مبل‌سازی کسب‌وکاري با حاشيه سود 20درصدي

محمد قهرماني كوشان: صنعت مبل‌سازی در کشور در حال حاضر بیش از ۷۰ هزار کارگاه کوچک و بزرگ تولیدی را به خود اختصاص داده و ازجمله صنایعی است که از گستردگی زیادی با امکانات بالفعل و بالقوه برخوردار است.

به گزارش تجارت‌نیوز، این صنعت با گردش مالی سالیانه ۶۰ هزار میلیارد تومان و پوشش کسب‌وکارهای مرتبط از پارچه و رنگ گرفته تا خراطی و منبت‌کاری و اشتغال ۸ درصد کشور، جزء معدود صنایع پربازده به شمار می‌رود. در دوره‌های مختلف زماني افراد بسياري وارد اين صنعت شده و کسب‌وکار خود را رونق بخشیده‌اند. صنعت مبلمان به دليل پتانسيل و ماهيت هنري خود می‌تواند يكي از مهم‌ترین كالاهاي صادراتي و استراتژيك كشور باشد.

به همين دليل در دسته کسب‌وکارهاي سود ده با درآمد مناسب قرار دارد. شايد كم نباشند افرادي كه وارد اين حرفه شده و پس از مدتي شكست را تجربه کرده‌اند اما بسيارند كساني كه با ورود به صنعت مبلمان به بزرگ‌ترین توليدكنندگان و صادركنندگان اين محصولات تبدیل‌شده و صاحب ثروت‌های بسياري شده‌اند.[imp content=”در حال حاضر حوالي محدوده خاوران در شهر تهران، شهريار و شهرک‌های حاشیه‌ای استان البرز مهم‌ترین کارگاه‌های توليد مبل را در دل خود جای‌داده‌اند.”]

راه‌اندازی يك كارگاه متوسط و مناسب مبل‌سازی بدون شك نیاز به ملزومات فراواني دارد كه براي تأمین آن سرمايه اوليه را می‌طلبد. آن‌چنان‌که به نظر می‌رسد كارگاه مبل‌سازی پرهزينه نيست؛ و با توجه به ميزان سرمايه اوليه می‌توان در کوتاه‌مدت شاهد بازگشت سرمايه بود؛ اما با توجه به پر ریسک بودن اين کسب‌وکار بايد بررسی‌ها و تحلیل‌های اوليه به‌صورت مناسب انجام شود تا تجربه بسياري از شکست‌خوردگان قبلي تكرار نشود.

سرمایه اولیه: بررسی میزان سرمایه اولیه برای راه‌اندازی کسب‌وکار؟ اين سرمايه در چه بخش‌هایی هزينه می‌شود؟ تجهيزات موردنیاز اين کسب‌وکار چه ميزان از سرمايه را از آن خود می‌کنند؟

بدون شك راه‌اندازی يك كارگاه متوسط مبل‌سازی به نسبت بسياري از کسب‌وکارها پرهزینه است اما تقسیم‌بندی سرمايه می‌تواند به الگوي موفقيت تبديل شود. به اين صورت كه در برخي موارد پرهزینه صرفه‌جویی و يا بهینه‌سازی كرد.

يكي از اين موارد تهيه مكان براي كارگاه است. اصولا کارگاه‌های مبل‌سازی در حاشيه شهرها و به‌دوراز هياهوي شهري است. با توجه به اين موضوع بايد گفت كه مشتريان به‌صورت مستقيم نمی‌توانند محصولات تولیدشده را مشاهده و براي خريد آن اقدام كنند. اين در حالی است كه يك كارگاه مبل‌سازی تنها وظيفه توليد را بر عهده دارد و نياز نيست مشتريان به‌صورت مستقيم از كالاها بازديد كنند.

