ترامپ وارث ریگان می‌شود یا قربانی بعدی بازی فریب پوتین؟

به گزارش تجارت نیوز، تمایل دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، برای برقراری صلح در اوکراین قابل ستایش است. اما احتمال موفقیتش به جلب رضایت پوتین منوط نیست و مشروط است به ایستادگی قاطع در برابر رهبر روسیه. ترامپ، چه در رفتار شخصی و چه از طریق حرکات نمادین، بیش از هر رئیس‌جمهور دیگری در آمریکا به پوتین امتیاز داده، بی‌آنکه نتیجه‌ای چشمگیر به دست آورد. اکنون زمان تغییر رویکرد است؛ او باید از رونالد ریگان الگوبرداری کند؛ همان که از گورباچف خواست «دیوار برلین را فرو بریزد» و موفق هم شد. ریگان تنها رئیس‌جمهور آمریکا بود که توانست در مذاکره با رهبر شوروی به نتیجه ملموس برسد. ترامپ نیز می‌تواند دومین نفر باشد؛ به شرط آنکه مستقیما به پوتین بگوید: «اوکراین را رها کن یا با پیامدهای آن روبه‌رو شو».

تکرار بازی فریب

پوتین در بهترین حالت یک شریک غیرقابل اعتماد و در بدترین حالت یک بازیگر فریبکار است. او هنر خود را در فریب دادن روسای‌جمهور آمریکا بارها نشان داده است. به عنوان نمونه به جورج بوش اجازه داد تا به‌اصطلاح «روحش را لمس کند»؛ اوباما را فریب داد تا هشدار میت رامنی درباره تهدید بزرگ روسیه را دست‌کم بگیرد؛ لاوروف را فرستاد تا با ماجرای «افشای ایمیل‌ها» هیلاری کلینتون را مضحکه کند؛ ترامپ را در هلسینکی قانع کرد که ارزیابی کرملین را بر گزارش دستگاه امنیت ملی خودش ترجیح دهد؛ و بایدن را از ترس تشدید درگیری‌ها فلج کرد، به‌گونه‌ای که بارها رئیس‌جمهوری وقت برای ارسال تسلیحات به اوکراین تردید داشت. حال در چنین شرایطی اخیرا ترامپ به آلاسکا رفت تا برای آتش‌بس تلاش کند، اما بازگشتش با تکرار ادعای پوتین برای «توافق صلح کامل» همراه شد. فریب پوتین نه فقط گریبان روسای‌جمهور آمریکا را گرفت بلکه برای رهبران اروپایی همچون آنگلا مرکل، اولاف شولتس و امانوئل مکرون نیز چالش‌ساز شد.

تنها گزینه ترامپ

وزیر خزانه‌داری، اسکات بسنت، اخیرا حقیقتی را بیان کرد که برای همه واقع‌گرایان فعال در عرصه سیاست خارجی در آمریکا و اروپا روشن است. به باورش، «از زمان دیدار تاریخی در انکوریج و تماس‌های تلفنی بعدی، پوتین نه‌تنها به وعده‌های خود عمل نکرده، بلکه به‌طرز شرم‌آوری بمباران‌ اوکراین را تشدید کرده است.»

مکرون نیز به‌درستی یادآور شد که پوتین ترامپ را بازیچه دست خود قرار داده است. ضرب‌الاجل‌های ترامپ، مانند خطوط قرمز اوباما در سوریه، یکی پس از دیگری بی‌ثمر می‌ماند. در حالی که پوتین با شی جین‌پینگ و کیم جونگ‌اون دیدار دارد، رئیس کمیسیون اروپا، اورسولا فون‌درلاین، به کشورهای خط مقدم اروپا – از فنلاند و کشورهای بالتیک گرفته تا لهستان، بلغارستان و رومانی – سفر کرده است. اما آمریکا هنوز نمایش مشابهی از همبستگی ارائه نداده است.

در چنین شرایطی ترامپ دو راه بیشتر ندارد: یا همچون پیشینیان خود اسیر بازی‌های پوتین شود، یا مانند ریگان استثنایی باشد و امپراتوری روسیه را به زانو درآورد. او می‌تواند خطی قرمز بکشد و در قامت رهبری قدرتمند بایستد. میراث او و جنبش «عظمت دوباره آمریکا» وابسته به همین انتخاب است.

وقتی نمی‌توان حقیقت را دور زد!

ترامپ می‌تواند همین امروز با دو تغییر ساده در گفتار، پیام‌های روشنی ارسال کند: نخست، به جای سرزنش اوکراین می‌بایست به روسیه یادآوری کند که چگونه موشک‌های دوش‌پرتاب استینگر در دستان افغان‌های فقیر، زمینه‌ساز سقوط امپراتوری عظیم شوروی شد. دوم، ترامپ باید یادآور شود که مستعمرات آمریکا در نبرد با بریتانیا – همچون اوکراین امروز – دست پایین را داشتند، اما پیروز شدند. حتی وقتی امپراتوری‌های بزرگ توانستند آزادی‌خواهان را سرکوب کنند، این پیروزی گذرا بود و در نهایت به فروپاشی همان مهاجمان انجامید. از ترموپیل تا آلامو و از آنجا تا میدان‌های گل‌آلود کنار رود دنیپر، حقیقتی ثابت مانده است: آزادی و دفاع از وطن مهم‌تر از بزرگی دشمن است.

در نهایت باید گفت، تلاش‌های ترامپ برای صلح زمانی موثر خواهد بود که دست از نقش بی‌ثمر «داور بی‌طرف» میان کرملین مهاجم و اوکراین مظلوم بردارد. آمریکا در دوران ریگان به سان «شهر درخشان بر فراز تپه»، بیش از همیشه می‌درخشید که در کنار دموکراسی‌ها – هرچند کوچک – و در برابر خودکامگی‌ها – هرچند بزرگ – می‌ایستاد. حالا امروز ترامپ باید این نقش را بازتعریف کند.