برخی رسانهها خبر دادهاند که آمریکا در تلاش است تا ایران را مسئول شکست مذاکرات معرفی کند و حتی احتمال صدور قطعنامه شورای امنیت علیه ایران نیز وجود دارد. کارشناسان پیشبینی میکنند که در چنین شرایطی، هفته پیشرو، بازار ارز با افزایش خریدار و رشد قیمت مواجه شود.
در روزهای یازدهم تا هجدهم شهریور ماه امسال هر چهار بازار مالی روند صعودی طی کردند. این هفته دلار، طلا و سکه، بورس به ترتیب بیشترین رشد قیمتی را به ثبت رساندند.
مجموع زیان انباشته هفت بانک بورسی در سال ۹۹ به ۱۱۹ هزار میلیارد تومان رسیده است. عددی که گفته میشود معادل بودجه لازم برای ساخت ۴۰۰ هزار واحد مسکونی در طرح ملی مسکن بوده. اما زیاندهترین بانکها کدامند؟
آخرین آمار بانک جهانی نشان میدهد؛ اقتصاد ایران با GDP حقیقی ۱۹۲ میلیارد دلاری در حال حاضر رتبه ۵۱ جهان را دارد. یعنی نصف امارات یا حتی یک چهارم ترکیه! به گفته کمیل طیبی با این آمار، حالا دیگر ایران جزو کشورهای با درآمد سرانه بسیار پایین است.
«نظام بانکی بدون وثیقه هم می تواند وام بدهد». این جمله را وزیر اقتصاد گفته است. به عقیده او همین که فردی به موقع مالیات بدهد و چک و بدهی نداشته باشد، باید بتواند بدون ضامن وام بگیرد. کارشناسان اقتصادی اما در واکنش به این وعده تازه فقط میگویند:« برخورد و نگاه دولتمردان سادهانگارانه است».
معاون وزیر راه و شهرسازی گفته با بانک مرکزی مکاتبه کرده که بتواند ضامن رسمی برای دریافت وام ودیعه مسکن را حذف کند. این یعنی مردم باید بتوانند بدون نیاز به ضامن وام ودیعه مسکن بگیرند. اما دبیرکانون بانکهای خصوصی معتقد است حذف ضامن ممکن نیست مگر با تضمین خود دولت!
آخرین آمار میگوید با این که به لطف قانون جدید نسبت تعداد چکهای برگشتی به مبادله شده در چهار ماه ابتدایی امسال نصف شده اما مبلغ چکهای برگشتی در تیرماه امسال و تعداد آن در اردیبهشت ماه افزایش یافته است. کارشناسان علت این مسئله را وضعیت بد فعالان اقتصادی میدانند.
شش ماه از سال گذشته و از مجموع ۱۲۵ هزار میلیارد تومان اوراق بدهی که امسال دولت باید بفروشد تنها ۱۸٫۳ هزار میلیارد تومان به فروش رفته است. یعنی حدود ۱۵ درصد! حالا یا دولت باید کسری بودجه بیشتری را متحمل شود یا بانکها را ملزم به خرید اوراق کند.
حسینیهاشمی معتقد است وعدهووعیدهای مختلف اعضای تیم اقتصادی رئیسی درباره مسکن، اشتغال، یارانه و...، که بسیار بعید به نظر میرسد، وقتی عملی نشود، سریعا موجی از بیاعتمادی را در مردم و بازیگران بازار ارز ایجاد میکند که اولین پیامد آن کاهش چشمگیر ارزش پول ملی است.
فرمانده انتظامی تهران از دستگیری ۲۰۰ مجرم ارزی خبر داده است. ۲۰۰ نفری که با تاسیس شرکتهای صوری ۹۰۰ میلیون دلار ارز دولتی گرفته بودند؛ به این بهانه که کاغذ وارد کنند. آن هم در سال ۹۹ و زمانی که مسئولان میگفتند واکسن نخریدهاند چون ارز ندارند.
آنطور که از گفتههای مردم برمیآید پرداخت وام ودیعه مسکن در بیشتر شعب بانکی متوقف شده است. دبیر کانون بانکهای خصوصی علت ته کشیدن بودجه شبکه بانکی برای پرداخت این وام را قانون بانکمرکزی میداند.
از میان ۱۲ بانک بورسی مورد بررسی پنج بانک موفق به جبران زیان خود شدند و هفت بانک تا پایان سال ۹۹ همچنان زیان انباشته کلان دارند. تا جایی که حتی میزان زیان این بانکها از کل مبلغی که دولت سال گذشته به عنوان وام کرونا پرداخته، بیشتر است.
آمارها میگوید یک دههاست که خروج سرمایه از کشور ادامه دارد. با این تفاوت که اخیرا برخی مهاجران به جای تبدیل داراییهای خود به ارزهایی مثل دلار و یورو، هر چه دارند را به ارز دیجتال میفروشند یا املاک و مستغلات در کشورهای دیگر را با ارزهای دیجیتال میخرند. اما آیا این اتفاق تاثیری در مصارف ارزی کشور دارد؟
آخرین گزارش تخصیص ارز بانکمرکزی میگوید میزان ارز ۴۲۰۰ تومانی تخصیص یافته در پنج ماهه ابتدایی سال نه تنها کم نشده بلکه نسبت به مدت مشابه دو برابر شده و حتی بسیار بیشتر از میزان تعیین شده برای کل سال در بودجه ۱۴۰۰ است. اما علت حاتمبخشی مدیریت تازه بانکمرکزی در توزیع این مقدار رانت چیست؟
از روزی که طالبان بر افغانستان مسلط شد، قیمت دلار در بازار ایران افزایش یافت. به نظر میرسید ثبات در افغانستان میتواند بازار ارز ایران را هم کنترل کند. اما حالا انفجار در فرودگاه کابل، امیدها برای ثبات در افغانستان را بر باد داده. انفجار فرودگاه کابل چقدر بر بازار ارز ما اثر میگذارد؟
این هفته هم مثل هفتههای گذشته هر چهار بازار طلا، سکه، دلار و بورس سودده بودند. در میان این بازارها در هفته ابتدایی شهریور ماه، دلار پربازدهترین و سکه کم بازدهترین بازار بوده است.
درحالی که آمار چاپ پول رکورد یک دهه را شکسته و مذاکرات به حاشیه رفته، معاون اول رئیسجمهور به دنبال ارسال سیگنال مثبت به بازار ارز است و از آزاد شدن ارزهای بلوکه شده گفته است. وعده دستچندمی درباره ارزهای پیشخور شده که دیگر معاملهگران کوچکترین توجهی به آن ندارند.
انزوا به جای گسترش ارتباطات مالی با دنیا. این خوانشی است که مردم از طرحها و گفتههای تیم اقتصادی دولت جدید دارند. حضور مخالفان سرسخت fatf در دولت و نگاههای بدبینانه به مذاکرات در کنار ارائه ایدههای عجیب اقتصادی مثل حذف دلار! موجب شده مردم بیش از پیش نگران وضعیت اقتصاد کشور باشند.
با وجود هشدار دائمی کارشناسان درباره مضرات چند نرخی بودن ارز در داخل، ظاهرا سیاستگذار نه تنها برای رفع مشکل کاری نمیکند که به آن دامن هم میزند. در چند روز اخیر اختلاف قیمت دلار در بازار نیما و آزاد به پنج هزار تومان رسیده و حالا باید منتظر تبعات این شکاف باشیم.