به گزارش تجارت نیوز، با وجود گذشت نزدیک به دو دهه از طرح مباحث زیست‌محیطی و ضرورت فاصله‌گرفتن از سوخت‌های آلاینده، اعترافات مسئولان نشان می‌دهند که مازوت‌سوزی در نیروگاه‌های کشور نه‌تنها متوقف نشده، بلکه بار دیگر به گزینه‌ای رسمی و مورد اتکا در مدیریت بحران انرژی بدل شده است.
سعید توکلی، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران، روز سه‌شنبه، هفتم مرداد در آیین رونمایی از خودروی مدیریت بحران شرکت گاز استان آذربایجان شرقی با اشاره به اینکه وابستگی ۷۵ درصدی سبد انرژی کشور به گاز طبیعی از لحاظ امنیتی و اقتصادی توجیه منطقی ندارد، گفت: مجموعه شرکت ملی گاز ایران در تداوم پویش‌های ریاست‌جمهوری مبنی بر بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر، آماده همکاری و اقدام موثر است.
وی با اشاره به اینکه بیش از ۸۰ درصد سوخت مصرفی نیروگاه‌ها از گازطبیعی است، تصریح کرد: این رقم در سایر کشورها ۲۰ تا ۲۲ درصد بود، ضرورت دارد وزارت نیرو با مکانیزم‌های جدید و منطقی در افزایش توان تولید و به‌کارگیری سایر سوخت‌ها، اقدام و زمینه حفظ محیط زیست را فراهم سازد.
با وجود این اظهارات، او در پایان در جمع خبرنگاران از مازوت‌سوزی تمام نیروگاه‌ها خبر داد و اعلام کرد: در سال گذشته تمامی نیروگاه‌های کشور با ظرفیت کامل از مازوت استفاده کردند. یکی از تدابیر رئیس جمهوری با وجود تاکید او بر بحث‌های محیط‌زیستی همین بود.
به گفته وی، هرچند رئیس‌جمهوری و معاون اول او تاکید ویژه بر محیط زیست دارند، اما وقتی شرایط ناترازی انرژی در کشور حاکم باشد، یکی از سوخت‌های موجود مازوت است. در شرایط خاص پارسال، تمامی نیروگاه‌های مازوت‌سوز در مدار بودند.
آن‌طور که از شواهد پیداست مدیرعامل شرکت ملی گاز دو سخن متناقض را مطرح کرده است. او با تاکید بر سهم بالای گاز از سوخت مصرفی نیروگاه‌ها، از لزوم بهره‌گرفتن از انرژی‌های تجدیدپذیر به جای سوخت‌های فسیلی سخن به میان آورده است، اما در ادامه این اظهارات به ناچاری دولت در استفاده از مازوت اعتراف می‌کند؛ سوختی که آلایندگی بالایی دارد!
در ادامه این رویکرد متناقض باید گفت مدیرعامل شرکت ملی گاز خاطرنشان کرد که رئیس‌جمهوری و دیگر معاونان او تاکید ویژه بر حفظ محیط زیست دارند و از ضرورت گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر سخن به میان می‌آورند، اما نکته مورد توجه آن است که همین مسئولان در زمستان سال گذشته تصمیم به استفاده از سوختی به اسم مازوت گرفته‌اند که آسیب زیادی به انسان‌ها و محیط زیست وارد می‌کند.
عقب‌گرد دولت از مصوبه ممنوعیت استفاده از مازوت
در آبان سال 1403، اعتراضات گسترده مردمی پس از انتشار خبر آغاز زودهنگام مازوت‌سوزی در نیروگاه‌های شازند و تبریز، دولت را ناچار به صدور مصوبه‌ای برای توقف مازوت‌سوزی در نیروگاه‌های اراک، اصفهان و کرج کرد.
مقام‌های دولتی در همان زمان تلاش‌های بسیاری برای توجیه این تصمیم دولت کردند تا نشان دهند تصمیم دولت بر توقف استفاده از مازوت است.
از جمله محمدجعفر قائم‌پناه، معاون اجرایی رئیس‌جمهور، پس از جلسه کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا در آبان سال گذشته به صراحت اعلام کرد:«خاموشی‌ها ناگزیر پیش خواهند آمد و قرار نیست تعدادی بمیرند تا ما برق داشته باشیم.»
همچنین فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت چهاردهم، در پستی در شبکه اجتماعی ایکس ضمن اشاره به دستور متوقف کردن مازوت‌سوزی نوشت، برای مدت محدودی، خاموشی منظم جایگزین تولید سم برای عموم شهروندان خواهد شد.
اما به فاصله کوتاهی، این تصمیم با آغاز خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌نشده به چالش کشیده شد. دولت در یک عقب‌گرد آشکار، با لغو محدودیت استفاده از مازوت، بار دیگر مسیر استفاده از مازوت را هموار کرد، اما حتی این بازگشت نیز نتوانست مانع از ادامه خاموشی‌ها شود. به عبارت روشن‌تر، مردم نه‌تنها همچنان با خاموشی‌های گسترده مواجه بودند، بلکه هزینه آلودگی ناشی از سوخت‌های آلاینده را نیز پرداختند.
در همین زمینه، عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو، در آذرماه ۱۴۰۳ طی سخنانی در صحن علنی مجلس تایید کرد که مطابق مصوبه شورای امنیت ملی، ترکیب سوخت نیروگاه‌ها اکنون شامل گاز، گازوئیل و مازوت کم‌سولفور است.
با این که رئیس‌جمهوری هیچ‌گاه به طور مشخص از بازگشت مازوت‌سوزی به نیروگاه‌ها حرفی نزد، اما اظهارات همان زمان وزیر نیرو و البته اظهارات کنونی مدیرعامل شرکت ملی گاز از عقب‌گرد دولت در زمینه ممنوعیت استفاده از مازوت حکایت دارد.
مروری بر این روند نشان می‌دهد که مازوت‌سوزی، به‌جای آن‌که راه‌حل اضطراری کوتاه‌مدتی باشد، به یک سیاست تثبیت‌شده و نظام‌مند در تامین انرژی بدل شده است. در حالی‌که هیچ چشم‌انداز روشن و مشخصی برای گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک وجود ندارد، نتیجه آن، فشاری مضاعف بر سلامت شهروندان، تشدید آلودگی هوا و مرگ و میر شهروندان است.
اکنون مازوت‌سوزی در کشور، نماد شکست برنامه‌ریزی جبران ناترازی انرژی و بی‌توجهی به آینده محیط‌زیست و سلامت عمومی است که بارها به دلیل نبود سال‌ها برنامه‌ریزی و مدیریت برای پیش‌گیری از بحران انرژی، استفاده از آن دستاویز مسئولان شده است.
برای مطالعه بیشتر گزارش دولت بین برق و مرگ، مرگ شهروندان را انتخاب کرد! را در تجارت‌نیوز بخوانید.
