به گزارش تجارت نیوز، خودروهای برقی در سال‌های اخیر به یکی از داغ‌ترین موضوعات صنعت خودروسازی جهان تبدیل شده‌اند. شرکت‌هایی مانند تسلا با معرفی مدل‌های فوق‌العاده سریع و مدرن، نگاه بسیاری از علاقه‌مندان را به این فناوری جلب کرده‌اند. به عنوان مثال، در ۱۷ نوامبر و در مراسم رونمایی از تسلا رودستر، ایلان ماسک اعلام کرد که این خودرو می‌تواند یک «ضربه محکم» به صنعت سنتی خودروهای بنزینی و دیزلی باشد. دلیل او نیز مشخص بود: رودستر قادر است تنها در ۱.۹ ثانیه از حالت سکون به سرعت ۹۷ کیلومتر در ساعت برسد، حداکثر سرعت آن ۴۰۲ کیلومتر در ساعت است و با یک بار شارژ می‌تواند حدود ۹۹۸ کیلومتر را در بزرگراه طی کند.
با وجود این پیشرفت‌ها، واقعیت این است که خودروهای برقی هنوز با موانع جدی روبه‌رو هستند و نمی‌توانند به راحتی جایگزین خودروهای سنتی شوند. در ادامه به ۶ دلیل اصلی این موضوع می‌پردازیم.
۱. چالش‌های تولید چندملیتی
در عصر جهانی‌سازی، خودروسازان برای کاهش هزینه‌ها، تولید را به کشورهای مختلف منتقل می‌کنند. اما خودروهای برقی به دلیل وابستگی شدید به باتری‌ها، با محدودیت‌هایی روبه‌رو هستند. نخستین خودروهای هیبریدی از باتری‌های Ni-Mh استفاده می‌کردند که نیازمند استخراج فلزات کمیاب از معادن و انتقال آنها به کارخانه‌های مختلف در جهان بود.
امروزه بیشتر خودروهای برقی از باتری‌های لیتیوم-یونی استفاده می‌کنند. مشکل اینجاست که تعداد کمی از خودروسازان توانایی و فناوری تولید باتری را دارند و اغلب به شرکت‌های تخصصی وابسته هستند. این فاصله جغرافیایی میان تولید باتری و مونتاژ خودرو، باعث افزایش هزینه‌ها و قیمت تمام‌شده می‌شود و انتخاب محل مناسب برای احداث کارخانه را برای تولیدکنندگان دشوار می‌کند.
۲. وابستگی به لیتیوم و فلزات کمیاب
باتری‌های لیتیوم-یونی، که امروزه جایگزین Ni-Mh شده‌اند، دارای مزایایی همچون چگالی انرژی بالا و امکان شارژ بیشتر هستند. اما چالش اصلی، تأمین فلزات کمیاب است. طبق آمار سازمان زمین‌شناسی آمریکا در سال ۲۰۱۵، استرالیا بزرگ‌ترین تولیدکننده لیتیوم جهان است و پس از آن شیلی، آرژانتین، چین و زیمبابوه قرار دارند.
لیتیوم همانند نفت یک منبع محدود است. افزایش تقاضا برای خودروهای برقی موجب بالا رفتن قیمت آن شده است و تا زمانی که هزینه استخراج و پردازش این فلز بالا باقی بماند، خودروهای برقی هرگز به اندازه خودروهای بنزینی و دیزلی ارزان نخواهند شد. علاوه بر لیتیوم، فلزات دیگری مانند دیسپروزیم، لانتانیم، نئودیمیم و پراسئودیمیم نیز در ساخت باتری‌ها به کار می‌روند که استخراج و ذخیره‌سازی آنها بسیار پرهزینه و نیازمند فناوری پیشرفته است.
