به گزارش تجارت نیوز، ایران به ضرب‌العجل 9 شهریورماه برای فعال کردن سیستم مکانیسم ماشه نزدیک می‌شود و یکی از پیش‌شرط‌های اروپایی‌ها برای تعلیق در اجرای این سیستم برگزاری مذاکرات میان ایران و آمریکا آن هم به شکل مستقیم است. موضوعی که مقامات ایالات متحده نیز با پافشاری بر انجام آن تصریح کرده‌اند که بر سر میز هیچ شکلی از مذاکرات غیرمستقیم با تهران حاضر نمی‌شوند.
سیگنالی که به نظر می‌رسد در دیگر سوی جریان مذاکرات هم دریافت شده است تا جایی که محمدرضا عارف معاون اول دولت به این موضوع اشاره و اعلام کرد: «به طرف مذاکره‌کننده اعلام کردیم که حاضریم اعتمادسازی کنیم. کشور در شرایط متعادل آماده مذاکره است. رفتار نظام جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات در مسیری است که مردم می‌خواهند. اگر شرایط مناسب باشد مذاکرات می‌تواند مستقیم انجام شود.»
پس از حضور نمایندگانی از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تهران و مذاکره پیرامون نقشه راه همکاری‌های آینده ایران و این سازمان بین‌المللی، به نظر می‌رسد زمان برگزاری ششمین دور مذاکرات ایران و آمریکا که به خاطر حمله اسرائیل و آمریکا به کشورمان با وقفه مواجه شده بود فرا رسیده باشد. مذاکراتی که مسعود پزشکیان آن را مسیری برای جلوگیری از جنگ می‌داند و در پاسخ به منتقدان خود می‌گوید: «کسی نگفته وقتی حرف می‌زنیم یعنی تسلیم شویم؛ اصلاً تسلیم شدن در ذات ما نیست، اما چه کسی گفته است که از حرف زدن بترسیم؟ گفت‌وگو نمی‌کنید می‌خواهید چه کار کنید؟ می‌خواهید بجنگید؟»
موضوعی که رئیس قوه مجریه به آن اشاره می‌کند همان بحثی است که پس از جنگ 12 روزه اسرائیل و آمریکا علیه ایران، بارها و بارها از سوی کارشناسان و متخصصان حوزه‌های مختلف اعم از حقوقی و بین‌المللی و حتی اقتصادی، سیاست داخلی نیز بیان شده است یعنی هر اقدامی که بتواند از بروز جنگی جدید و یا حتی شکل‌گیری جبهه جدیدی علیه ایران جلوگیری کند، در راستای تامین امنیت ملی کشور است.
اهتمام ایران برای نشستن پای میز مذاکرات
آمادگی ایران برای آغاز دور جدیدی از مذاکرات مستقیم شاید از فحوای گفت‌وگوی اخیر مجید تخت‌روانچی، مذاکره‌کننده ارشد ایران، نیز قابل استنباط باشد؛ آن‌جا که می‌گوید: «ما آماده شروع مذکرات جدی هستیم. در مورد محدودیت‌هایی که می‌توانیم برای برنامه هسته‌ای خود بپذیریم طرف مقابل باید آمادگی مشارکت در برداشتن تحریم‌ها را داشته باشد.» او با اشاره به اینکه مذاکرات فرایند بده و بستان است، تصریح می‌کند: «ما می‌توانیم متعهد شویم که جدیت داریم و خواهان مشارکت واقعی هستیم، اما باید مطمئن شویم که طرف مقابل نیز همچنین خواهان مشارکت جدی و نیز مذاکرات واقعی است.»
استیو ویتکاف، نماینده رئیس‌جمهور آمریکا در امور خاورمیانه نیز در آخرین گفت‌وگوی خود به فاکس‌نیوز گفته بود: «مذاکرات با ایران به مسیر خود بازخواهد گشت.» مذاکراتی که آخرین دور آن تنها 2 روز پیش از برگزاری، به‌خاطر حمله اسرائیل به ایران لغو شد اما مقامات کشورمان بارها این موضوع را عنوان کرده‌اند که واشنگتن از همان نخستین روز آغاز جنگ در پیام‌های مستقیم و غیرمستقیم که از سوی استیو ویتکاف، مذاکره کننده ارشد آمریکا، و همچنین دی‌جی ونس، معاون اول ترامپ، برای ایران ارسال می‌شد درخواست ادامه روند مذاکرات را مطرح می‌کرد. امری که به جهت بی‌پاسخ ماندن پیش‌شرط تهران برای توقف حملات اسرائیل علیه ایران و بعد ادامه جریان مذاکرات، هیچ‌گاه به مقام اجرا نرسید و حالا با گذشت نزدیک به 2 ماه از پایان جنگ می‌رود که جامه‌عمل پوشانده شود.
