فاطمه قمری 
تجارت‌نیوز گزارش می‌دهد:
اینترنت با اینترانت چه تفاوتی دارد؟
مسئولان در حالی قطعی اینترنت بینالمللی را تکذیب می‌کنند که بسیاری از گزارش‌های کاربران حاکی از آن است که سرویس‌های اینترنت (شبکه اطلاعات جهانی) با محدودیت جدی روبه‌رو هستند.
به گزارش تجارت‌نیوز ، با وجود اینکه گزارش‌ها نشان می‌دهد که در شش ماه گذشته اینترنت در کشور با قطعی‌های مقطعی و محدودیت‌های جدی مواجه بوده، اما مسئولان تاکید دارند که «اینترنت بین المللی» در کشور قطع نیست. بنابراین، قطعی‌ها ناشی از کدام اینترنت است؟ داخلی یا بینالمللی؟
موضوع ترافيک داخلی و ترافيک بين‌الملل با راه‌اندازی شبكه ملی اطلاعات مطرح شد و شركت‌های خدمات اينترنتی موظف به تفكیک ترافيک مصرفی در داخل و خارج شدند.
حالا با به ميان آمدن پای طرح‌هایی مانند «طرح صيانت از کاربران در فضای مجازی» و قطعی‌های اخیر اینترنت، تعاريف ترافيک اینترنت بين المللی و ترافیک داخلی در ايران شكل جدی‌تری گرفته‌اند.
مفهوم اینترنت؛ بین المللی است
به عقیده کارشناسان، اینترنت یک معنای واحد دارد و چیزی به نام اینترنت بین المللی وجود ندارد. چراکه اینترنت به طور کلی بدون حد و مرز است و نمی‌توان آن را محدود به مرزهای داخل یک کشور کرد.
حامد بیدی، کارشناس حوزه آی‌تی، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز در این باره گفت: «مفاهیم مربوط به اینترنت به صورت دقیق تعریف نشده است. اینترنت به معنای ارتباطات بینالمللی است. پس نمیتوانیم بگوییم اینترنت بینالمللی.»
او ادامه داد: «در حال حاضر اینترنت در کشور در زمان‌ها و مناطق مختلف دچار قطعی می‌شود و فقط دسترسی به سرورهای داخلی امکان‌پذیر است. این موضوع به معنای قطع اینترنت و اجرای شبکه ملی اطلاعات است.»
بیدی افزود: «از آنجایی که محدودیت‌های تازه‌ای برای برخی پورت‌های اینترنت (شبکه ارتباطات بین‌الملل) ایجاد شده، این نگرانی وجود دارد که احتمالا ارتباطات شبکه‌ای با دنیای بیرونی قطع خواهد شد.»
پیش از این نیز خسرو سلجوقی، عضو هیات مدیره سازمان فناوری و ارتباطات درباره اینترانت به تجارت‌نیوز گفته بود: «واژه‌ای به نام اینترنت ملی نداریم؛ همچنین شبکه ملی اطلاعات و یک شبکه داخلی کشوری. نام اصلی آن اینترانت است.
به عقیده او، در بسیاری از این مسائل این چنینی شفافیت وجود ندارد، حتی مواقعی که شفافیت وجود دارد نبود صداقت، موجب می‌شود که جامعه مفهوم اصلی آن را نپذیرد.
تفاوت اینترنت بین المللی با اینترانت
در حالی که وزارت ارتباطات از رفع محدودیت‌های اینترنت خبر داده، اما بسیاری از کاربران ایرانی در ساعات بسیاری از روز، از دسترسی نداشتن به اینترنت بین المللی در روی سرویس‌های اینترنت موبایل و بعضی از اپراتورهای اینترنت ثابت سخن می‌گویند.
بر این اساس، هنوز تفاوت دقیقی بین اینترنت داخلی و اینترنت بینالمللی وجود ندارد. تنها به‌مثابه اینکه اپراتورها برای کاربران ترافیک داخلی و خارجی مشخص کرده‌اند، می‌توان گفت که میان اینترنت داخلی و خارجی تفاوت وجود دارد.
