انسانها میدانند که در کتابخانه عمومی باید موبایلشان را روی حالت بیصدا قرار دهند و در صورت دریافت کمک از دیگران، تشکر کنند. حال محققین قصد دارند رباتها را نیز با چنین آداب معاشرت اجتماعی آشنا سازند.
پژوهشگران معتقدند، ماشینها با یادگیری هنجارهای اجتماعی، ارتباط بهتری را با انسان برقرار میکنند. مراحل اولیه این پروژه به تازگی توسط تیم تحقیقاتی دانشگاهی با حمایت مالی آژانس پروژههای تحقیقاتی پیشرفته دفاعی آمریکا (DARPA) به پایان رسیده است.
محققان برای اجرای این ایده، نحوه تشخیص هنجارهای اجتماعی توسط انسان و واکنش به آنها را مطالعه کرده و نوعی الگوریتم یادگیری ماشین را توسعه دادند که امکان آموختن این آداب را با استنتاج از دادههای انسانی برای ربات فراهم میسازد. به گفته این تیم، سیستم مورد بحث در نهایت به توسعه سامانهای مبتنی بر هوش مصنوعی میپردازد که بر اساس آن، رباتها به صورت شهودی نحوه رفتار در شرایط مختلف را بر میگزینند.
دکتر رضا قنادان، یکی از مدیران DARPA میگوید: اگر بخواهیم همزیستی مسالمتآمیزی با رباتها، اتومبیلهای بدون راننده و دستیارهای هوشمند دیجیتالی در آینده داشته باشیم، که هدفمان نیز همین است، باید آنها را به گونهای طراحی کنیم که هنجارها و اصول اجتماعی ما را رعایت کنند.
انسانها از کودکی با آداب اجتماعی آشنا میشوند و از آنجا که شبکهای پیچیده از این هنجارها در جامعه وجود دارد، یادگیری موارد جدید نیز به راحتی برای بشر میسر است.
قنادان میگوید: ما کاملا با این موارد آشنا هستیم، چون افراد نرمال به سرعت تخطی از نُرمها را تشخیص میدهند. عدم قطعیت ذاتی در این نوع دادهها باعث میشود تا آموزش ماشین بر اساس آنها با دشواری بسیار زیادی همراه باشد.
گفتنی است، تیم مورد بحث تا به امروز توانستهT با موفقیت چارچوب سامانه یادگیری ماشین را توسعه دهد. اما هنوز راه درازی در پیش دارد و یکی از حیاتیترین گامها در این مسیر، توسعه رباتی است که ظرفیت یادگیری، بازنمایی، فعالسازی و به اجرا درآوردن مجموعه وسیعی از هنجارها را داشته باشد.