد.
تعداد افراد و سخنرانانی که دستمزدهای نجومی دریافت میکنند بسیار اندک است و بیشتر این افراد در حسینیههای خاص سخنرانی میکنند.
هزینه رایج در هیاتها داربستهای فلزی است که در محل ورودی هیات زده میشود. برای نصب داربست هزینه ایاب و ذهاب اهمیت بالایی دارد از اینرو نصب داربست برای متراژ کمتر از ۱۰ متر و کمتر از ۱۰۰ متر تفاوت چندانی ندارد. اصولا هیاتها داربستی با ابعاد 6 در 10 نصب میکنند که برای نصب داربست برای این فضا حدودا بین ۳۸۰ تا ۴۰۰ هزار تومان باید هزینه کرد.»
اما شور حسینی با نوای نوحهخوانان و روضهخوانی به اوج میرسد که بر دل خادمان و عاشقان آن امام مینشیند در چند سال اخیر حاشیههای بسیاری در رابطه با میزان دستمزد این افراد مطرح شده است. به گفته علیرضا حسینی مداح یکی از هیاتهای جنوب تهران «حاشیههای همیشه برای افراد سرشناس جامعه وجود دارد. در برخی خبرها صحبت از دستمزدهای نجومی مانند هر شب مداحی به قیمت 10 میلیون تومان میشود. افرادی که چنین دستمزدهایی دریافت میکنند به تعداد انگشتان دست هم نیستند و در هیاتهای خاص حضور دارند. بیشتر مداحان که در هیاتهای مردمی مداحی میکنند برای ده شب نهایتا 3 میلیون تومان دریافت میکنند که این رقم در شهرستانها به شبی 60 هزار تومان هم میرسد.»
به گفته وی بسیاری از مداحان در ایام محرم عاشقانه و بدون هیچ دستمزدی فعالیت میکنند. البته افراد به نسبت سرشناس که در هیاتهای دولتی و سازمانهای خاص حضور دارند شبی یک میلیون تومان دستمزد هم دریافت میکنند.»
جعفر حمیدی از مدرسین حوزه علمیه تاکستان میگوید: «سخنرانان و روضهخوانان حسینی آنچنان هم که مبالغه میشود دستمزد نجومی دریافت نمیکنند. بسیاری از سخنرانان از سوی حوزه علمیه برای تبلیغ به شهرهای مختلف سفر میکنند و نهایتا برای یک دهه محرم یک میلیون تومان دستمزد دریافت میکنند. این افراد روحانیون جوانی هستند که مبلغ بوده و برای ترویج دین به شهرها سفر میکنند.»
به گفته وی «تعداد افراد و سخنرانانی که دستمزدهای نجومی دریافت میکنند بسیار اندک است و بیشتر این افراد در حسینیههای خاص سخنرانی میکنند. سخنرانان در ایام محرم کمترین میزان دستمزد را دریافت کرده و نهایتا در یک هیات 2 میلیون تومان به آنها پرداخت شود که این پول هدیه از سوی مردم و با کمک آنها است و هیچ نهاد یا سازمان خاصی از آنها حمایت نمیکند.»
نظرات