راز محبوبیت تتر در لبنان

به گزارش تجارت‌نیوز، لبنان، کشوری در غرب آسیا است که به‌دلیل زیبایی‌های معماری و تمدن چندهزارساله خود با عنوان «عروس خاورمیانه» شناخته می‌شود. این کشور قرن‌ها محل عبور و زندگی افرادی از سنن و ادیان مختلف بوده است و به همین دلیل از نظر فرهنگی و دینی بسیار متنوع است.

به نقل از راه پرداخت، لبنان که زمانی دارای یک سیستم پولی و بانکی باثبات و سرمایه‌دار بود امروز در نوعی هرج‌ومرج مالی به سر می‌برد و شاید بتوان گفت که دارای یک اقتصاد رو به زوال است. تورم شدید و کاهش ارزش پول ملی بسیاری از ساکنین این کشور را تحت فشار قرار داده و اعتبار شبکه بانکی آن از سوی مردم زیر سؤال رفته است. CNBC در گزارشی درخصوص وضعیت شبکه بانکداری به آمار جالبی دست یافته است که نشان می‌دهد برخی از مردم این کشور برای مقابله با تورم و ارزش پایین پول ملی خود به رمزارزها روی آورده‌اند. این در حالی است که استخراج و مبادله ارزهای دیجیتال در لبنان هنوز چهارچوب قانونی مشخصی وجود ندارد و در اصطلاح رگوله نشده است.

گزارش‌های محلی نشان می‌دهد برخی از لبنانی‌ها برای گذران زندگی در یک سیستم مالی که دیگر رفتار منطقی ندارد، بیت‌کوین استخراج می‌کنند و به ذخیره ثروت از طریق ارزهای دیجیتال می‌پردازند و حتی با تتر خواروبار می‌خرند!

دریافت حقوق دلاری با بیت‌کوین

«جورجیو ابو جبرائیل» یک شهروند لبنانی است که درخصوص این موضوع با CNBC گفت‌وگو کرده است. او می‌گوید که اولین‌بار نام بیت‌کوین را در سال 2016 شنیده و آن زمان معتقد بوده است که یک پروژه کلاهبرداری است. اما در سال 2019، در حالی که لبنان به دنبال دهه‌ها جنگ پرهزینه وارد یک بحران مالی شده است، یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز و بدون مرز که خارج از دسترس بانک‌داران و سیاستمداران لبنانی عمل می‌کرد، برای او تبدیل به یک راه نجات شد.

جبرائیل یک معمار بود که در زادگاهش «بیت مری»، روستایی در یازده مایلی شرق بیروت زندگی می‌کرد. او شغل خود را از دست داده بود و باید راه دیگری را برای امرارمعاش می‌یافت.

جبرائیل می‌گوید در بهار سال 2020، بانک‌ها بسته و مردم محلی از برداشت پول از حساب‌های خود منع شدند. به گفته این جوان 27ساله، دریافت پول نقد از طریق حواله سیمی بین‌المللی نیز گزینه خوبی نبود، زیرا این خدمات دلار آمریکا را از فرستنده می‌گیرد و پوند لبنان را با نرخی بسیار پایین‌تر از ارزش بازار به گیرنده می‌دهد؛ بنابراین انتخاب این روش برای جوانانی مثل جبرائیل که دیگر اعتماد خود را به شبکه بانکی کشور از دست داده و به دنبال راهی برای کسب درآمدی غیر از پول محلی خود بودند گزینه مناسبی نبود.

در حال حاضر نیمی از درآمد جبرائیل از کار آزاد است که 90درصد آن به‌صورت بیت‌کوین پرداخت می‌شود. او در این خصوص می‌گوید که بیت‌کوین علاوه بر اینکه راهی مناسب برای کسب درآمد است به بانک او نیز تبدیل شده است.

جبرائیل تنها کسی نیست که به دنبال راه‌های جایگزین برای کسب، پس‌انداز و خرج کردن پول در لبنان است؛ کشوری که سیستم بانکی آن پس از دهه‌ها سوءمدیریت رو به ورشکستگی است.

پول محلی لبنان بیش از 95درصد ارزش خود را از آگوست 2019 از دست داده است و به دنبال این کاهش ارزش، حداقل دستمزد عملا از 450دلار به 17دلار در ماه کاهش یافته است. حقوق بازنشستگی عملا بی‌ارزش است و انتظار می‌رود لبنان با یک نرخ تورم سه‌رقمی بعد از سودان در رتبه دوم بالاترین نرخ تورم قرار گیرد.

خرید مواد غذایی با استیبل‌کوین تتر

«ری هندی»، مدیرعامل یک شرکت مدیریت مستقر در زوریخ است که به دارایی‌های دیجیتال اختصاص دارد. هندی که متولد لبنان است و در نوزده‌سالگی این کشور را ترک کرده می‌گوید: «بانک‌های لبنان ورشکسته هستند و وضعیت از سال 2019 تغییر چندانی نکرده است. بانک‌ها برداشت‌ها را محدود کردند و این سپرده ها به IOU تبدیل شدند.»