در يك كارگاه محصول فقط توليد می‌شود پس براي بالا رفتن ميزان سفارش‌ها بايد محصولاتي كه به نمایشگاه‌ها و فروشگاه‌های مبلمان ارسال می‌شود داراي وجه تمايز و مزيت رقابتي باشند. در اين صورت است كه كارگاه در مسير موفقيت قدم برمی‌دارد.

در حال حاضر حوالي محدوده خاوران در شهر تهران، شهريار، شهرک‌های حاشیه‌ای استان البرز مهم‌ترین کارگاه‌های توليد مبل را در دل خود جای‌داده‌اند و البته محدوده آزادگان به سمت احمدآباد مستوفي هم بخش مهمي از کارگاه‌های مبل‌سازی را پذیرایی می‌کند. با توجه به موقعيت مكاني اين مناطق هزينه اجاره، رهن و خريد ملك به نسبت مراكز صنعتي و شهري مناسب‌تر است. براي راه‌اندازی يك كارگاه مبل‌سازی به‌صورت متوسط به يك ملك 100 متري نياز است كه در محدوده‌های یادشده می‌توان آن را با 50 ميليون وديعه و ماهيانه 2 تا 5 ميليون اجاره (بسته به موقعيت صنعتي و دسترسي محلي متغیر است) در اختيار گرفت.

البته برخي کارگاه‌ها در شهرهاي دورتر مانند قم (مركز مبل چرمي) ملاير (پايتخت مبل سلطنتي جهان) و … قرار دارد كه اين کارگاه‌ها ازنظر موقعيت جغرافيايي هزینه‌های بالايي ندارد؛ اما يك كارگاه در هر نقطه از كشور كه بنا شود نياز به ملزومات ویژه‌ای دارد.[imp content=”تمرکز بر سودهای کوتاه‌مدت و عدم توجه به کیفیت محصول و رضایت مشتریان از سوی برخی از تولیدکنندگان داخلی، سبب شده تا تمایل مشتریان به کالای داخلی کاهش‌یافته و به سمت محصولات خارجی گرایش پیدا کنند که این امر زمینه‌ساز ورود کالای خارجی به بازارهای داخلی شده است.”]

مهم‌ترین ابزارآلات و وسايل موردنیاز يك كارگاه مبل‌سازی عبارت‌اند از دستگاه تزریق فوم انتگرال به قيمت 25 ميليون تومان، دستگاه تزریق فوم سرد مبلی یخچالی به قيمت دو تا سه ميليون تومان، دستگاه لمینت ابر به قيمت چهارتا چهار و نيم ميليون، سوراخ‌کن يك تا يك و نيم ميليون تومان، رول بر (قابلیت برش و رول کردن از یک میل به بالا) به قيمت دو تا سه ميليون تومان، دستگاه لمینت حرارتی به قيمت يك و نيم تا دو میلیون تومان، بالش پرکن با گیره نگه‌دارنده سه تا سه و نيم میلیون تومان، دستگاه‌های برش چوب ده تا 11 ميليون تومان، دستگاه‌های معرق‌کاری 8 تا 9 ميليون تومان، پمپ رنگ دو ميليون تومان، تجهيزات كارگاهي مانند ميز، جعبه‌ابزار و … حدود چهار ميليون تومان و …

بررسي ملزومات و تجهيزات موردنیاز كارگاه نشان می‌دهد كه به‌جز هزينه اجاره ملك حدود 100 ميليون تومان سرمايه براي خريد ملزومات و مواد اوليه كارگاه موردنیاز است. بدون شك تهيه اين ميزان سرمايه براي هرکسی ممكن نبوده و به همين دليل مشاركت يك اصل مهم و اساسي در ميان فعالان صنفي مبلمان است. با توجه به ميزان سرمايه اوليه موردنیاز بايد بررسي كرد كه اين سرمايه پس از ورود به اين صنعت با چه ریسک‌ها و چالش‌هایی روبه‌رو است.

