به گزارش تجارت نیوز، گزارش مرکز آمار از تحولات بازار کار نشان می‌دهد که نرخ بیکاری خراسان شمالی در ‎پاییز 1403 روند افزایشی را تجربه کرده و از متوسط کشوری نیز بالاتر قرار گرفته است.

این مرکز، نرخ بیکاری خراسان شمالی را 8.8 درصد اعلام کرده که حاکی از 2 واحد درصد افزایش نسبت به بهار و 1.8 واحد درصد افزایش، در مقایسه با مدت مشابه سال قبل است.

نرخ بیکاری کشور اما در پاییز به 7.2 درصد رسیده که گویای کاهش 0.3 واحد درصدی نسبت به تابستان امسال و کاهش 0.4 واحد درصدی، در مقایسه با پاییز سال گذشته است.

به این ترتیب، خراسان شمالی، در فهرست 31 استان کشور (از کمترین به بیشترین)، بیست و سومین استان از نظر نرخ بیکاری محسوب می‌شود.

در عین حال، نرخ و سهم اشتغال ناقص در این استان، در هر سه گروه «کل»، «مردان» و «زنان» به صورت قابل توجهی از میانگین کشوری بالاتر قرار دارد؛ این اختلاف به ویژه در گروه مردان محسوس است.

اشتغال ناقص، به وضعیت افرادی اشاره می‌کند که به دلایل مختلف از جمله رکود اقتصادی یا نبود فرصت شغلی، کمتر از ساعات کار معمول یا به صورت پاره‌وقت کار می‌کنند. همچنین ممکن است بعضی افراد تحصیلات و مهارتی بیشتر از شغل خود داشته باشند (به این معنا که به دلیل کمبود فرصت شغلی، نتوانسته‌اند شغلی متناسب با وضعیت خود بیابند).

روند افزایشی نرخ بیکاری مردان و زنان در خراسان شمالی

مرکز آمار، در گزارش خود از طرح نیروی کار در پاییز 1403، نرخ بیکاری مردان خراسان شمالی را افزایشی اما اندکی کمتر از متوسط کشوری اعلام کرده است. نرخ بیکاری زنان استان، اما هم روند افزایشی دارد و هم بالاتر از نرخ کل این شاخص ایستاده است.

گزارش یاد شده، نرخ بیکاری مردان خراسان شمالی را در پاییز امسال 5.8 درصد نشان می‌دهد؛ این رقم گویای 2 واحد درصد افزایش نسبت به تابستان امسال و 0.8 واحد درصد افزیش در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، است.

از سوی دیگر، نرخ بیکاری مردان این استان 0.1 واحد درصد، پایین‌تر از نرخ بیکاری همین گروه در کشور قرار دارد.

مرکز آمار اما نرخ بیکاری زنان خراسان شمالی را در پاییز سال جاری 19.3 درصد اعلام کرده است؛ این رقم 2.5 واحد درصد افزایش را نسبت به بهار 1403 و 6.2 واحد درصد افزایش را در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، نشان می‌دهد.

همچنین نرخ بیکاری زنان استان، 5.6 واحد درصد بالاتر از میانگین کشوری در همین گروه ایستاده است.

به این ترتیب، خراسان شمالی، به همراه کرمان، در جایگاه شانزدهمین استان از نظر نرخ بیکاری مردان قرار دارد. این استان همچنین بیست و چهارمین استان کشور، از نظر نرخ بیکاری زنان (از کمترین به بیشترین نرخ) محسوب می‌شود.

جدول اول، نرخ بیکاری و برخی شاخص‌های اقتصادی مرتبط را در کل کشور و در خراسان شمالی در سال 1402 نشان می‌دهد.

دومین جدول نیز نرخ بیکاری و برخی شاخص‌های اقتصادی مرتبط را در کل کشور و در خراسان شمالی در پاییز 1403 نشان می‌دهد.

آمار 70 درصدی بیکاری زنان جوان

گزارش مرکز آمار از تحولات بازار کار در پاییز 1403 نشان می‌دهد که نرخ بیکاری مردان «15 ساله و بیشتر» خراسان شمالی 13.5 واحد درصد کمتر از نرخ بیکاری زنان در همین گروه سنی است. این اختلاف در مورد «مردان و زنان جوان 15 تا 24 ساله» و «مردان و زنان 18 تا 35 ساله»، به ترتیب، به 55.4 و 27.7 واحد درصد می‌رسد.

