عاطفه چوپان 
فروش کتاب‌های تقلبی در دیجی‌کالا / «غیر اخلاقی اما قانونی»!
در روزهایی که صنعت چاپ و نشر در کشور به سختی نفس می‌کشد و تیراژ برخی از کتاب‌ها به ۵۰۰ نسخه هم نمی‌رسد. برخی از فروشگاه‌های آنلاین و در راس آن‌ها دیجی‌کالا چطور تخفیف‌های ۹۰ درصدی برای فروش کتاب‌ها می‌دهند؟
به گزارش تجارت‌نیوز ، در روزهایی که صنعت چاپ و نشر در کشور به سختی نفس می‌کشد و تیراژ برخی از کتاب‌ها به ۵۰۰ نسخه هم نمی‌رسد. برخی از فروشگاه‌های آنلاین و در راس آن‌ها دیجی‌کالا چطور تخفیف‌های ۸۰ درصدی برای فروش کتاب‌ها می‌دهند؟ برای دیدن بیشترین میزان تخفیف محصولات در سایت دیجی‌کالا کافی است موضوع «کتاب» را انتخاب کنید و کتاب‌هایی با تخفیف ۸۰ درصد بخرید. اما چطور این اتفاق می‌افتد و پاسخ دیجی‌کالا به این تخفیف‌های عجیب و غریب چیست؟
چندی پیش یکی از نویسندگان در اعتراض به فروش کتاب‌هایی با تخفیف بالا در سایت دیجی‌کالا خود نوشت: «دیجی‌کالا لونه‌ی ناشرهای دزد و کپی‌کاره، با تخفیف هفتاد درصد این کپی‌ها رو میفروشه. کتاب‌هایی که دزده چراغ خاموش می‌رسونه به دست دیجی‌کالا یا فوقش توی دکه‌ی کتابفروشی ایستگاه‌های مترو و نمایشگاه‌های استانی میفروشه. نمونه‌اش نشر آذرمیدخت که تقریبا از خیر یه کتاب هم نمی‌گذره.
…اینکه می‌تونه هفتاد درصد تخفیف بده چطوری ممکنه؟ به‌راحتی، متن که دزدیه و مترجم وجود خارجی نداره و کاغذ رو هم که با سوبسید می‌گیره و به‌خاطر زدوبند با ارشاد توی نمایشگاه‌های استانی حضور مستمر داره و خدا می‌دونه چقدر کتاب به نهادها میفروشه. این وسط هم دیجی‌کالا پاانداز اصلیه. در واقع ارشاد و بخش قانون‌گذاری که هیچ راهی برای مقابله با این دزدی‌ها پیش پای مولف و ناشر اصلی نمی‌گذاره، دیجی‌کالا هم کاملا در جریانه که داره کالای مسروقه میفروشه، اما وقتی کسی نسخه‌ی دزدی «کاش کسی جایی منتظرم بود» رو با هشتاد و سه درصد تخفیف میفروشه، چرا مال‌خری نکنه؟ از ملت عشق تا کتابخانه‌ی نیمه شب و شب‌های روشن تا قمارباز رو با روش مال‌خری دیجی‌کالا از ناشرهایی که صفر تا صدشون دزدیه می‌گیره و اتفاقا توی الگوریتم سایت این ناشرها رو به عنوان ناشر برگزیده هم می‌آره بالا و معرفی می‌کنه.»
دیجی‌کالا ملزم به رعایت قوانین
پاسخ دیجی‌کالا به این توییت چنین بود: «کپی کردن آثار نویسنده‌ها و مترجم‌های معتبر هر چند غیر اخلاقیه اما قانون موثری برای جلوگیری ازش وجود نداره و دیجی‌کالا به عنوان مارکت‌پلیس، ملزم به رعایت قوانینه. ما از همه علاقه‌مندان دعوت کردیم تا با آگاهی بیشتری کتاب بخرن.»
«غیراخلاقی اما قانونی» لااقل در ایران پاسخ قابل قبولی است. اما داستان آنجا بیشتر مورد انتقاد اهالی کتاب است که چرا با شعار «حمایت از کتاب و کتابخوانی»، این اقدام به اذعان خود دیجی‌کالا غیراخلاقی صورت می‌گیرد؟ اگر هدف حمایت از کتاب است که باید کتاب اصل فروخته شود نه کپی و اگر هدف فروش بیشتر به هر قیمتی و زیر چتر خلاهای قانونی است، دلیل این شعارها چیست؟
در حالت کلی اگر شما مال شخص دیگری را بدون اجازه و برای خود بردارید حکم شما دزدی است. ولی این کلیت قانونا و عرفا مصداق‌های دیگری پیدا کند. به‌سادگی می‌توان فهمید که عرف در جامعه ما با مسئله نقض کپی‌رایت اشخاص حقوقی و حقیقی غیر ایرانی موافق است.
اما کپی‌رایت چیست؟ کپی‌رایت به لحاظ حقوقی یک قانون بین‌المللی (یک کنوانسیون ) است. اسم کامل آن کنوانسیون برن برای حمایت از آثار ادبی و هنری است و در شهر برن سوییس در ۵ دسامبر ۱۸۷۷ شکل گرفت. وظیفه‌اش حمایت از حق تکثیر و حق مؤلف است. خب کشورهای زیادی (از جمله تقریباً تمام کشورهای توسعه‌یافته) عضو این کنوانسیون هستند. یکی از غایبان آن ایران است. فعلاً شما در ایران می‌توانید خلاف این قانون رفتار کنید و کسی حق شکایت، ادعا و یا دعوای حقوقی علیه شما را نخواهد داشت. همان‌طور که دیجی‌کالا این کار را می‌کند؟
نظرات