چالش‌ها و ریسک‌ها: کسب‌وکار با چه چالش‌ها و مشکلاتی روبه‌رو است؟ صاحب کسب‌وکار چه ریسک‌هایی را باید به جان بخرد؟ این ریسک‌ها چگونه برطرف می‌شود؟

با توجه به اينكه صنعت مبلمان 8درصد از اشتغال كشور را به خود اختصاص می‌دهد اما ميزان شکست‌خوردگان اين صنعت بسيار بالا است و افراد بسياري نتوانسته‌اند با ریسک‌هاي اين صنعت مقابله و آن را برطرف سازند. شايد مهم‌ترین دليل اين امر عدم شناخت فعالان بازار از ریسک‌ها و چالش‌های صنعت قبل از ورد به اين کسب‌وکار باشد. وجود هزینه‌های زیاد تولید در صنعت مبلمان باعث می‌شود تولیدکنندگان این صنعت قدرت برابری با خارجی‌ها را از دست بدهند.

به‌علاوه اینکه تولیدکنندگان مبلمان با ماشین‌آلات روز دنیا کار می‌کنند درحالی‌که ضعف ما در مواد اولیه، خدمات پس از فروش ماشین‌آلات وارداتی و همچنین یراق‌آلات و «ام‌دی‌اف» است که باید برطرف شود. این موضوع باعث شده که با توجه به وجود ظرفیت‌های زیاد در صنعت مبلمان ایران، متاسفانه این صنعت چه در داخل و چه در بازارهای جهانی ناشناخته بماند. در مقابل، جای آن واردات بگیرد.

تامین مواد اولیه باکیفیت و وجود تعرفه بالا، ناآگاهی از بازارهای هدف، کمبود نقدینگی و ساختار سنتی از مهم‌ترین مشکلات تولید و صادرات صنایع چوبی و مبلمان در کشور است. همچنين بسياري از توليدكنندگان مجبورند محصولات تولیدشده خود را به‌صورت اقساط و يا قرضي به دارندگان فروشگاه‌های مبل ارائه كنند و در صورت فروش دستمزد پرداخت می‌شود.

همچنين بسياري از نمونه‌های داخلي باکیفیت به‌صورت كپي از طريق كشورهاي همسايه به‌خصوص در نوع پارچه و طرح به بازار ارائه می‌شود كه مشتريان در مسير اشتباه وارد می‌کند.

تمرکز بر سودهای کوتاه‌مدت و عدم توجه به کیفیت محصول و رضایت مشتریان از سوی برخی از تولیدکنندگان داخلی، سبب شده تا تمایل مشتریان به کالای داخلی کاهش‌یافته و به سمت محصولات خارجی گرایش پیدا کنند که این امر زمینه‌ساز ورود کالای خارجی به بازارهای داخلی شده است.[imp content=”با توجه به فصلي بودن درآمد اين کسب‌وکار در برخي از ماه‌های سال مانند دي و بهمن كه اوج آمادگي براي خريد عيد به شمار می‌رود، ميزان كارگران در کارگاه‌ها تا دو برابر هم افزايش پيدا می‌کند.”]

يكي از چالش‌های مهم و اصلي صنعت مبلمان در كشور پيشروي كشورهايي مانند تركيه در بازارهاي جهاني است كه هنر دستان هنرمنداني مانند مبلمان منبت‌کاری شده ملاير كه از چوب ناب گردوي همدان ساخته می‌شود را در بازارهاي جهاني به خطر می‌اندازد.

با توجه به پيشرفت فناوري در كشورهاي همسايه محصولات داخلي با مشكل نبود نوآوري روبه‌رو هستند كه كيفيت آن‌ها زير سؤال می‌رود. براي برطرف كردن اين چالش‌های می‌توان از ايده توليد مشترك استفاده كرد. كشور ايتاليا را می‌توان مهد دكوراسيون جهان نام گذاشت اگر تولیدکنندگان داخلي توانايي توليد مشترك با شرکت‌های ايتاليايي و يا تركي را داشته باشند رونق بازارهاي جهاني به دست می‌آید.