در این میان، بر اساس گزارش مرکز آمار، در پاییز 1403 و در کل کشور، نرخ بیکاری مردان در سه گروه یاد شده، به ترتیب 7.8، 9.6 و 12.5 درصد کمتر از نرخ بیکاری زنان بوده است؛ این ارقام نشان می‌دهد سیمای بازار کار در خراسان شمالی تفاوت زیادی به کشور دارد؛ این اختلاف به ویژه در گروه «مردان و زنان جوان 15 تا 24 ساله» محسوس است.

در این میان، در پاییز امسال نرخ بیکاری در گروهی‌های سنی و برای دسته‌های کل، مردان و زنان، در دو مورد از متوسط کشوری پایین‌تر و مابقی بالاتر بوده؛ این شاخص تنها در مردان گروه سنی 15 سال بیشتر و 15 تا 24 ساله از میانگین کل بالاتر است (جدول شماره 2).

نرخ بیکاری زنان 15 تا 24 ساله در خراسان شمالی، بیشترین رقم در کل کشور است.

سهم زنان از جمعیت شاغلان باسواد؛ بالاتر از متوسط کشوری

ادامه این گزارش نگاهی دارد به شرایط اشتغال و بیکاری، در جمعیت باسواد استان خراسان شمالی در سال 1402.

کل جمعیت 15 ساله و بیشتر شاغل باسواد در خراسان شمالی در سال گذشته، 231 هزار و 554 نفر بوده است که از این تعداد، 186 هزار و 475 نفر را مردان و 45 هزار و 79 نفر را زنان تشکیل می‌دهند.

گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد که مدرک تحصیلی «ابتدایی/ سوادآموزی» در صدر این گروه قرار گرفته است و کمترین تعداد به سطح تحصیلی «متوسطه/ متوسطه 2» اختصاص دارد. 223 نفر نیز سطح تحصیلی خود را اظهار یا مشخص نکرده است.

سهم زنان از جمعیت شاغلان باسواد استان خراسان شمالی به حدود 19 درصد می‌رسد. آمارها این نسبت را در کل کشور حدود 16 درصد اعلام کرده‌اند؛ به عبارت دیگر در این استان حدود 81 درصد و در کل کشور حدود 84 درصد شاغلان باسواد، در گروه مردان قرار می‌گیرند.

همچنین حدود 26 درصد از جمعیت شاغلان باسواد استان خراسان شمالی را فارغ‌التحصیلان دانشگاهی تشکیل می‌دهند. این رقم در کل کشور حدود 30 درصد است.

چالش بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در خراسان شمالی

کل جمعیت 15 ساله و بیشتر بیکار باسواد در خراسان شمالی در سال گذشته، 20 هزار و 513 نفر بوده است که از این تعداد، 11 هزار و 854 نفر را مردان و 8659 نفر را زنان تشکیل می‌دهند.

دارندگان مدرک تحصیلی «كارشناسی» در صدر این گروه هستند و در مقابل مدرک «متوسطه/ متوسطه 2» نیز صفر درج شده است.

در این میان، سهم فارغ‌التحصیلان دانشگاهی از جمعیت بیکاران باسواد در خراسان شمالی، حدود 48 درصد و در کل کشور حدود 45 درصد است. بیشتر فارغ‌التحصیلان دانشگاهی بیکار در خراسان شمالی و کشور، مدرک تحصیلی کارشناسی دارند.

همچنین سهم زنان نیز در این جمعیت، در خراسان شمالی به حدود 42 درصد و در کل کشور به حدود 33 درصد می‌رسد.

سهم 73 درصدی زنان از جمعیت غیرفعال باسواد

کل جمعیت 15 ساله و بیشتر غیرفعال باسواد در خراسان شمالی در سال گذشته، 266 هزار و 435 نفر بوده است که از این تعداد، 72 هزار و 933 نفر را مردان و 193 هزار و 502 نفر را زنان تشکیل می‌دهند.

