ثبت کمترین میزان کسب‌ و کار در ۱۲ ماهه گذشته

به گزارش تجارت‌نیوز ، شامخ کل اقتصاد ایران در فروردین ماه امسال به عدد 42.04 رسیده است. این شاخص کل کمترین مقدار در سه ماهه گذشته از بهمن ماه سال قبل است. در این گزارش تمام مولفه‌های اصلی به جز سرعت انجام و تحویل سفارش و میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی رقمی کمتر از 50 را نشان می‌دهند. علت چیست؟ تعطیلات ابتدای سال.

در این بین، شاخص میزان فعالیت‌های کسب‌ و کار در نخستین ماه سال 1402 به 34.60 رسیده است. هر سال این کاهش شاخص در فروردین ماه اتفاق می‌افتد اما اینبار کمترین مقدار در 12 ماهه از اردیبهشت سال گذشته است. همچنین چهارمین کمترین مقدار هم در 43 دوره به ثبت رسیده است.

آنچه در شامخ کل اقتصاد مربوط به فروردین ماه 1402 آمده است، در این ماه رکود و کسادی به دلایلی همچون تعطیلات نوروز، ماه رمضان و نابسامانی قیمت‌ها بر کسب و کار سایه افکنده بود. در ضمن، تمام رشته فعالیت‌های اصلی در این ماه در رکود به سر می‌بردند اما کمترین مقدار رکود در بخش صنعت در مقایسه با دیگر بخش‌ها مانند ساختمان، خدمات و کشاورزی اتفاق افتاده است.

نگاهی به روند تغییرات شامخ

شامخ کل اقتصاد در بهمن ماه سال 1401 به 51.35 رسید. سپس در ماه بعدی این شاخص با افزایش رقم 56.79 را نشان داد و در فروردین ماه امسال با کاهش قابل توجه به 42.6 رسید.

نگاهی به میزان فعالیت‌های کسب و کار هم نشان از این دارد که این شاخص در بهمن سال قبل عدد 53.45 را نشان می‌داد و در اسفند ماه که ماه رونق کسب و کارها شناخته می‌شود با رونق به 60.81 رسید. اما در فروردین ماه امسال با کاهش قابل توجه به دلایلی که در بالا به آنها اشاره شد به 34.60 رسید.

مشکلات اصلی از دید فعالان اقتصادی

نگاهی به مشکلات اصلی از دید برخی فعالان اقتصادی در فروردین ماه امسال حکایت از این مطلب مهم دارد که تغییر لحظه‌ای قوانین و مقررات موجب اختلال شدید در روند انجام کسب‌وکارها شده است. دیگر اینکه، از آنجایی که در فرآیند اعطای مجوزها در وزارت صمت که به صورت سیستمی انجام می‌شود، پشتیبانی مناسبی وجود ندارد، اگر مشکلی در ارسال مدارک به وجود آید، این کار بسیار زمانبر خواهد بود.

همچنین، فعالان اقتصادی می‌گویند از آنجایی که قوانین به سرعت و به طور دائمی در سیستم ناکارآمد وزارت صمت دچار تغییر می‌شوند، زمانبر بودن فرآیندها تولیدکننده را درگیر مشکلات بروکراسی پیچیده کرده است.

شامخ به چه معناست؟

اما شامخ چیست و چه پیامی دارد؟ Purchasing managers Index (PMI) که در فارسی به اختصار به آن شامخ گفته می‌شود، یکی از مهم‌ترین شاخص‌های اقتصادی است که در میان شاخص‌های متنوع و گوناگون اقتصادی که توسط کشورها و سازمان‌های بین‌المللی منتشر می‌شوند، از سوی کشورهای توسعه‌یافته مورد پذیرش قرار گرفته‌اند.

هم‌اکنون شامخ برای نزدیک به 30 هزار بنگاه بخش خصوصی در بیشتر از 40 کشور دنیا محاسبه و منتشر می‌شود. بررسی پرسش‌نامه‌ها نیز یک دید آنی و بینشی سریع از شرایط کلان اقتصاد به‌ویژه وضعیت رکود و رونق بخش‌های صنعت و خدمات به مخاطبان می‌دهد.

در گزارش شامخ آمده است که داده‌های این شاخص به صورت ماهانه در روزهای ابتدایی ماه و پیش از انتشار داده‌های رسمی منتشر می‌شود.

شامخ، امکان مقایسه مستقیم بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه از طریق تولید داده‌های استاندارد شده را فراهم می‌سازد.

داده‌ها در شامخ بر اساس مستندات واقعی کسب‌وکارها و نه بر اساس نظرات شخصی و حدس مدیران جمع‌آوری می‌شوند.

همچنین شامخ به‌صورت مستمر و دقیق توسط بازارهای مالی، بانک‌های مرکزی، مراکز تصمیم‌گیری اقتصادی و رسانه‌ها در جهان پیگیری می‌شود.

معیار سنجش شامخ چیست؟

معیار سنجش شامخ نیز عددی بین صفر تا 100 است. عدد 0 و 100 به ترتیب به معنای آن است که 100 درصد پاسخگویان گزینه «بدتر شده است» و«بهتر شده است» را انتخاب کرده‌اند.

عدد 50 به معنای تغییر نیافتن وضعیت نسبت به ماه قبل است. اگر عدد بیشتر از 50 باشد، وضعیت نسبت به ماه قبل بهبود یافته و اگر پایین‌تر از 50 باشد به معنی بدتر شدن اوضاع است.

همچنین در گزارش شامخ فروردین ماه آمده است که چنانچه عدد محاسبه شده زیر 50 باشد، اما از عدد محاسبه شده ماه قبل بیشتر باشد، نشان می‌دهد که سرعت بدتر شدن وضعیت کاهش یافته است. همچنین چنانچه عدد محاسبه شده بالای 50 باشد اما از عدد ماه قبل کمتر باشد، نشان می‌دهد که سرعت بهبود وضعیت در مقایسه با ماه قبل، کاهش یافته است.