IOU مخفف عبارت « I owe you» و سندی است که وجود بدهی را تأیید می‌کند. IOU اغلب به‌عنوان یک توافق‌نامه کتبی غیررسمی در نظر گرفته می‌شود تا یک تعهد الزام‌آور قانونی!

CNBC با افراد محلی متعددی صحبت کرده است که بسیاری از آنها ارزهای دیجیتال را راه نجاتی برای این شرایط می‌دانند. افراد زیادی به دنبال استخراج ارزهای دیجیتال هستند و برخی جلسات مخفیانه‌ای را از طریق تلگرام ترتیب می‌دهند تا استیبل‌کوین تتر را با دلار آمریکا مبادله کنند و مواد غذایی بخرند!

اگرچه شکل پذیرش کریپتو بسته به فرد و شرایط متفاوت است، تقریبا همه این افراد محلی تمایل به جایگزین‌کردن ارزهای دیجیتال داشتند که واقعا هم منطقی است. جبرائیل گفت: «بیت‌کوین واقعا به ما امید داده است. من در روستای خود به دنیا آمدم، تمام عمرم را در اینجا زندگی کردم و بیت‌کوین به من کمک کرد تا اینجا بمانم.»

پاریس گمشده خاورمیانه

بین پایان جنگ جهانی دوم و شروع جنگ داخلی لبنان در سال 1975، بیروت در دوران طلایی خود قرار داشت و نخبگان جهان به پایتخت لبنان هجوم آورده بودند. پایتختی که دارای جمعیت قابل توجه فرانسوی‌زبان و کافه‌های دریای مدیترانه است و زمانی به وجود نوعی شبکه بانکی منعطف و رازدار معروف بوده است.

حتی پس از پایان جنگ داخلی وحشیانه 15ساله در سال 1990، لبنان با حوزه‌های قضایی بانکداری فراساحلی مانند سوئیس و جزایر کیمن به‌عنوان مقصدی ایده‌آل برای ثروتمندان در حال رقابت بود.

برای بسیاری از لبنانی‌ها، این درست نقطه‌ای بود که پول معنی نداشت. هندی در این خصوص توضیح می‌دهد: «من دلارهای واقعی را از حساب دلاری خود در سوئیس به حساب لبنانی پدرم ارسال می‌کنم. آن دلارها به‌عنوان دلارهای تازه در سیستم بانکی شناخته می‌شوند زیرا از خارج آمده‌اند؛ اما مطمئنا، پدرم با نگهداری پول‌های خود در بانک ریسک می‌کند.»

استخراج برای کسب درآمد

حدود دو سال پیش، احمد ابوداهر یک شهروند لبنانی به همراه دوستش استخراج اتر را در زاروریه، شهری در 30مایلی جنوب بیروت در کوه‌های چوف با سه ماشین برق‌آبی آغاز کردند.

آنها همچنین دکل‌های مزرعه استخراج خود را به افراد دیگر اجاره می‌دادند و ابوداهر همچنین مشتریانی در خارج از لبنان مانند سوریه، ترکیه، فرانسه و بریتانیا دارد.

به گفته ابوداهر 26 ماه از اولین راه‌اندازی آنها می‌گذرد و تجارت‌شان در حال رونق است. او می‌گوید که در ماه سپتامبر بیست هزار دلار سود داشته است؛ نیمی از استخراج، نیمی از فروش ماشین‌آلات و تجارت با ارزهای دیجیتال.

در این میان دولت با کمبود برق مواجه است و سعی در سرکوب روند استخراج ارزهای دیجیتال دارد.

در ماه ژانویه، پلیس به یک مزرعه استخراج رمزارز کوچک در شهر جزین که دارای انرژی آبی بود یورش برد و دکل‌های ماینینگ را در این فرایند توقیف و از بین برد.

اندکی پس از آن، اداره رودخانه لیتانی که بر سایت‌های برق‌آبی کشور نظارت می‌کند، گزارش داد که استخراج فشرده ارز دیجیتال با انرژی برق منابع آن را تحت فشار قرار می‌دهد و برق را تخلیه می‌کند.

با وجود مواضع دولت در قبال ماینرها ابوداهر در این باره می‌گوید که نگرانی زیادی از سمت اقدامات قهری دولت ندارد و حتی از بابت افزایش قیمت برق نیز نگران نیست.

استخراج دوج‌کوین و لایت‌کوین برای افزایش درآمد

این داستان مشابهی برای صلاح الزعتره معمار است که در شهر ساحلی صیدون زندگی می‌کند. الزعتره نیز می‌گوید که در مارس سال جاری استخراج دوج‌کوین و لایت‌کوین را برای افزایش درآمد خود آغاز کرده است. او اکنون 10 دستگاه دارد که نزد ابوداهر نگه می‌دارد. ماشین‌های الزعتره مدل‌های جدیدتری هستند، بنابراین او بیش از الحج (حدود 8500 دلار در ماه) هزینه می‌کند.

الزعتره تمام پول خود را قبل از شروع بحران در سال 2019 از بانک خارج کرد و سال گذشته این پس‌انداز را برای خرید و اجاره تجهیزات استخراج سرمایه‌گذاری کرد. الزعتره معتقد است که ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری خوبی برای آینده خواهند بود.