۳. مشکل بازیافت باتری‌ها
یکی از نگرانی‌های بزرگ خودروهای برقی، بازیافت باتری‌هاست. این باتری‌ها پس از پایان عمر مفیدشان باید بازیافت شوند تا از آسیب‌های زیست‌محیطی جلوگیری شود. اما در حال حاضر بازار خودروهای برقی هنوز به اندازه کافی بزرگ نیست که شرکت‌های زیادی حاضر به سرمایه‌گذاری در بخش بازیافت باتری‌ها شوند. این مسئله می‌تواند در آینده به یک بحران زیست‌محیطی تبدیل شود.
۴. پیچیدگی تعمیرات
برخلاف خودروهای سنتی که تقریباً هر مکانیک محلی می‌تواند آنها را تعمیر کند، خودروهای برقی بسیار پیچیده‌تر هستند. در حالی که تعمیرات ساده‌ای مانند تعویض لاستیک یا چراغ مشابه خودروهای عادی است، مشکلات جدی‌تر مانند خرابی سیستم انتقال قدرت برقی نیازمند دانش و تجهیزات ویژه هستند. هنوز شبکه گسترده‌ای از تعمیرگاه‌ها برای این خودروها در دسترس نیست و همین موضوع یکی از دغدغه‌های اصلی خریداران محسوب می‌شود.
۵. محدودیت برد و کمبود ایستگاه‌های شارژ
یکی دیگر از موانع بزرگ خودروهای برقی، برد محدود عملیاتی آن‌هاست. با وجود پیشرفت‌هایی مانند تسلا رودستر با برد نزدیک به ۱۰۰۰ کیلومتر، بیشتر خودروهای برقی در شرایط واقعی چنین عملکردی ندارند.
همچنین شبکه ایستگاه‌های شارژ هنوز در بسیاری از کشورها توسعه کافی پیدا نکرده است. این مشکل برای کسانی که علاقه‌مند به سفرهای طولانی یا رانندگی در مسیرهای آفرود و مناطق دورافتاده هستند، بیشتر نمایان می‌شود. در حالی که خودروهای بنزینی و دیزلی تنها با یک پمپ‌بنزین ساده شارژ می‌شوند، یافتن ایستگاه شارژ خودرو برقی در بسیاری مناطق همچنان دشوار است.
۶. وابستگی به انرژی‌های غیرتجدیدپذیر
برق مورد استفاده خودروهای برقی عمدتاً از منابع غیرتجدیدپذیر تولید می‌شود. این یعنی حتی اگر خودرو برقی باشد، لزوماً «سبز» نیست. استفاده از پنل‌های خورشیدی می‌تواند بخشی از راه‌حل باشد، اما این فناوری همچنان پرهزینه است.
گزینه دیگر، استفاده از هیدروژن است. استخراج هیدروژن از متان باعث انتشار CO2 می‌شود که برای محیط زیست مضر است. استخراج هیدروژن از آب نیز فعلاً هزینه‌بر و نیازمند فناوری‌های پیشرفته است. در نتیجه، خودروهای برقی برای آنکه واقعاً به عنوان یک وسیله نقلیه سبز شناخته شوند، به زمان و نوآوری‌های بیشتری نیاز دارند.
هرچند خودروهای برقی آینده‌نگرانه و جذاب به نظر می‌رسند و مدل‌هایی مانند تسلا رودستر توانسته‌اند مرزهای سرعت و کارایی را جابه‌جا کنند، اما واقعیت این است که این فناوری هنوز آماده جایگزینی کامل خودروهای بنزینی و دیزلی نیست. چالش‌هایی مانند وابستگی به فلزات کمیاب، مشکلات بازیافت، پیچیدگی تعمیرات، محدودیت برد، کمبود ایستگاه‌های شارژ و وابستگی به انرژی‌های غیرتجدیدپذیر همچنان پابرجاست.
بنابراین، مسیر گذار به خودروهای سبز و پاک مسیری طولانی است و نیازمند سرمایه‌گذاری، نوآوری و ایجاد زیرساخت‌های گسترده‌تر خواهد بود. تا آن زمان، خودروهای برقی تنها بخشی از بازار را پوشش خواهند داد و نمی‌توانند به‌طور کامل جایگزین خودروهای سنتی شوند.
