کدام کشورها از تحریم‌های آمریکا درخواست معافیت کرده‌اند؟

در تحریم‌های جدید نفتی که علیه ایران وضع شده، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا از تمام مشتریان نفتی ایران خواسته تا خرید نفت از این کشور را متوقف کنند.

به گزارش‌ تجارت‌نیوز به نقل از بلومبرگ، این تحریم‌ها از هفته آینده، پنجم نوامبر، اجرایی می‌شوند و از آن زمان مشخص خواهد شد که تیم ترامپ چگونه با متخلفان برخورد خواهد کرد. رئیس‌جمهور آمریکا کسب‌وکارها و شرکت‌های مختلف در سراسر جهان را تهدید کرده یا فعالیت تجاری و اقتصادی خود با ایران را متوقف کنند یا از دسترسی به سیستم مالی آمریکا محروم خواهند شد.

علی‌رغم این رویکرد سختگیرانه، به نظر می‌رسد تعداد زیادی از کشورها از جمله برخی متحدان آمریکا به دنبال دریافت معافیت از تحریم‌ها هستند.

آخرین بار که ایالات متحده تحریم‌های مشابهی را در زمان ریاست‌جمهوری باراک اوباما علیه ایران وضع کرده بود، کشورهای چین، کره جنوبی، ترکیه، تایوان و هند موفق به دریافت معافیت شدند.

این بار اما، مایک پومپئو، وزیر امور خارجه ایالات متحده می‌گوید: آمریکا انتظار دارد که تمام خریداران نفت ایران، واردات نفت از این کشور را به صفر برسانند. اما در صورت لزوم اعطای معافیت به برخی کشورها را مورد بررسی قرار خواهد داد.

هنوز مشخص نیست که آیا اعطای این معافیت‌ها به صورت عمومی اعلام می‌شود یا پشت پرده توافقاتی میان این کشورها و ایالات متحده انجام خواهد شد. درخواست برای معافیت، ایالات متحده را ناچار خواهد کرد که اولویت‌های دیگر را قبل از تصمیم‌گیری درباره اعمال سخت‌گیری‌های بیشتر در قبال ایران مورد توجه قرار دهد. اما کدام کشورها به دنبال دریافت معافیت هستند؟

هند

هند دومین واردکننده بزرگ نفت ایران است. آمار و ارقام صادرات نفت ایران به این کشور نشان می‌دهد که هند خرید نفت از ایران را متوقف نخواهد کرد. از سوی دیگر، هند به دنبال خرید سامانه موشکی از روسیه است؛ یکی دیگر از اقداماتی که از سوی واشینگتن تحریم شده است.

با این حال ایالات متحده اعلام کرده احتمالا یکی از بزرگ‌ترین شرکای استراتژیک خود را مجازات نمی‌کند و به دنبال راه‌هایی برای همکاری با این کشور است.

این مساله می‌تواند منعکس‌کننده نقش کلیدی آمریکا برای دوران جدید رقابت بر سر قدرت با چین و روسیه باشد. هند یکی از چهار کشوری بود که ماه گذشته در سازمان ملل متحد مورد ستایش ایالات متحده قرار گرفت.

کره جنوبی و ژاپن

هر دو از مهم‌ترین متحدان آمریکا در آسیا و همچنین از خریداران مهم نفت ایران هستند که در ماه‌های اخیر واردات نفت از ایران را به صفر رسانده‌اند. کره جنوبی رسما از آمریکا درخواست معافیت از تحریم‌ها را کرده و پالایشگران ژاپنی هم از دولت خود خواسته‌اند که اقدام مشابهی انجام دهد.

این در حالی است که ایالات متحده به همکاری هر دو کشور برای ادامه تحریم‌های بین‌المللی علیه کره شمالی نیاز دارد.

جدول زیر واردات نفت ایران از سوی برخی از کشورها را در دو هفته اول ماه اکتبر نشان می‌دهد:

مقصد	دو هفته اول اکتبر	سپتامبر
چین	714 هزار بشکه در روز	750 هزار بشکه در روز
هند	500 هزار بشکه در روز	261 هزار بشکه در روز
ژاپن		95 هزار بشکه در روز
کره جنوبی
اروپا	71 هزار بشکه در روز	500 هزار بشکه در روز
ترکیه	214 هزار بشکه در روز	214 هزار بشکه در روز
سوریه	143 هزار بشکه در روز	71 هزار بشکه در روز

ترکیه

ترکیه نیز همچون هند در برابر تحریم‌ها مقاومت می‌کند و اعلام کرده که تنها تحریم‌های نفتی از سوی سازمان ملل متحد مورد تایید این کشور است. ترکیه همچنین گفته که خرید سیستم‌های موشکی از سوریه را متوقف نخواهد کرد؛ هرچند که ترکیه یکی از اعضای ناتو است. یکی از بانکداران ترکیه به دلیل دور زدن تحریم‌های پیشین آمریکا علیه ایران در زندان به سر می‌برد. در ماه‌های اخیر آمریکا تعرفه‌های تجاری علیه ترکیه وضع کرده است.

همچنین به دلیل بازداشت کشیش آمریکایی در ترکیه روابط ایالات متحده و این کشور به شدت تیره شده است. ترکیه ماه گذشته کشیش آمریکایی را آزاد کرد. از سوی دیگر قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار سعودی-آمریکایی در کنسولگری عربستان در استانبول رخ داده که این مساله می‌تواند به ترکیه در مقابل آمریکا که علاقمند به حفظ اتحاد خود با عربستان سعودی است قدرت و نفوذ ویژه‌ای بدهد.

عراق

عراق خود یکی از تولیدکنندگان اصلی نفت خام است و از ایران نفتی وارد نمی‌کند. اما این کشور به شدت به همسایه خود برای واردات برق و گاز طبیعی با هدف تامین نیروگاه‌های خود نیاز دارد. مقامات عراقی اعلام کرده‌اند که مایل به لغو تحریم‌ها هستند چرا که این منابع به شدت برای اقتصاد عراق حیاتی هستند.

آمریکا از زمان حمله به عراق در سال 2003 برای گسترش نفوذ در این کشور با ایران رقابت می‌کند.

چین

این کشور بزرگ‌ترین واردکننده نفت از ایران است و همواره اعلام کرده که تحریم‌های آمریکا به هیچ وجه برای پکن قابل قبول نیست. مقامات چینی می‌گویند پکن درخواست ایالات متحده برای متوقف کردن واردات نفت ایران را رد کرده؛ اگرچه میزان خرید را افزایش هم نداده است.

به نظر می‌رسد از میان بردن روابط تجاری روبه‌رشد میان ایران و چین فراتر از قدرت آمریکاست. واقعیت این است که پس از آنکه شرکت‌های اروپایی ایران را ترک کردند، فرصت‌های تجاری تازه‌ای برای چینی‌ها به وجود آمده است. با این حال، روابط آمریکا و چین بیش از ایران تحت‌الشعاع تعرفه‌های تجاری قرار گرفته و با وجود این مساله بعید است که پکن بخواهد در قبال ایران امتیازاتی به آمریکا بدهد.