بانکی که نصف سرمایه‌اش، زیان انباشته دارد

رشد 481 درصدی پرداخت وام بین بانکی، رشد سه برابری دارایی نقدی و بدهی بانکی، افزایش 165 درصدی بدهی به بانک مرکزی و داشتن زیان انباشته‌ای به میزان نصف سرمایه تنها بخشی از کارنامه مالی پست بانک ایران در سال گذشته است.

تجارت‌نیوز در سلسله گزارش‌هایی با عنوان « کارنامه » با نگاهی نقادانه به بررسی کارنامه عملکرد بانک‌ها و شرکت‌های مختلف می‌پردازد. کارنامه سال ۱۳۹۶ پست بانک ایران حاوی نکات قابل توجهی است.

پست بانک ایران در سال 1375 به پیشنهاد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در قالب یک بانک دولتی فعالیت خود را آغاز کرد.

پست بانک ایران با در اختیار داشتن شبکه‌ای از ده‌ها هزار دفتر خدمات ارتباطی روستایی، به عنوان گسترده‌ترین بانک کشور از نظر دسترسی در نقاط دور دست ایران شناخته می‌شود.

به گزارش تجارت‌نیوز، بر اساس گزارش‌های منتشره از سوی سامانه جامع اطلاع‌رسانی ناشران (کدال)، پست بانک ایران طبق گزارش عملکرد واقعی منتهی به پایان سال 1396 معادل 323 میلیارد تومان سرمایه را به ثبت رسانده است.

سرمایه بانک تجارت بیش از 15 برابر میزان سرمایه پست بانک ایران است.

طبق صورت‌های مالی منتشره، پست بانک ایران در پایان سال 1396 دارای 9.7 هزار میلیارد تومان دارایی بوده که در مقایسه با سال 1395 با 45 درصد رشد مواجه بوده است.

از 9.7 هزار میلیارد تومان دارایی پست بانک ایران تا پایان سال 1396، معادل 0.7 درصد از آن (77 میلیارد تومان) به صورت وام‌ و مطالبات در دست دولت و حدود 53.6 درصد (5.2 هزار میلیارد تومان) در دست اشخاص غیردولتی است.

رشد وحشتناک وام بین بانکی

پست بانک ایران در سال گذشته 1.8 هزار میلیارد تومان از بانک‌ها و موسسات اعتباری مطالبه داشته (وام بین بانکی) که این میزان در مقایسه با سال 1395 معادل 481 درصد افزایش داشته است.

پست بانک ایران در سال 1396 هیچ نوع سرمایه‌گذاری در بخش املاک نداشته است.

همچنین این بانک تا پایان سال 1396 در قسمت دارایی‌های خود 292 میلیارد تومان در بخش بازار سهام و سایر اوراق بهادار سرمایه‌گذاری داشته که نسبت به سال 1395 به میزان پنج درصد آن را افزایش داده است.

با وجود اینکه میزان دارایی پست بانک ایران به یک‌دهم بانک آینده هم نمی‌رسد اما با این حال این بانک بیش از هفت برابر بانک آینده به بانک‌های دیگر وام داده است.

5.8 درصد دارایی پست بانک ایران (معادل 571 میلیارد تومان) به‌عنوان ذخیره نقد در اختیار این بانک است.

موجودی نقد پست بانک ایران در سال گذشته روند رو به رشدی داشته، به طوری که موجودی نقد این بانک در دوره مذکور در مقایسه با سال 1395 معادل 198 درصد افزایش داشته است.

میزان دارایی پست بانک ایران معادل نصف دارایی بانک ایران زمین است اما بازده دارایی در پست بانک ایران بیشتر بوده، به طوری که درآمد مشاع پست بانک ایران دو برابر درآمد مشاع بانک ایران زمین است.

در بخش سود و زیان، درآمد مشاع بانک (درآمد به پشتوانه سپرده‌های مردم) در پایان سال گذشته به 979 میلیارد تومان رسیده که نسبت به سال 1395 با رشد 41 درصدی مواجه بوده است.

سهم سود سپرده‌گذاران از درآمدهای مشاع سال گذشته 780 میلیارد تومان و سهم بانک 198 میلیارد تومان بوده است.

رشد چشمگیر سود حاصل از سرمایه‌گذاری

قسمتی از درآمد مشاع که مربوط به سود به‌دست‌آمده و دریافت جریمه‌های دیرکرد از دریافت‌کنندگان وام‌های بانکی است در سال 1396 نسبت به سال 1395 معادل 19 درصد رشد داشته است. این در حالی‌ است که این مقدار سود به‌دست‌آمده از پرداخت وام‌های بانکی بیش از 2.5 برابر سودی است که بانک از سرمایه‌گذاری و سپرده‌گذاری‌هایش به دست آورده است.

سود حاصل از سرمایه‌گذاری و سپرده‌گذاری‌های پست بانک ایران در سال 1396 حدود 268 میلیارد تومان بوده که نسبت به سال 1395 افزایش 175 درصدی داشته است.