در اين جداسازی، سايت‌هایی كه روی سرورهای داخلی اجرا شده‌اند (مانند خبرگزاری‌ها، سايت‌های بانكی و…) سايت‌های داخلی محسوب می‌شوند و سايت‌ها و اپليكيشن‌هايی كه روی سرور خارجی سرويس می‌دهند، ترافيک خارجي به حساب می‌آیند.
بنابراین، ترافیک داخلی مربوط به سایت‌ها و پیام‌رسان‌هایی است که سرور آن در داخل ایران قرار دارد. برای مثال سرورهای شبکه اجتماعی اینستاگرام، خارج از ایران است؛ بنابراین ترافیک داخلی به آن تعلق نمی‌گیرد و کارکرد آن براساس ترافیک بین المللی محاسبه می‌شود.
شبکه ملی اطلاعات یا همان اینترنت ملی چیست؟
شبکه ملی اطلاعات شبکه‌ای است که به منظور ارتباطات داخلی و افزایش کنترل و کاهش هزینه‌های ارتباطی درون کشور طراحی شده است.
برای اولین بار این طرح توسط محمد سلیمانی، وزیر ارتباطات دولت نهم، مطرح شد. سیاست اجرایی برای شروع به کار شبکه ملی اطلاعات بر مبنای قطع ارتباط کاربران داخلی با شبکه بینالمللی وب بوده است که این امر یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های کاربران اینترنت در ایران به شمار می‌آید.
وزرای ارتباطات دولت دهم، رضا تقی‌پور و محمد نامی با هدف اصلاح این طرح، تعریف صحیح‌تری از این طرح را ارائه دادند تا بتوانند فضای منفی ایجاد شده حاصل از طرح پیشنهادی دوره قبل را کاهش بدهند که البته باز هم موفق نشدند.
پس از گذشت چندین سال، هنوز هم مسئولان مربوطه نتوانسته‌اند افکار کاربران را نسبت به اینترنت داخلی تغییر دهند، چراکه مطرح شدن طرح‌هایی مانند صیانت و فیلترینگ گسترده شبکه‌های اجتماعی خارجی، به نوعی در تعارض با اینترنت بین المللی است.
با این حال طبق گفته وزیر ارتباطات دولت سیزدهم شبکه ملی اطلاعات تا پایان سال به پیشرفت 60درصدی می‌رسد و در سال 1402 احتمال اجرا کردن کامل این طرح وجود دارد.
قانون مصوب شبکه ملی اطلاعات: اینترنت آزاد محدود نمی‌شود
از طرفی هم طبق تعریف مصوب در تبصره ۲ ماده ۴۶ قانون برنامه پنجم توسعه و مصوبهٔ شورای عالی فضای مجازی در این باره، شبکه ملی اطلاعات مبتنی بر پروتکل اینترنت (IP) خواهد بود.
همچنین، سوئیچ‌ها، مسیریاب‌ها و مراکز داده‌ای نیز در کنار آن به‌کار گرفته خواهند شد تا درخواست‌های دسترسی داخلی به اطلاعاتی که در داخل کشور نگهداری می‌شوند از طریق شبکه خارجی اینترنت قابل دسترس نباشند.
طبق قانون مصوب، کاربران ایرانی به راحتی می‌توانند از شبکه جهانی وب استفاده کنند و تغییر محسوسی در شرایط استفاده از شبکه جهانی وب ایجاد نشده و فقط تعرفه استفاده از اینترنت داخلی و خارجی تغییر کرده است و این تفاوت چند سال است که اجرا می‌شود.
اما حتی با وجود قانون مصوب، دسترسی کاربران و کسب‌وکارها به وب‌سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی بینالمللی با محدودیت مواجه است. این محدودیت در برخی از روزها و اوقات به چیزی نزدیک به صفر می‌رسد تا جایی که پربیراه نیست اگر آن را قطع‌شده بدانیم.
نظرات