آیا سفر با تپسی و اسنپ امن است؟ / مسئولیت رخدادهای طول سفر با کیست؟

به گزارش تجارت‌نیوز، چند روزی است که ماجرای ادعای دختری جوان در مورد سفر خود با تپسی و توضیحات مدیر عملیات این شرکت در مورد موضوع، به یکی از ترندهای روز در شبکه‌های اجتماعی تبدیل شده است.

ماجرا از آنجا آغاز شد که دختری جوانی، ویدئویی را ضبط کرد که با این جمله ادعای خود را مطرح می‌کند: «من چهارشنبه 15 مرداد، توسط یکی از رانندگان تپسی دزیده شدم.» او در ادامه توضیح می‌دهد، مدتی پس از ساعت 16، برای حرکت از سمت هفت تیر به اسکندری از نرم‌افزار تپسی استفاده می‌کند. در میان مسیر اما، با پیشنهادات نامتعارفی از سوی راننده مواجه می‌شود، رفتارهای سفیر تپسی او را می‌ترساند و تصمیم می‌گیرد خودرو را ترک کند.

این دختر جوان، پس از مدتی تلاش، موفق می‌شود از خودرویی که در ابتدا در آن قفل بوده، خارج شود. او در این ویدئو مدعی است بخش امنیت تپسی در مدتی که او در خودرو گرفتار و ترسیده بوده، کار اثربخشی انجام نداده و حتی هنوز حساب کاربری راننده را مسدود نکرده است. دختر جوان، در پایان ویدئو، برنامه تپسی را از تلفن همراه خود پاک و از بینندگان درخواست می‌کند، آنها نیز همین کار را انجام دهند.

پس از انتشار و ترند شدن این ویدئو، مدیر عملیات تپسی با انتشار ویدئویی، توضیحاتی را در این مورد ارائه کرد. هومن دمیرچی، ضمن ابراز تاسف از ماجرای پیش آمده برای مسافر این شرکت، می‌گوید که راننده بعد از تماس مرکز امنیت تپسی، خودرو را متوقف کرده است؛ در حالی که دختر جوان ادعایی بر خلاف این را داشت. همچنین تاکید می‌کند که تا پیش از این حادثه، شکایتی در مورد سفیر ثبت نشده بود و حساب کاربری وی، پس از آن مسدود شده است.

بحث امنیت محدود به تاکسی اینترنتی نیست

این ویدئو، روز جمعه 17 مرداد در صفحه اینستاگرام دختر جوان منتشر شد و دنبال‌کنندگان بسیاری را برایش به ارمغان آورد. همین امر در کنار برخی تناقض‌ها در روایت او، برخی را به این شک انداخت که هدف این دختر کسب شهرت بوده باشد. اما او در پی‌نوشت پست اینستاگرامی خود، تناقضات را اشتباه لفظی دانست و در استوری هم نوشت که بعد از پیگیری جریان، صفحه‌اش را پرایوت و تمام افراد ناشناس را حذف می‌کند.

به هر روی این رخداد، بحث در مورد امنیت تاکسی‌های اینترنتی را دوباره داغ کرده است. هر چند جستجویی در اینترنت یا نشستن پای درددل برخی زنان و دختران نشان می‌دهد، مشکلات امنیتی منحصر به تاکسی‌های اینترنتی نیست و اخبار و تجربه‌هایی از تعرض یا ایجاد مزاحمت برای آنها از سوی رانندگان تاکسی‌های زرد نیز وجود دارد.

دعدغه هویت رانندگان

از زمانی که اسنپ در سال 1393 و تپسی در سال 1395 فعالیت خود را آغاز کردند، هشدارهایی در مورد امنیت آنها وجود داشته است. البته برخی از این هشدارها، از سوی رقیبان سنتی تاکسی‌های اینترنتی مطرح می‌شود، اما برخی مردم عادی نیز تردیدهای در این مورد دارند.

این موضوع به ویژه در سال‌های نخست، زمانی که بسیاری از شهروندان، شاهد ثبت‌نام رانندگان آنها در خیابان‌ها و سر چهارراه‌ها بودند، نگرانی‌هایی را ایجاد کرده بود. در عمل نیز برای مثال سه سال، پیش و پس از انتشار خبر تجاوز راننده اسنپ به زنی جوان، عباس جعفری دولت‌آبادی دادستان وقت تهران، به این شرکت تاکسی اینترنتی هشدار داد. مساله از آن جهت نگران‌کننده بود که این راننده سوءسابقه داشت و با مدارک جعلی در اسنپ ثبت‌نام کرده بود.

بر همین اساس، دغدغه‌ها عمدتا در مورد تایید هویت رانندگان بود. هر چند که این دو تاکسی اینترنتی، روش‌های استخدام خود را سخت‌گیرانه‌تر کرده‌اند و دیگر خبری از ثبت‌نام آنها در خیابان نیست، اما هنوز هم گاهی مشکلات امنیتی برای مسافران رخ می‌دهد.

تلاش اوبر برای افرایش امنیت

اوبر، به عنوان مطرح‌ترین شرکت تاکسی اینترنتی در دنیا نیز، با چالش‌هایی در مورد ایمنی مسافران خود مواجه است. به گونه‌ای که بعد از اعلام خبر تعرض جنسی به 3045 از مسافران این شرکت در سال 2018، اوبر ناچار به افزایش تمهیدات ایمنی خود شد. البته این آمار، فقط مختص آمریکا بود. چندی بعد و در پی انتشار خبری در مورد تعرض به مسافر زنی در یکی از کشورهای اروپایی، این شرکت اعلام کرد که سیستم‌های امنیتی خود را در این قاره نیز افزایش می‌دهد.