در سال گذشته عملکرد سرمایه‌گذاری و سپرده‌گذاری‌های بانک پارسیان تقریبا هم‌سطح با عملکرد پست بانک ایران بوده است.

در مجموع کل درآمدهایی که در سال 1396 مختص به پست بانک ایران بوده به 557 میلیارد تومان می‌رسد که در مقایسه با سال 1395 معادل 18 درصد رشد داشته است.

افزایش بدهی‌های بانکی

صورت مالی پست بانک ایران نشان می‌دهد این بانک در پایان سال گذشته معادل 98 درصد دارایی خود یعنی 9.6 هزار میلیارد تومان بدهی داشته است.

پست بانک ایران در دوره مذکور به بانک‌ها و موسسات اعتباری 1.7 هزار میلیارد تومان بدهی داشته که نسبت به سال 1395 معادل 187 درصد افزایش داشته است.

میزان بدهی پست بانک ایران به بانک مرکزی در سال 1396 بیش از هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به سال 1395 بیش از 165 درصد افزایش داشته است.

بیشترین سهم از بدهی‌های پست بانک ایران مربوط به سپرده‌های بلندمدتی است که افراد حقیقی و حقوقی در قالب سرمایه‌گذاری در اختیار این بانک قرار داده‌اند.

مجموع سپرده‌گذاری بلندمدت پست بانک ایران تا پایان سال 1396 حدود 3.1 هزار میلیارد تومان بوده که در مقایسه با سال 1395 معادل 10 درصد رشد داشته است.

همچنین سهم قابل توجهی از بدهی‌های پست بانک ایران که حدود 31 درصد و معادل سه هزار میلیارد تومان است متعلق به سپرده‌های دیداری و پس‌انداز افراد بوده که در سال گذشته نسبت به سال 1395 با رشد 29 درصدی همراه بوده است.

مجموع سپرده جمع‌آوری شده پست بانک ایران تا پایان سال گذشته شش هزار و 239 میلیارد تومان بوده که بر اساس این میزان سپرده بانک تجارت حدود 687 هزار میلیارد تومان سپرده قانونی نزد بانک مرکزی نگهداری کرده تا تمامی سپرده‌های مردم نزد این بانک توسط بانک مرکزی تضمین شده باشد.

در صورت سود و زیان پست بانک ایران میزان انتقال به اندوخته قانونی صفر بوده که نشان می‌دهد این میزان سپرده قانونی در بانک مرکزی از محل استقراض از خود بانک مرکزی تامین شده است.

پست بانک ایران در سال گذشته هیچ تسهیلاتی به اشخاص دولتی پرداخت نکرده اما میزان تسهیلات پرداختی‌اش به اشخاص غیردولتی (به غیر از بانک‌ها) در سال گذشته بیش از پنج هزار میلیارد تومان بوده که از این محل حدود 710 میلیارد تومان عایدی نصیب بانک شده است.

تسهیلات پرداختی بانک در پایان سال 1396 نسبت به سال 1395 با رشد 22 درصدی همراه بود.

به میزان مطالباتی که احتمال وصول آن تشخیص داده نشود، ذخیره مطالبات مشکوک‌الوصول در نظر گرفته می‌شود که در پست بانک ایران در پایان سال گذشته 16 میلیارد تومان در نظر گرفته شده که در مقایسه با سال 1395 معادل 23 درصد کاهش داشته است.

از متغییر هزینه مطالبات مشکوک‌الوصول به عنوان نقطه ابهام بانک‌ها نام برده می‌شود زیرا بانک‌ها باید بر اساس میزان تعهد مشتریان در بازپرداخت وام‌ها ذخیره در نظر بگیرند. به گفته کارشناسان بانکی، برخی بانک‌ها برای اینکه سود بالاتری را اعلام کنند این میزان ذخیره را در نظر نمی‌گیرند و با نرخ سود بالاتر قرارداد مشتریان را تمدید و بحران را به آینده منتقل می‌کنند.

زیان انباشته‌ای معادل نصف سرمایه

در بخش سرمایه و حقوق صاحبان سهام، پست بانک ایران تا پایان سال 1396 دارای 323 میلیارد تومان سرمایه بوده که نسبت به سال 1395 تغییری نداشته است.

پست بانک ایران در سال 1396 با توجه به درآمد 557 میلیارد تومانی و هزینه 553 میلیارد تومانی حدود چهار میلیارد تومان سود خالص در سال 1396 ایجاد کرد که در مقایسه با سال 1395 معادل 31 درصد کاهش داشته است.

مطابق آخرین اطلاعات مالی، این بانک در سال گذشته معادل نصف سرمایه‌اش زیان انباشته داشته، به طوری که زیان انباشته پست بانک ایران با کاهش دو درصد نسبت سال 1395 حدود 143 میلیارد بوده است.

این بانک با نماد معاملاتی «وپست» با سرمایه‌ای به حجم 323 میلیارد تومان در بورس اوراق بهادار در حال فعالیت است.