موضوعات روی میز
یکی از مهمترین موضوعاتی که به نظر می‌رسد در دستور کار تیم‌های مذاکره‌کننده ایران و آمریکا قرار داشته باشد، گفت‌وگو پیرامون نحوه همکاری‌های آینده تهران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. ایران می‌گوید که از عدم واکنش آژانس نسبت به حمله اسرائیل و آمریکا به تاسیسات هسته‌ای نطنز، فردو و اصفهان ناخشنود است و گزارش فصلی رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، در خردادماه را زمینه‌ساز حمله تل‌آویو علیه تهران می‌داند.
اما با این حال موافقت با سفر تعدادی از بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران موضوعی است که تهران آن را اقدامی در راستای کاهش تنش‌های ایران با غرب می‌داند؛ در همین راستا ماسیمو آپارو، معاون مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و رئیس پادمان‌ها، طی هفته جاری به ایران سفر کرد تا درباره «شیوه تعامل میان آژانس و ایران» با مقامات کشورمان گفت‌وگو کند. ایران می‌گوید اگر در گذشته شیوه همکاری‌ها با آژانس بین المللی انرژی اتمی از سوی سازمان انرژی اتمی و یا وزارت خارجه تعیین می‌شد اما در شرایط فعلی نیازمند تأیید بالاترین نهاد امنیتی ایران، یعنی شورای عالی امنیت ملی، خواهد بود.
الجزیره در گزارشی با اشاره به سفر اخیر مقامات آژانس به ایران ادعایی را از سوی سازمان‌های اطلاعاتی ایالات متحده و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مطرح می‌کند مبنی بر اینکه «ایران آخرین بار در سال ۲۰۰۳ یک برنامه سازمان‌یافته تسلیحات هسته‌ای داشته است و اگرچه (پیش از حمله اسرائیل و آمریکا به ایران) تهران توانسته بود اورانیوم را تا ۶۰ درصد غنی‌سازی کند، اما هنوز تا سطح تسلیحاتی ۹۰ درصد فاصله دارد.» موضوعی که مقامات کشورمان نیز با اشاره به آن می‌گویند: «تأسیسات صلح‌آمیز کشوری که تحت نظارت ۲۴ ساعته بود، هدف حملات قرار گرفت و آژانس از نشان دادن واکنش عاقلانه و منطقی خودداری کرد و آن را آن‌طور که لازم بود محکوم نکرد.»
«غنی‌سازی صفر» موضوع دیگری است که مقامات ایران و آمریکا در مذاکرات خود به آن می پردازند؛ واشنگتن بارها خواستار توقف کامل غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران شده است، درخواستی که تهران قاطعانه آن را رد کرده است و آن‌گونه که محمدرضا عارف می‌گوید: ««طرح غنی‌سازی صفر (از سوی ایران) یک شوخی بزرگ است.»
سیدعباس عراقچی وزیر امور خارجه کشورمان نیز پیش از این عنوان کرده بود که «تهران نمی‌تواند از غنی‌سازی اورانیوم دست بکشد.» اما با این حال تصریح کرده بود: «فرایند غنی‌سازی اورانیوم (در ایران) در حال حاضر متوقف شده است، چرا که خسارت‌ها [به تأسیسات هسته‌ای] بسیار شدید بوده است.»
ایران در مذاکرات خود با طرف‌های غربی (در مذاکره با آمریکا و کشورهای اروپایی) اعلام کرده است که هرگز غنی‌سازی ۹۰ درصدی اورانیوم را دنبال نخواهد کرد و متعهد است که برای تولید سوخت نیروگاه‌های هسته‌ای غنی‌سازی کمتر از 5 درصد انجام دهد و البته غنی‌سازی 20 درصد هم تنها برای خوراک «راکتور تحقیقاتی تهران» (TRR) انجام می‌شود. آنچه غنی‌سازی 60 درصد از سوی ایران عنوان می‌شود آن‌گونه که عراقچی می‌گوید: «یک بار و آن هم پس از خرابکاری در تأسیسات هسته‌ای ایران بود اما در جریان مذاکرات، ایران به طرف‌های مقابل گفته است که اگر توافق هسته‌ای حاصل شود، بلافاصله به سطح پایین‌تر بازخواهد گشت.»
