به گزارش تجارت نیوز، در تاریخ ۱۹ آگوست ۲۰۲۵، دولت عراق از امضای توافق اصولی (Principles Agreement) با شرکت آمریکایی شورون برای پیشبرد «پروژه ناصریه» خبر داد؛ توافقی که علاوه بر چهار بلوک اکتشافی در محدوده ناصریه، توسعه برخی میادین نفتی در حال تولید را نیز در بر می‌گیرد و به‌طور موازی، توسعه میدان «بلد» در استان صلاح‌الدین را هم شامل می‌شود. این قرارداد در بغداد و با حضور محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق و مقامات ارشد وزارت نفت امضا شد و به‌طور رسمی بازگشت شورون به عرصه بالادستی عراق را رقم زد.
وزارت نفت عراق یادآوری کرده است که ریشه این گفت‌وگوها به مجوزی بازمی‌گردد که در سال ۲۰۲۱ برای آغاز مذاکره با شورون درباره توسعه دارایی‌های ناصریه صادر شده بود.
اهداف عراق از قرارداد با شورون
گزارش‌ها از قول دفتر نخست‌وزیری و وزارت نفت نشان می‌دهند که هدف راهبردی بغداد از این مشارکت، افزایش جذب سرمایه و فناوری از سوی شرکت‌های بزرگ بین‌المللی، به‌ویژه آمریکایی‌ها، برای ارتقای ظرفیت تولید نفت و گاز، تقویت پروژه‌های تزریق آب و جمع‌آوری گاز همراه است.
برنامه کلان قبلی دولت برای ذی‌قار بر آن بود که ظرف هفت سال از زمان شروع عملیات، ظرفیت تولید استان تا حدود ۶۰۰ هزار بشکه در روز افزایش یابد. این چشم‌انداز اکنون با ورود شورون شانس بیشتری برای عملیاتی‌شدن پیدا می‌کند.
البته رقم سرمایه‌گذاری و برنامه زمان‌بندی تفصیلی هنوز علنی نشده و توافق فعلا در سطح اصول و آغاز مرحله مطالعات فنی و مذاکرات انحصاری است.
میدان ناصریه کجاست؟
میدان ناصریه خود یکی از دارایی‌های مهم جنوب عراق به شمار می‌رود و برآوردهایی از ذخایر قابل برداشت آن در حدود ۴٫۳۶ میلیارد بشکه حکایت دارد. تولید این میدان در سال‌های اخیر عمدتا در بازه ۷۰ تا ۹۰ هزار بشکه در روز نوسان داشته و دولت پیش‌تر هدف‌گذاری کرده بود که با تکمیل زیرساخت‌ها، این عدد را به بالای ۱۰۰ هزار بشکه در روز برساند. تحقق کامل این هدف، به‌خصوص به‌دلیل ملاحظات سهمیه‌ای ائتلاف اوپک‌پلاس و محدودیت‌های سرمایه‌گذاری، تا امروز با کندی مواجه بوده است.
پیوستن یک شرکت عظیم مانند شورون می‌تواند با آوردن سرمایه، فناوری‌های نوین زمین‌شناسی و لرزه‌نگاری، حفاری ارزیابی و توسعه و مدیریت یکپارچه مخزن، مسیر افزایش تولید نفت و همزمان کاهش سوزاندن گاز همراه را هموارتر کند. با این حال، باید توجه داشت که سند امضاشده یک «توافق اصولی» است و جزئیات تعهدات مالی، تعداد چاه‌ها، برنامه مرحله‌ای حفاری و زمان‌بندی پروژه‌های جانبی مانند واحدهای جمع‌آوری گاز یا تأسیسات تزریق آب، پس از تکمیل مطالعات و مذاکرات قراردادی روشن خواهد شد.
میزان پیشروی قرارداد
از منظر تعهدات طرفین، آن‌چه تا این لحظه علنی شده عمدتا به چارچوب همکاری برمی‌گردد و یک «توافقِ اولیه» (Heads of Agreement) میان وزارت نفت عراق و شرکت شورون است.
شورون مجاز است ارزیابی‌های فنی و اقتصادی را روی بلوک‌های اکتشافی پروژه ناصریه و میدان بلد آغاز کند و بر پایه نتایج این ارزیابی‌ها، طرح جامع توسعه (Master Development Plan) را با وزارت نفت نهایی سازد. در مقابل، بغداد تعهد کرده مسیر اداری و نظارتی لازم را برای پیشبرد سریع‌تر کار، فراهم و هماهنگی‌های استانی، از جمله دسترسی به زمین، زیرساخت و سازوکارهای مرتبط با نیروی کار محلی را تسهیل کند.
همچنین مقامات عراقی این تفاهم را نمادی از «رویکرد جدید دولت در تعامل با شرکت‌های بزرگ» توصیف کرده‌اند که هدف آن تضمین انتقال دانش، افزایش ضریب بازیافت و جذب سرمایه خارجی در کنار رعایت منافع ملی است.
به‌طور خلاصه، قرارداد اخیر عراق با شورون در میدان نفتی ناصریه و پیرامون آن، فعلا بیش از آن‌که یک سند مالی باجزئیات باشد، چارچوبی اجرایی برای آغاز کارهای فنی، ارزیابی و برنامه‌ریزی توسعه‌ای است که دامنه آن چهار بلوک اکتشافی، میدان بلد و برخی میدان‌های تولیدی دیگر را در بر می‌گیرد. در نبود اعداد و ارقام رسمی و منتشرشده، می‌توان گفت پیام روشن توافق، حرکت از مرحله گفت‌وگوی پراکنده به مرحله مذاکرات انحصاری و نقشه‌راه مشترک برای توسعه یک خوشه دارایی در ذی‌قار و صلاح‌الدین است.
با توجه به وزن ذخایر ناصریه و ظرفیت‌های بالفعل و بالقوه آن، این تفاهم اگر به قراردادهای توسعه‌ایِ الزام‌آور بینجامد، می‌تواند مسیر افزایش تولید عراق در جنوب و کاهش گلوگاه‌های زیرساختی را در افق میان‌مدت هموار کند.
