معضل خانه‌های خالی در ایران و چین
پرسش روز:
چین در سال‌های اخیر با مشکل خانه‌های خالی و رشد فزاینده قیمت مسکن و اجاره‌بها مواجه شده است. آیا شرایط بخش مسکن در ایران اکنون با وضیعت چین شباهت دارد و می‌توان از آن درس گرفت؟
پاسخ کارشناس:
مشکل خانه‌های خالی مختص کشور ما نیست و در برخی کشورها به دلایل مختلف مازاد ساخت یا over built اتفاق افتاده است.
البته در هیچ کشوری ابعاد مشکل به گستردگی چین نیست. بخش عظیم ساخت و ساز در چین که نزدیک به ۳۰ درصد تولید ناخالص داخلی گزارش شده، آن چنان با مازاد ساخت روبه‌رو است که مقامات نگرانند بخش ساخت و ساز دیگر نتواند پیشران اصلی اقتصاد چین باشد.
فرهنگ پس‌انداز با خرید مسکن
بیش از ۶۵ میلیون (دو و نیم برابر کل مسکن در ایران) واحد مسکونی در چین خالی است. وضعیت نامتعادل عرضه و تقاضا حاکی از آن است که مثل ایران، در چین هم فرهنگ پس‌انداز با خرید مسکن‌های دوم و سوم رایج است.
در این کشور نیز، نسبت قیمت مسکن به اجاره سالانه مشابه با ایران رشد کرده و به رقم ۴۸ سال است.
اجاره‌ها به تبع قیمت مسکن آنچنان رشد کرده‌اند که در برخی شهرها دولت به ناچار سقف حداکثر پنج درصدی را برای افزایش سالیانه اجاره گذاشته است.
حتی در شهرهای بزرگ به طور آزمایشی و به طور موقت برای پنج سال مالیات بر املاک وضع کرده تا مردم برای پس‌انداز مسکن نخرند.
تشویق به ساخت با انگیزه کسب درآمد
بنابراین اکنون مشکل شرکت‌های چون اورگرند یا کایزا را در چین در می‌یابیم که چون نتوانسته‌اند به سرعت گذشته پیش‌فروش کنند، مشکل مالی پیدا کرده‌اند.
به نظر می‌رسد دولت چین که اجاره‌دهنده زمین‌هاست، مثل شهرداری‌ها در ایران که تراکم و پروانه دارند، با انگیزه کسب درآمد و بی‌توجه به تقاضای بازار، دائما ساخت بیشتر را تشویق کرده است.
شباهت چین و ایران
مشابهت‌های دو کشور که هم خانه خالی دارند و هم خانوارهای زیادی دارند که نیازمند خانه هستند و به دلیل بالا رفتن قیمت‌ها، توان خرید و اجاره آن خانه‌ها را ندارند و مسکن ارزان‌قیمت بیشتری طلب می‌کنند، حاوی درس‌هایی برای کشور ماست.
با وجود این، گره مشکل مسکن چین باید آسان‌تر باز شود؛ چرا که آن کشور بازار رهن بزرگی دارد که از طریق آن مردم می‌توانند به اقساط بسیار طولانی و به نرخ‌های پایین، وام خرید مسکن دریافت کنند؛ امکانی که در کشور ما متاسفانه در دسترس نیست.
منبع: صفحه اینستاگرام حسین عبده‌تبریزی، اقتصاددان
نظرات