به گزارش تجارت نیوز، در یک تصمیم تاریخی، دادگاه فدرال ایالات متحده حکمی صادر کرده که به موجب آن شرکت اسرائیلی NSO Group، سازنده نرم‌افزار جاسوسی پگاسوس، برای همیشه از هدف قرار دادن کاربران واتس‌اپ منع می‌شود. این حکم پایانی است بر دعوای حقوقی طولانی میان متا (مالک واتس‌اپ) و NSO Group که از سال ۲۰۱۹ آغاز شده بود.
واتس‌اپ در شکایت خود اعلام کرده بود که شرکت NSO با سوءاستفاده از سرورهای این پلتفرم، بدافزار پگاسوس را روی تلفن همراه بیش از ۱۴۰۰ کاربر در سراسر جهان نصب کرده است. این کاربران شامل فعالان حقوق بشر، روزنامه‌نگاران و اعضای جامعه مدنی بوده‌اند. طبق این شکایت، پگاسوس قادر به دسترسی به پیام‌ها، دوربین، میکروفون و اطلاعات شخصی قربانیان بدون اطلاع یا رضایت آنان بود.
کاهش جریمه مالی اما پیروزی حقوقی برای واتس‌اپ
در اوایل سال جاری، هیئت منصفه آمریکا NSO Group را مقصر دانست و حکم به پرداخت ۱۶۷ میلیون دلار غرامت به متا صادر کرد. اما قاضی فدرال فلیس همیلتون در رأی نهایی خود این مبلغ را به حدود ۴ میلیون دلار کاهش داد. وی توضیح داد که مدارک کافی برای اثبات رفتار «به‌ویژه فریبکارانه» از سوی NSO وجود نداشته و قانون آمریکا تنها در صورت وجود چنین رفتارهایی اجازه جریمه‌های سنگین‌تر را می‌دهد.
با این حال، مهم‌ترین بخش رأی دادگاه، صدور حکم ممنوعیت دائمی فعالیت NSO در واتس‌اپ است. بر اساس این حکم، NSO دیگر حق ندارد از زیرساخت‌ها، سرورها یا پلتفرم واتس‌اپ برای هرگونه عملیات جاسوسی یا نظارتی استفاده کند. این تصمیم از نظر حقوقی یک پیروزی بزرگ برای واتس‌اپ و کاربران آن در سراسر جهان به شمار می‌رود.
واکنش واتس‌اپ و پیامدهای جهانی حکم
ویل کَتکارت، مدیر واتس‌اپ، پس از صدور حکم اعلام کرد: «این تصمیم شرکت NSO را برای همیشه از هدف قرار دادن کاربران واتس‌اپ منع می‌کند. ما از این رأی استقبال می‌کنیم که نتیجه شش سال پیگیری قضایی برای پاسخگو کردن NSO است.»
کارشناسان فناوری این رأی را یکی از مهم‌ترین احکام در زمینه حریم خصوصی دیجیتال می‌دانند. پرونده واتس‌اپ علیه NSO به نمادی از تقابل میان شرکت‌های فناوری و فعالان حوزه امنیت سایبری تبدیل شده است. صدور این حکم می‌تواند الگویی برای نحوه برخورد دادگاه‌ها با پرونده‌های مشابه در آینده باشد.
سابقه جنجالی پگاسوس و مناقشه جاسوسی
نرم‌افزار پگاسوس سال‌هاست جنجال‌برانگیز است. این ابزار ابتدا به عنوان وسیله‌ای برای مقابله با تروریسم و جرایم سازمان‌یافته معرفی شد، اما تحقیقات متعدد نشان داد که برخی دولت‌ها از آن برای جاسوسی از روزنامه‌نگاران، فعالان و مخالفان سیاسی استفاده کرده‌اند.
در سال ۲۰۱۹، حمله سایبری به واتس‌اپ یکی از نخستین مواردی بود که به‌طور مستقیم NSO را با نقض گسترده حریم خصوصی مرتبط کرد. واتس‌اپ اعلام کرد که مهاجمان از طریق یک آسیب‌پذیری در قابلیت تماس صوتی برنامه، بدافزار پگاسوس را تنها با یک تماس (حتی بدون پاسخ کاربر) نصب کرده‌اند. این موضوع موجی از خشم در جامعه فناوری به راه انداخت و موجب شد شرکت‌هایی مانند اپل و مایکروسافت امنیت سیستم‌های خود را تقویت کنند.
آینده مبهم NSO Group و تغییر مالکیت
در حالی که فشارهای حقوقی و انتقادات بین‌المللی علیه NSO ادامه دارد، این شرکت اخیراً تأیید کرده که توسط گروهی از سرمایه‌گذاران آمریکایی خریداری شده است. جزئیات این معامله هنوز مشخص نیست، اما انتظار می‌رود تغییراتی در ساختار مدیریتی و فعالیت‌های شرکت ایجاد شود.
کارشناسان حقوقی بر این باورند که حکم اخیر دادگاه آمریکا می‌تواند آینده NSO را با چالش‌های جدیدی مواجه کند. هرچند میزان جریمه مالی کاهش یافته، اما صدور حکم ممنوعیت دائمی، پیامی روشن به شرکت‌های فعال در حوزه جاسوسی سایبری ارسال کرده است: هیچ نهادی فراتر از قانون نیست.
گامی مهم در دفاع از حریم خصوصی دیجیتال
پایان این پرونده نقطه عطفی در مسیر حمایت از حریم خصوصی و شفافیت در فضای دیجیتال است. برای واتس‌اپ و شرکت مادر آن، متا، این پیروزی بیش از آنکه جنبه مالی داشته باشد، تأکیدی بر تعهد آن‌ها به دفاع از حقوق کاربران در برابر نظارت غیرقانونی است.
مدافعان حقوق بشر نیز این تصمیم را پیروزی بزرگی برای جامعه مدنی می‌دانند. آن‌ها معتقدند که این حکم می‌تواند به عنوان الگویی برای محدود کردن سوءاستفاده از فناوری‌های نظارتی در سراسر جهان عمل کند.
در دنیایی که ارتباطات دیجیتال بیش از هر زمان دیگری به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره تبدیل شده، این رأی یادآور اهمیت حفظ توازن میان امنیت ملی و حریم خصوصی فردی است.
اگرچه آینده شرکت NSO تحت مالکیت جدید هنوز نامشخص است، اما پیام دادگاه ایالات متحده روشن است: نظارت و جاسوسی غیرمجاز در پلتفرم‌هایی مانند واتس‌اپ دیگر تحمل نخواهد شد.