بیشترین افراد این گروه در سطح تحصیلی «ابتدایی/ سوادآموزی» و کمترین تعداد متعلق به گروه «فوق‌لیسانس و بالاتر» هستند. مدرک تحصیلی 31 نفر نیز مشخص یا اظهار نشده است.

در عین حال، سهم زنان از جمعیت غیرفعال باسواد در خراسان شمالی به حدود 73 درصد می‌رسد. آمارها این نسبت را در کل کشور، حدود 72 درصد نشان می‌دهند.

همچنین، حدود 16 درصد از این جمعیت نیز فارغ‌التحصیل دانشگاه هستند؛ گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد که این نسبت در کل کشور در حدود 21 درصد است.

سهم اشتغال در بخش کشاورزی؛ بالاتر از نرخ کشوری

گزارش مرکز آمار از تحولات بازار کار در پاییز 1403 نشان می‌دهد که بیشترین سهم اشتغال کل، مردان و زنان در بخش‌های مختلف اقتصادی در خراسان شمالی، همچون کل کشور، به ترتیب شامل خدمات، صنعت و کشاورزی بوده است.

در عین حال، این گزارش نشان می‌دهد که سهم اشتغال «کل شاغلان»، «مردان» و «زنان» خراسان شمالی در بخش کشاورزی، بیشتر و در بخش خدمات و صنعت بیشتر از متوسط کشوری است.

در این میان، شاغلان این استان همچون کل کشور در بخش خصوصی حضور پررنگ‌تری نسبت به بخش عمومی دارند اما رقم آن نیز پایین‌تر از متوسط کشوری است.

از سوی دیگر، شاغلان استان خراسان شمالی بر خلاف کل کشور، در بخش غیرسمی اقتصاد فعالیت بیشتری نسبت به بخش رسمی دارند.

بر اساس تعریف مرکز آمار، بخش غیررسمی (در مقابل بخش رسمی)، شامل واحدها و بنگاه‌هایی می‌شود که اساسا به منظور ایجاد اشتغال و درآمد برای خود، در زمینه تولید کالا و خدمات فعالیت می‌کنند. این واحدها غالباً در چارچوب مقررات تشکیل نشده‌اند یا با تشکیلات کوچک و بدون تفکیک بین کار و سرمایه به عنوان عوامل تولید، در سطح کوچک عمل می‌کنند. به عبارت دیگر، آنها معمولاً حساب و کتاب یا حسابداری ندارند و اندازه بنگاه از نظر تعداد شاغلان، کمتر از سطح تعیین‌شده در مقررات کشور است. این بنگاه‌ها اغلب مطابق مقررات و قوانین ثبت نشده یا جواز کسب‌وکار دریافت نکرده‌اند.

اشتغال غیررسمی (در مقابل اشتغال رسمی) نیز عبارت است از اشتغال کارکنان مستقل، کارفرمایان، کارکنان شرکت‌های تعاونی تولیدی بخش غیررسمی، تمامی کارکنان فامیلی بدون مزد و حقوق‌بگیرانی که از نظر قانونی یا در عمل، زیر پوشش قوانین کار و مزایای تامین اجتماعی و استخدامی (از قبیل مالیات بر درآمد، تامین اجتماعی، یا مزایای استخدامی، مرخصی استحقاقی و مرخصی استعلاجی با مزد) قرار ندارند.

روند افزایشی نرخ تورم ماهانه در خراسان شمالی

نرخ تورم نیز یکی از شاخص‌های مهم در اقتصاد هر کشور محسوب می‌شود. گزارش مرکز آمار از شاخص قیمت مصرف‌کننده در دی سال جاری نشان می‌دهد که نرخ تورم ماهانه و نقطه به نقطه در خراسان شمالی، روند افزایشی داشته و بالاتر از میانگین کشوری قرار دارد.

نرخ تورم سالانه اما در این استان، کاهشی و پایین‌تر از متوسط کشوری است‌. خراسان شمالی، هفتمین استان کشور با کمترین نرخ تورم سالانه محسوب می‌شود.

گزارش‌های بیشتر را در سرویس استان های تجارت‌نیوز بخوانید.