به گزارش تجارت‌نیوز، عرضه خودرو در بورس کالا پس از کش و قوس‌های فراوان، سرانجام به مرحله اجرا رسید و اکنون که شش ماه از عرضه خودرو در بازار سرمایه می‌گذرد، هزاران خودرو به‌ فروش رسیده است.

در میان عرضه خودروهای مختلف در بورس کالا، خودروسازان و وزارت صمت پستی و بلندی‌های زیادی را طی کردند. برای مثال، خودرو دیگنیتی پرستیژ بهمن‌موتور در بورس کالا به قیمت‌ تمام‌شده دو میلیارد و 100 میلیون تومان، یعنی بیشتر از قیمت بازار آزاد رسید. البته ساعاتی بعد از اعلام قیمت نهایی این خودرو، بورس کالا معاملات دیگنیتی پرستیژ را لغو کرد.

هنگامی که خودروهای مختلف در بورس کالا با قیمتی بالاتر از کارخانه و نزدیک به قیمت بازار آزاد به فروش می‌رفتند، وزارت صمت اعلام می‌کرد که عرضه خودرو در بورس کالا با قدرت ادامه دارد و از فروش محصولات خودروسازان در بازار سرمایه طرفداری می‌کرد.

مسئولان وزارت صمت معتقد بود که عرضه خودرو در بورس کالا باعث شفافیت در فرآیند قیمت‌گذاری خودرو می‌شود و قیمت‌ها را به تعادل می‌رساند. از طرفی دیگر، این اقدام باعث می‌شود که خودروها تنها به دست مصرف‌کننده واقعی برسد و افراد برای سرمایه‌گذاری به سوی خرید خودرو نروند.

در این میان، باید به این نکته اشاره کرد که ادعای وزارت صمت تا حدودی درست بود. چراکه پس از چند نوبت عرضه شاهین در بورس کالا، قیمت تمام‌شده آن حدودا به اندازه قیمت آن محصولات در درب کارخانه رسید. از طرفی دیگر، از 4000 شاهین عرضه‌شده، تنها حدود 1000 دستگاه آن فروخته شد.

تغییر جبهه وزارت صمت در عرضه خودرو در بورس کالا

پس از عدم استقبال خریداران از شاهین در بورس کالا، شورای رقابت تصمیم به ورود مجدد به بحث قیمت‌گذاری خودرو گرفت. چندی بعد نیز، سخنگوی وزارت صنعت اعلام کرد تا مشخص شدن سازوکار قیمت‌گذاری، خودروی جدیدی در بورس عرضه نخواهد شد.

امید قالیباف اظهار کرد: عرضه خودروهایی که تا پیش از این در بورس انجام می‌شد تا زمان دستیابی به چارچوب مشترک قیمت‌گذاری با شورای رقابت، می‌تواند ادامه داشته باشد اما این وزارتخانه تا پیش از نهایی‌شدن موضوع قیمت‌گذاری نمی‌تواند مجوز جدیدی برای عرضه در بورس بدهد و به همین دلیل عرضه دنا لغو شد.

کارشناسان می‌گویند که این صحبت‌های سخنگوی وزارت صمت خبر از بازگشت دوباره رانت و لغو عرضه خودرو در بورس کالا می‌دهد. پیش از این هم وزارت صمت مخالف صددرصد عرضه خودرو در بورس کالا بود که به علت سود بیشتر تغییر موضع داده و این روزها به نقش اصلی یعنی مخالفت با عرضه خودرو در بورس کالا بازگشته است.

عرضه خودرو در بورس کالا با نامه مجید عشقی، وزیر اقتصاد مجددا از سر گرفته شد و آن‌گونه که سنا اعلام کرد، خودروها از صبح روز فردا در این محیط به فروش می‌رسند.

فروش خودرو در محیطی سودده‌تر؟

با نگاهی به آمار فروش خودرو در بازار سرمایه می‌توان پی برد که خودروسازان از عرضه خودرو در بازار سرمایه به بیش از 500 میلیارد تومان رسیدند که در این میان، نمی‌توان سود وزارت صمت و دولت را از این جریان فروش خودرو انکار کرد.

گرچه عرضه خودرو از بورس کالا دوباره از سر گرفته شد، اما گمانه‌هایی مبنی بر توقف کلی فروش خودرو در بازار سرمایه وجود دارد که پس از این، روند قیمت‌گذاری مجددا به دست شورای رقابت سپرده می‌شود که در این صورت، خودروسازان می‌توانند محصولات خود را با قیمتی بالاتر از قیمت‌های گذشته به فروش برسانند.

گرچه کارشناسان معتقدند ورود شورای رقابت به بحث قیمت‌گذاری خودرو، یعنی دخالت در کار سازمان حمایت از مصرف‌کننده و تولیدکننده، اما در طول سال‌های گذشته، چنین اتفاقاتی رخ داده است. اما نه تنها مشکلات مربوط به مساله قیمت حل نشد، بلکه این روزها بی‌ثباتی قیمت‌ها و از بین رفتن فضای رقابتی نیز بیشتر شده است. یعنی، شورای رقابت در عمل باعث ایجاد انحصار در بازار شده است.

به نظر می‌رسد وزارت صمت بورس کالا را نیز بهانه‌ای برای کسب سود بیشتر کرده بود و نه آزادسازی قیمت‌گذاری دستوری خودرو. به همین دلیل است دولت مجددا به‌دنبال سازوکار جدیدی برای تعیین قیمت خودرو می‌گردد.

حال باید منتظر ماند و مشاهده کرد که وزارت صمت از سود خود دست می‌کشند و اجازه می‌دهد که خودرو در بازاری شفاف و غیردستوری قیمت‌گذاری شود یا خیر؟

برای مطالعه بیشتر، خبر سیاست‌های دولت قیمت خودرو را بالا می‌برد/ افزایش انحصارگرایی با قیمت‌گذاری دستوری را بخوانید.