همان‌طور كه گفته شد مبلمان در كشور حدود 8 درصد از بار اشتغال‌زایی را به دوش می‌کشد حال بايد بررسي كرد اين 8 درصد چگونه و از چه طريقي موفق به اشتغال‌زایی شده است.

میزان اشتغال‌زایی این کسب‌و‌کار چقدر است؟ این کسب‌و‌کار برای چند نفر و چگونه اشتغال‌زایی می‌کند؟ حاشيه سود آن چقدر است؟

هر كارگاه مبل‌سازی براي قرار گرفتن در دسته کارگاه‌های سود ده بايد حدود 100 دست در سال توليد داشته باشد. براي توليد اين ميزان از محصولات نياز به حدود 10 كارگر ساده،‌ 5رویه‌کوب، 2خياط، 3 منبت‌کار، 3تا 4 رنگ‌کار، 2 تا 3برشكار و … نياز است كه به‌صورت متوسط حدود 30 نفر به‌صورت مستقيم در يك كارگاه مشغول به فعاليت می‌شوند. از سوي ديگر يك راننده وانت هميشه به‌عنوان مسئول مستقيم توزيع محصولات در استخدام كارگاه است.

با توجه به فصلي بودن درآمد اين کسب‌وکار در برخي از ماه‌های سال مانند دي و بهمن كه اوج آمادگي براي خريد عيد به شمار می‌رود، ميزان كارگران در کارگاه‌ها تا دو برابر هم افزايش پيدا می‌کند؛ اما در سه‌ماهه فصل بهار تقريبا بازاري راكد به وجود می‌آید.[imp content=”يك كارگاه موفق مبل‌سازی می‌تواند ساليانه 200 ميليون تومان سود داشته باشد.”]

بررسی‌ها نشان می‌دهد بازگشت سرمايه اين کسب‌وکار پس از یک سال با رعايت راه‌های جلوگيري از بحران و ريسك می‌تواند یک‌ساله ممكن شود و پس از یک سال نه‌تنها كارگاه به سوددهی می‌رسد ممكن است بيش از 20 تا 25 درصد سود براي توليدكننده داشته باشد.

با توجه به اينكه مبل در دست محصولات لاكچري قرار می‌گیرد مصرف‌کنندگان هزینه‌های قابل‌توجهی را براي خريد آن پرداخت می‌کنند توليدكنندگان هم می‌توانند با ايجاد يك ارزش‌افزوده ساده در قيمت و مزيت رقابتي محصول نقش قابل‌توجهی را ايفا كنند. اگر يك كارگاه ساليانه 100 سفارش داشته باشد و با توجه به اينكه منظور از يك كارگاه متوسط كارگاهي است كه محصولات آن از 8 میلیون‌تا 15 ميليون قیمت‌گذاری می‌شود می‌توان گفت كه 800 تا 900 ميليون فروش ساليانه يك كارگاه است كه 75 درصد آن را هزینه‌های تأمین مواد اوليه، اجاره، خريد و بازيابي دستگاه‌ها، حقوق و دستمزد، ماليات و … تشكيل می‌دهد.

با يك حساب سرانگشتی می‌توان گفت كه يك كارگاه موفق مبل‌سازی می‌تواند ساليانه 200 ميليون تومان سود داشته باشد. البته کارگاه‌هایي هم وجود دارند كه مبل‌های ارزان‌قیمت با رنج قيمتي 1 تا 3 ميليون تومان توليد می‌کنند كه در ماه نهايتا 2 تا 3 ميليون تومان درآمد داشته و بيشتر بر روي كالاهاي بی‌کیفیت و دست چندم تمركز دارند با توجه به ميزان مشتريان اين كالاها نمی‌توان اين کارگاه‌ها را در دسته تولیدکنندگان سود ده و موفق قرارداد. اين كارگاه بيشتر عمري كمتر از ده سال داشته و با کوچک‌ترین تغيير در بازار دچار بحران می‌شوند.