امکان ضبط صدای داخل خودروها، اشتراک‌گذاری جزئیات سفر، تماس با خدمات اضطراری، دسترسی به اطلاعات ایمنی و احراز هویت دو نفره، از جمله مواردی بود که اوبر اعلام کرد به تمهیدات ایمنی خود می‌افزاید.

این شرکت همچنین، تلاش می‌کند، آگاهی عمومی در مورد امنیت سفر را با ارائه هشدارهایی به مسافران افزایش دهد؛ برای مثال اینکه آنها باید با مقایسه پلاک و مشخصات خودرو و راننده، مطمئن شوند که سوار خودروی درستی شده‌اند.

با وجود تلاش‌هایی که اوبر در سال‌های اخیر برای افزایش امنیت خود کرده، باز هم مشکلاتی برای این شرکت رخ داده است؛ از جمله اینکه سازمان«حمل و نقل برای لندن» در سال گذشته میلادی، مجوز فعالیت این شرکت را در پایتخت انگلستان لغو کرد. یکی از دلایل این تصمیم، عدم احراز هویت رانندگان بود.

همچنین در کانادا در سال جاری میلادی، قوانین سخت‌گیرانه‌تری برای استخدام رانندگان تاکسی‌های اینترنتی در نظر گرفته شده است. برای مثال آنها باید سه سال سابقه کار داشته باشند، برنامه آموزشی مصوب را بگذرانند و گواهی‌نامه خود را تمدید کنند.

ارسال لینک سفر برای نزدیکان

شرکت‌های تاکسی اینترنتی در ایران نیز، برای افزایش امنیت سفرهای خود تلاش می‌کنند. اسنپ امکان اشتراک‌گذاری سفر با خانواده و دوستان، تماس با پشتیبانی و امکان فعال‌سازی تماس امن برای پنهان کردن شماره تماس را برای کاربران خود فراهم کرده است.

تپسی نیز به مسافران خود امکان ارسال لینک مشخصات سفر برای نزدیکان (حاوی مشخصات راننده، پلاک و محل دقیق مسافر)، گزینه تماس با پشتیبانی با کمترین معطلی و گزارش سریع اطلاعات سفر به تیم امنیت (گزینه SOS) را می‌دهد.

این دو تاکسی اینترنتی همچنین به کاربران مسافر خود هشدار داده‎اند، پیش از سوار شدن، مشخصات راننده و خودرو را بررسی کنند.

اسنپ و تپسی: مسئولیت اتفاقات طول سفر با ما نیست

با وجود این، برخی کاربران نسبت به بندهایی در بخش شرایط و قوانین اسنپ و تپسی معترض هستند. اسنپ در سایت خود آورده است که این شرکت «خدمات حمل و نقل شهری نیست… ضامن صلاحیت، رفتار و اعمال کاربران در مقابل یکدیگر نبوده و هیچ مسئولیت حقوقی و کیفری در این خصوص و اتفاقات حین حمل یا انجام سفر نخواهد داشت.»

در سایت تپسی هم آمده است که این شرکت «… خدمات حمل‌ونقل ارائه نمی‌‌کند … هر سفری که در قالب این برنامه‌ نرم‌افزاری صورت می‌‌گیرد یک قرارداد مستقل فی‌مابین سفیر و مسافر است و … شرکت مسئولیت حقوقی یا کیفری در قبال اتفاقات حین سفر ندارد.»

برخی کاربران و کارشناسان معتقدند این دو شرکت تاکسی اینترنتی، باید مسئولیت بیشتری را نسبت به اتفاقاتی که در طول سفر برای رانندگان یا مسافران رخ می‌دهد بر عهده بگیرند.

توجه مسافران به نکات ایمنی

به هر روی، اکنون اسنپ و تپسی، جای پای خود را در جامعه باز کرده‌اند اما هنوز، نظرات متفاوتی در حوزه‌های مختلف در مورد آنها وجود دارد.

برخی از شهروندان به این دو اپ اعتماد دارند و گروهی نیز هنوز معتقدند این شرکت‌ها در برابر رخدادهایی که برای مسافران اتفاق می‌افتد، آنگونه که باید مسئولیت نمی‌پذیرند. در مورد همین حادثه اخیر، برخی از کاربران در شبکه‌های اجتماعی پیشنهاد تحریم تپسی را مطرح کرده‌اند، اما عده‌ای دیگر معتقدند، چنین اتفاقی در تاکسی‌های زرد نیز ممکن است رخ دهد.

از سوی دیگر، برخی با نگاه به مخارج ماهانه خود می‌بییند استفاده از اسنپ و تپسی هزینه زیادی به آنها تحمیل کرده است، در مقابل، عده‌ای، به ویژه با توجه به شیوع ویروس کرونا معتقدند در شرایط کنونی بهره‌گیری از تاکسی‌های اینترنتی به نفع آنهاست.

در هر دسته‌ای که هستید، بهتر است به برخی نکات ایمنی در سفرهای خود با تپسی و اسنپ توجه کنید، برای مثال ارسال اطلاعات سفر برای نزدیکان می‌تواند گزینه مناسبی باشد.

آخرین اخبار حوزه استارتاپ را در صفحه اختصاصی استارتاپ تجارت‌نیوز دنبال کنید.