بندر پرو دروازه جدید چین در قلب آمریکای جنوبی / یکه‌تازی پکن در حیاط خلوت ایالات متحده

به گزارش تجارت نیوز، در نوامبر ۲۰۲۴، «شی جین‌پینگ» رئیس‌جمهور چین، شخصا آغاز ساخت یک بندر در چانکای پرو را افتتاح کرد؛ پروژه‌ای با سرمایه‌گذاری اولیه ۱.۳ میلیارد دلار. این بندر که توسط شرکت کشتیرانی کاسکو (COSCO) – یک غول دولتی چینی – اداره می‌شود و اکثریت سهام آن در اختیار پکن است، اکنون به بزرگ‌ترین و تاثیرگذارترین بندر آب‌عمیق در سواحل اقیانوس آرام آمریکای جنوبی بدل شده است.

این بندر از همین حالا دسترسی حیاتی جمهوری خلق چین به منابع معدنی و محصولات کشاورزی آمریکای جنوبی را فراهم کرده؛ اما می‌تواند فراتر از این هم برود. وزارت دفاع آمریکا هشدار داده که بندر چانکای ظرفیت کاربرد دوگانه دارد و می‌تواند در آینده به پایگاهی برای عملیات دریایی تهاجمی علیه خاک آمریکا تبدیل شود.

دستاورد راهبردی چین در حیاط خلوت آمریکا

بندر پرو شاید بزرگ‌ترین دستاورد راهبردی چین در قاره آمریکا تاکنون باشد، اما نخستین آن نیست. طی دو دهه گذشته، در حالی که ایالات متحده در تلاش برای توسعه دموکراسی‌ها در خارج از جغرافیای خود بود، چین در سکوت مشغول ایجاد یک امپراتوری زیرساختی در آمریکای لاتین و کارائیب شد؛ آن هم با هدف جداسازی اقتصادی و حتی نظامی این منطقه از منافع آمریکا. سلاح اصلی چین در این مسیر، طرح‌های مالی و سرمایه‌گذاری دولتی است.

بانک‌های چینی اکنون مهم‌ترین منابع تامین سرمایه برای کشورهای آمریکای لاتین محسوب می‌شوند، به‌ویژه کشورهایی که در حوزه انرژی و تجارت اهمیت بالایی دارند. این سرمایه‌گذاری‌ها همچنان در حال گسترش است. در مه ۲۰۲۵، کلمبیا به تازه‌ترین عضو ابتکار کمربند و جاده (BRI) بدل شد.

این تحول یک پیروزی مهم برای پکن به شمار می‌آید؛ چراکه «بوگوتا» زمانی متحد اصلی واشنگتن بود. اما در سال‌های اخیر، کلمبیا تحت رهبری گوستاوو پترو، نخستین رئیس‌جمهور چپ‌گرای خود به سمت چین و دیگر مخالفان منطقه‌ای آمریکا متمایل شده است. اکنون کلمبیا همراه با دو سوم کشورهای آمریکای جنوبی به عضویت طرح کمربندو جاده درآمده و این امر نفوذ سیاسی و اقتصادی گسترده‌ای به پکن داده است؛ زیرا چین بدین طریق عملا کنترل پروژه‌های زیرساختی ارزشمند و همچنین وام‌های کلان این کشورها را در دست دارد.

چالش‌های پکن

البته در این مناطق همه چیز به سود چین پیش نمی‌رود. پاناما اخیرا علیه اپراتورهای چینی دو بندر – واقع در دو سر کانال پاناما – شکایت کرده است. ماجرا از آنجا آغاز شد که پکن فروش این بنادر به شرکت‌های آمریکایی را متوقف کرد. با کم‌رنگ شدن کنترل مالی چین بر کانال پاناما، پکن به مسیرهای جایگزین روی آورده است.

گزینه دوم، بندر چانکای است که از طریق خط کشتیرانی جدید WSA5، شهرهای شانگهای و چینگ‌دائو چین را به آمریکای جنوبی متصل می‌کند. این مسیر برای نخستین بار بنادر کلمبیا، اکوادور و پرو را به‌طور مستقیم به چین وصل کرده و پیش‌بینی می‌شود هزینه حمل‌ونقل را تا ۲۰ درصد کاهش دهد.