ابوداهر که شش ماه پیش از دانشگاه آمریکایی بیروت فارغ‌التحصیل شد راه‌های دیگری را نیز برای کسب سود بیشتر از استخراج رمزارز آزمایش کرده است. او به‌عنوان بخشی از پروژه پایان سال خود در دانشگاه، سیستمی را برای مهار گرمای دستگاه‌های استخراج به‌عنوان وسیله‌ای برای گرم نگه‌داشتن خانه‌ها و بیمارستان‌ها در ماه‌های زمستان طراحی کرد.

استخراج ارز دیجیتال راهی سودآور برای کسب درآمد و تبدیل آن به دلار است. آن هم در کشوری مانند لبنان که ارزش پول ملی هر لحظه کمتر می‌شود؛ اما باید در نظر داشت که برای همه افراد هم مناسب نیست و گاهی هزینه‌های آن سر به فلک می‌کشد.

جبرائیل که این نکته مهم را دریافته بود به این نتیجه رسید با استخراج ارز دیجیتال به آنچه در نظر دارد نمی‌رسد و به همین دلیل خرید بیت‌کوین را انتخاب کرد.

تتر به‌عنوان ارز

زمانی که جبرائیل برای خرید خواروبار و سایر مواد اولیه به پول نقد نیاز دارد، ابتدا از سرویسی به نام FixedFloat استفاده می‌کند تا بخشی از بیت‌کوینی را که از طریق کار مستقل خود به دست آورده است با تتر (USDT)، یک استیبل کوین وابسته به دلار آمریکاست مبادله کند.

بعد از تبدیل بیت‌کوین به تتر، ‌جبرائیل به کانال‌ها و گروه‌های تلگرامی که برای همین کار تشکیل شده‌اند مراجعه و تتر را دلار آمریکا مبادله می‌کند.

این نوع کانال‌های پشتی به یک حلقه حیاتی برای دلارهای تازه تبدیل شده‌اند که در اقتصاد عمدتاً نقدی لبنان حیاتی هستند.

الحاج در مورد تجربه خود می‌گوید: «در اینجا به راحتی می‌توان از ارزهای دیجیتال پول نقد دریافت کرد. افراد زیادی وجود دارند که USDT را با پول نقد مبادله می‌کنند.»

به گفته الچما، کسب‌وکارهای محلی نیز در بحبوحه افزایش مزارع ماینینگ شروع به پذیرش پرداخت‌های رمزنگاری کرده‌اند که بر اساس نظرات کتبی مشتریان یک رستوران در صیدون، حدود ۳۰ درصد از تراکنش‌های مالک رستوران به صورت رمزنگاری است. برخی از هتل‌ها و آژانس‌های گردشگری و حتی مکانیک‌ها هم تتر را می‌پذیرند.

در واقع، تحقیقات جدید شرکت داده‌های بلاکچین Chainalysis نشان می‌دهد که حجم تراکنش‌های رمزنگاری لبنان حدود ۱۲۰ درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته است و از نظر حجم ارزهای دیجیتال دریافتی در میان کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا، پس از ترکیه در رتبه دوم قرار دارد. در سطح جهانی، در رتبه ۵۶ام در حجم معاملات همتا به همتا قرار دارد.

بیت‌کوین به‌عنوان یک بانک

در سال ۲۰۱۷، مارسل یونس با تحصیلات در رشته داروسازی به‌عنوان مدیر بازاریابی با فایزر در بیروت مشغول به کار بود که سعی کرد با سرمایه‌گذاری در بیت‌کوین ثروتمند شود. او در مطالعات خود در این حوزه متوجه شباهت‌های زیادی بین لبنان، ونزوئلا و آرژانتین شد. او در این باره می‌گوید: «من وحشت کردم و تمام پولم را از بانک برداشتم»،

یونس حساب خود را در اواسط سال ۲۰۱۹ خالی کرد؛ یعنی فقط چند ماه قبل از اینکه بانک‌ها حساب‌های مردم را مسدود کنند. او در اظهارنظری جالب گفته است: «من به لطف بیت‌کوین پارانوئید شدم.»

یونس می‌گوید که در ابتدا ۱۵ درصد از پول خود را به بیت‌کوین منتقل کرد و باقی‌مانده را به صورت نقد نگه داشت. امروزه ۷۰ درصد پول نقد او به شکل بیت‌کوین است.

زمانی که یونس اقدام به برداشت پول‌های خود از بانک‌های لبنان کرد و بخشی از پول خود را به بیت‌کوین تبدیل کرد به اعضای خانواده‌اش نیز توصیه کرد همین کار را انجام دهند اما افراد زیادی توصیه او را جدی نگرفتند. او می‌گوید: «هیچ‌کس توصیه‌های یک داروساز را در خصوص سیستم مالی و بانکی باور نمی‌کند.»

بر اساس معیارهای ارائه شده توسط وب‌سایت coinatmradar، لبنان شش دستگاه خودپرداز بیت‌کوین دارد.