پیمان شانگهای؛ فرصت یا تهدید؟/ ایران بازار کالاهای شرقی می‌شود؟

به گزارش تجارت‌نیوز ، پس از عضویت دائم ایران در پیمان شانگهای دولتمردان سعی دارند آن را اقدامی مهمی و تأثیرگذار در امنیت انرژی ایران جا بزنند. آن‌ها حتی این پیمان را جایگزینی برای برجام معرفی می‌کنند. در این بین سییدابراهیم رئیسی، رئیس دولت، به ظرفیت تولید و صادرات انرژی ایران به‌عنوان مزیت اقتصادی عضویت و همکاری در این سازمان اشاره کرد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد یک‌چهارم انرژی دنیا در اختیار کشورهای عضو سازمان همکاری‌های شانگهای است. بر اساس اعلام محمدرضا سبزعلیپور، رئیس مرکز تجارت جهانی ایران، کشورهای عضو و ناظر در این سازمان که حدود ۴۳ درصد جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند، بیشترین و پرحجم‌ترین تولیدکننده و مصرف‌‌کننده انرژی در جهان را دارند. اما این همکاری یک فرصت است یا ممکن است اقتصاد ایران را تهدید کند؟

بازارهای جدید برای فروش نفت ایران

معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه، در یک برنامه تلویزیونی ترانزیت ایران و روسیه را در زمینه تولید گاز و نفت در سطح بالایی برشمرد. او چین، هند و پاکستان را بزرگ‌ترین مصرف‌کننده‌های انرژی دانست. همچنین از ازبکستان، قرقیزستان و تاجیکستان به‌عنوان بازارهای جدید انرژی برای ایران بعد از عضویت در شانگهای نام برد.

در حال حاضر بازار هند به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین واردکنندگان نفت در تسخیر عراق قرار دارد. پس از این کشور هم روسیه و عربستان بیشترین صادرات نفت را به هند دارند. با توجه به بحران‌های موجود در صنعت نفت ایران، آیا می‌توان روی مانور در بازار هند حساب ویژه‌ای باز کرد؟

نفت ایران با بحران مواجه است

شرکت‌های فعال در بخش نفت و گاز ایران مشمول تحریم‌های ثانویه ایالات متحده هستند. تا جایی که برخی گماته‌ها از تخفیف‌های ویژه ایران برای فروش نفت حکایت دارد. در این زمینه علی ماجدی ، تحلیلگر ارشد بازار انرژی، در گفتگو با تجارت‌نیوز این تخفیف‌ها را تا 40 دلار تخمین زد.

ضمن آنکه در حال حاضر صنعت نفت کشور محتاج سرمایه‌گذاری ۲۵۰ میلیارد تا ۳۰۰ میلیارد دلاری است که حتی با احتساب توافق در برجام امکان تامین مالی در این بخش باز هم در کوتاه‌مدت وجود ندارد. حال با توجه به نیاز مبرم این بخش‌ها به سرمایه‌گذاری و و محدودیت ایران برای صادرات نفت، چطور قرار است ایران در شانگهای مسئول تامین امنیت انرژی باشد.

شانگهای تهدیدی برای ایران

گذشته از مواردی که به آن اشاره شد، ایران در بخش گاز با مشکلاتی ازجمله افت فشار در پارس جنوبی مواجه است. طبق اطلاعات موجود پارس جنوبی حدود ۳۵ میلیون تا ۴۰ میلیون مترمکعب به صورت روزانه و ۶۱ میلیارد مترمکعب سالانه کسری مشاهده می‌شود. کسری موجود از عدم به‌کارگیری تکنولوژی‌های روز و سرمایه‌گذاری‌ ناکافی در این حوزه نشات می‌گیرد. با این حساب روی بازار صادراتی گاز ایران هم نمی‌توان حساب باز کرد.

بر اساس این گزارش به نظر می‌‌رسد پیمان شانگهای نه‌تنها فرصتی برای کشور نیست، بلکه تهدیدی برای ایران به حساب می‌آید. چراکه با توجه به وضعیت موجود در بازار نفت و گاز ایران توانایی صادرات انرژی وجود ندارد.

بنابراین به گفته رئیس مرکز تجارت جهانی وقتی تولید و کالایی برای صادرات نباشد، نه‌تنها بازار کشورهای عضو شانگهای، حتی اگر ۷ میلیارد نفر از جمعیت جهان هم آماده خرید کالاهای ایرانی باشند، کالایی برای فروش نیست.

او تشریح کرد: حضور ایران در سازمانهایی نظیر شانگهای باعث می‌شود تا آنان بتوانند به راحتی کالاهای تولیدی خودشان را به ما بفروشند و ایران را به بازار بزرگی برای کالاهای خودشان مبدل کنند که خریدار بودن ما جز خروج ارز و تعطیلی صنایع فعال کشور و ازدیاد بیکاری و نتیجتاً افزایش مشکلات اقتصادی حاصلی دربرنخواهد داشت.

حال آیا این پیمان را باید برای ایران فرصت به حساب آورد یا تهدید؟