پای کشت و کار مزارع از کرانههای سرچشمههای زاینده رود در بالا دست، به بستر رودخانه ها کشیده شده است. رودخانههای «دهنو»، «زری آب» و «جوب آسیاب» خشکیدهاند و در بستر و دلتایشان کشت و کار میشود. بر تعداد پمپاژهای سیار و ثابت در مسیر حوزه آبریز زایندهرود افزوده شده و کشاورزان با «شق نهر»، آبی که میرود تا به زایندهرود برسد را از مسیر منحرف کرده و به سوی زمینهایشان هدایت میکنند. کارشناسان آب و منابع طبیعی این رخداد را فاجعه در سرچشمههای زایندهرود میدانند.
سالها پیش اراضی زاینده رود در بالادست در چهارمحال و بختیاری دیم کشت میشدند؛ شیب و جنس خاک برای کشاورزی دیم مناسب بود، حالا چند سالی است که اهالی بالادست بر مسیر رودخانهها بند بستهاند و یا شق نهر کردهاند، آب را تا بالای سراشیبیها بردند و کشت و کار کردند. اما این آخر کار نیست، رودخانههایی که از سرچشمههای زایندهرود بودند حالا خشکیدهاند و در بسترشان کشت و کار میشود.
یش از این در سالهای گذشته متناسب با خاک این منطقه کشاورزان کشت دیم داشتند، اما حالا چند سالی است که اهالی با برداشت بیرویه از آب رودخانهها کشت و کارشان را تا بستر رودخانهها و حتی حوضچه دریاچه سد زاینده رود پیش بردهاند. سرچشمههای زایندهرود در چلگرد، دهنو، آب زری، پلاسگان و چم بدر در بالادست مصرف شدهاند و در دلتای این رودخانهها آبی باقی نماندهاست.