تجارت‌نیوز گزارش می‌دهد:
نقش سدها در فاجعه زلزله ترکیه/ وضعیت سد آتاتورک بعد از زمین‌لرزه
پس از وقوع زلزله ترکیه و سوریه، برخی از کاربران فضای مجازی از ترک خوردن سد آتاتورک خبر دادند. مقامات ترکیه این موضوع را تکذیب کردند. حسین آخانی، کارشناس محیط زیست می‌گوید: «سدها با اثراتی که در جابه‌جایی جمعیت و ایجاد تمرکز در مناطق حساس ایجاد می‌کنند، عامل اصلی کشتارهای زلزله محسوب می‌شوند.»
به گزارش تجارت‌نیوز ، به دنبال زلزله ترکیه-سوریه گمانه‌هایی مبنی بر ترک خوردن سد آتاتورک در فضای مجازی قوت گرفت.
چهار روز از زلزله ترکیه-سوریه می‌گذرد. زلزله مهیبی که جان هزاران نفر را گرفت و هر لحظه به شمار جانباختگان اضافه می‌شود.
برخی از کاربران فضای مجازی می‌گویند به دنبال این زلزله مهیب، شکاف‌هایی در سد آتاتورک ایجاد شد. بر اساس گزارش برخی از رسانه‌ها اگر سد تخریب شود، تبعات آن تا شعاع 30 کیلومتری را نیز در برمی‌گرد.
وضعیت سد آتاتورک بعد از زلزله ترکیه
پس از گمانه‌زنی‌ها درباره ترک خوردن سد آتاتورک در ترکیه، مقامات این کشور نسبت به آن واکنش نشان دادند. به گزارش یورونیوز ، دفتر فرمانداری شانلی‌اورفا در توئیتی آسیب به سد آتاتورک را انکار کرد و نوشت: «در سد بیریجیک مشکلی وجود ندارد. شهروندان ما را به وحشت نیندازید.»
فواد اوکتای، معاون رئیس جمهوری ترکیه هم با اعلام این که سد درست پس از زلزله کنترل شد، گفت: «همه سدهای ما تحت کنترل هستند. تنها در یک سد به نام مالاتیا سلطانسویو شکاف‌های عرضی و طولی مشاهده شد. ما به عنوان اقدامی احتیاطی تخلیه آب آن را آغاز کرده‌ایم.»
سدها، عامل اصلی کشتار در زلزله
نکته مهمی که برخی از کارشناسان به آن اشاره دارند، نقش سدها در بروز حوادث طبیعی مانند زلزله و خسارات پس از آن است.
حسین آخانی، کارشناس محیط زیست در این مورد در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «طبیعی بود که بعد از زلزله‌های وحشتناک ترکیه و سوریه، توجه فعالان محیط زیست و ذی‌نفعان رودهای دجله و فرات دنبال یکی از مقصرین احتمالی یعنی پروژه GAP بگردند که با ظرفیت 48 میلیارد مترمکعبی آسیب شدیدی به سوریه، عراق و جنوب ایران وارد کرده است.»
او در ادامه نوشت: «علی‌رغم اخبار ناموثق، هنوز هیچ مرجع معتبری از تاثیر این سد روی زلزله حرفی نزده است. کسی هم تائید نکرد که این سد در اثر زلزله آسیب دید.»
آخانی با اشاره به سیاست دولت‌ها در پروژه‌های سدسازی، نوشت: «قبلا موارد متعددی از نقش سدها در زلزله‌های بزرگ ثبت شد. نمونه بارز آن زلزله سچویان چین در سال 2008 میلادی بود که 80 هزار نفر کشته شدند.»
او ادامه داد: «ما در ایران و ترکیه نهادهای پژوهشی مستقلی نداریم تا بتوانند با بررسی دقیق این پروژه‌ها، باگ‌ها و ریسک‌های اجرای آنها را بررسی و منتشر کنند.»
این کارشناس محیط زیست نوشت: «به نظر من حتی اگر هیچ مدرک علمی نتواند ثابت کند که سدهای اخیر ترکیه در زلزله نقش جدی داشتند، سدها با اثراتی که در جابه‌جایی جمعیت و ایجاد تمرکز در مناطق حساس(درست در پایین‌دست سد آتاتورک) و توسعه نقطه‌ای که ایجاد می‌کنند، عامل اصلی کشتارهای زلزله محسوب می‌شوند.»
خطر زلزله بیخ گوش تهران
آخانی در پایان یادداشت اینستاگرامی خود نوشت: «راه دوری نرویم. در حال حاضر تهران با 9 میلیون نفر جمعیت، به بدترین شکل ممکن ساخته شده است. بنا بر پیش‌بینی متخصصان احتمال وقوع زلزله‌ای به بزرگی هفت ریشتر در آن بسیار بالاست. اگر روزی صدها هزار انسان کشته شدند، تردید نداشته باشید که عامل آن کشتار باز هم سدها هستند.»
به گفته او اگر سدسازها آب دیگر مناطق را به تهران نمی‌آوردند، امروز این شهر در منجلاب توسعه ناپایدار قرار نمی‌گرفت.
گفتنی است پس از زلزله ترکیه، برخی از مسئولان از احتمال وقوع زلزله تهران و ابعاد خسارت آن خبر داند.
جزئیاتی از سد آتاتورک در پروژه GAP
حجم خسارات زلزله ترکیه هنوز مشخص نیست. نگرانی‌ها از فروریختن سد آتاتورک نیز ادامه دارد. سد آتاتورک، بزرگترین سد در ترکیه و اولین سازه ابرپروژه GAP است. این سد در سال 1992 میلادی در نزدیکی شهر شانلی‌اورفه بهره‌برداری شد. این سد روی رودخانه فرات احداث شده و نوع آن خاکی-سنگریزه‌ای است.
ظرفیت مخزن سد آتاتورک در ترکیه 48700 میلیون مترمکعب و ارتفاع آن 169 متر است. کارشناسان می‌گویند با توجه به ظرفیت و انرژی جمع شده پشت این سد، اگر تخریب شود حجم تخریبی آن در منطقه اطراف آن بالاست.
پروژه GAP تنها یکی از پروژه‌های سدسازی ترکیه است. این پروژه 9 استان در این کشور را تحت پوشش قرار می‌دهد. سال گذشته نیز بهره‌برداری سد ایلیسو که بخشی از این پروژه بود، انتقادات گسترده‌ای را از سوی کارشناسان محیط زیست به دنبال داشت. پس از سد آتاتورک ، سد ایلیسو با 10410 میلیون مترمکعب بیشترین ظرفیت مخزن را میان سدهای پروژه گاپ دارد.
نظرات