هزینه اجاره خانه در سال‌های اخیر به قدری بالا رفته که حالا نه‌تنها به یکی از دغدغه‌های اصلی مستاجران تبدیل شده، بلکه پدیده‌ای جدید و تلخ را هم به وجود آورده است؛ اجاره اتاق یا کانکس به‌عنوان سرپناهی موقت یا گاه دائمی برای مستاجران کم‌درآمد، که حالا به امری عادی در بازار اجاره مسکن تبدیل شده است!
قیمت اجاره خانه در منطقه پنج تهران بسته به عوامل مختلف، بسیار متغیر است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که اجاره خانه در این منطقه نسبت به سال گذشته رشد قابل توجهی داشته و اکنون اجاره ماهانه آپارتمان در منطقه پنج، از سطح درآمد خانوارها فاصله گرفته است. با این حال، هزینه رهن و اجاره خانه در این منطقه چقدر است؟
به نظر می رسد اجاره سالانه پارکینگ تبدیل به رویه‌ای معمول در مناطق جنوب شهر تهران شده است به طوری که در یک نمونه، یک پارکینگ در ساختمان مسکونی با پول پیش ۵میلیون تومان و اجاره ماهانه ۲میلیون تومان برای «اجاره یک‌ساله» فایل شده است.
نبض بازار مسکن امروز به اجاره آپارتمان در مناطق ۴ و ۵ شهر تهران اختصاص دارد. این دو منطقه در بازار مسکن تهران، دارای دو ویژگی است؛ بیانگر متوسط نبض مسکن شهر است و دهک‌‌‌های متوسط درآمدی عمدتا در این دو نقطه یا اطراف آنها ساکن هستند.
فصل سنتی خرید و اجاره مسکن به انتهای خود نزدیک میشود؛ با این حال همچنان در بازار اجاره چشم‌اندازی افزایشی حاکم است. این در حالی است که ماجرای رکود نیز در بازار خرید و فروش باقی است. بیت‌الله ستاریان، کارشناس اقتصاد مسکن، در این باره به تجارت‌نیوز می‌گوید: تا زمانی که جو سیاسی در کشور آرام نگیرد و مساله اقتصادی دولت تعیین تکلیف نشود، رکود نیز در بازار مسکن ادامه‌دار خواهد بود.
اجاره خانه در اصفهان مانند دیگر کلانشهرهای کشور، طی سال‌های گذشته افزایش چشمگیری را تجربه کرده است. بررسی آگهی‌های اجاره آپارتمان در این شهر نشان می‌دهد، اکنون با رهن 100 میلیون و اجاره کمتر از 7 میلیون تومان، می‌توان در این شهر آپارتمانی 70 متری اجاره کرد؛ این آپارتمان از امکاناتی مانند آسانسور و پارکینگ برخوردار نیست.
منیریه یکی از محله‌های تهران است که هنوز می‌توان در آن با رهن معادل 100 میلیون تومان آپارتمان اجاره کرد. اما اکنون مستاجران برای رهن خانه‌های متوسط متراژ در این محله چقدر باید هزینه کنند؟
سومین سامانه برخط ثبت اجارهبها در کشور به زودی آغاز به کار میکند؛ این در حالی است که در شرایط کنونی دو سامانه دیگر نیز در این خصوص وجود دارد، استمرار راه‌‌‌اندازی سامانه‌‌‌های جدید و موازی باعث سردرگمی موجر و مستاجران میشود.
تورم اجارهبها در تهران باعث شده اجاره خانه به یکی از اصلی‌ترین دغدغه خانوارها تبدیل شود. اکنون علاوه بر اجاره ماهانه، میانگین بالای میزان رهن نیز از عوامل آشفته‌بازار کنونی محسوب میشود. اما اکنون با رهن 300 میلیون در کدام مناطق تهران می‌توان خانه اجاره کرد؟
یک فعال بازار اجاره در منطقه یک می گوید :مستاجرانی که دیگر توانایی تمدید قرارداد در محله‌هایی همچون فرشته و الهیه ندارند به محله‌هایی که قیمت آن با بودجه آنها بیشتر همخوانی دارند نقل مکان می‌کنند؛ مانند قیطریه، دزاشیب، نیاوران و ولنجک.
در محله پیروزی برای رهن هرمترمربع از یک واحد آپارتمان، بسته به موقعیت قرارگیری در منطقه از 8 میلیون تومان شروع میشود و به 20 میلیون تومان به ازای هرمترمربع نیز می‌رسد.
تمایل مستاجران به تمدید قرارداد بیشتر شده و مستاجران سعی می‌کنند روی یک قیمت با موجر توافق کنند. دلیل این امر واضح است؛ با تمدید قرارداد می‌توانند از پرداخت هزینه‌های جابه‌جایی و کمیسیون بنگاه خودداری کرده و برایشان به صرفه‌تر است.
نایب رئیس اتحادیه املاک گفت: طبق وضعیت حاکم در کشور، قدرت خرید ملک عموم مستأجران کاهش پیدا کرده و بازار خرید مسکن در تاریکی قرار دارد، زیرا مشتری نیست.
دولت آمریکا با «سقف تشویقی» به جنگ تورم اجاره مسکن می‌رود. طرح تنظیم اجارهبها در این کشور بعداز «عبور یک واحد درصدی تورم اجاره از میانگین تاریخی» تدوین شده و براساس آن، نرخ رشد حداکثر ۵درصد برای موجرها تعیین شده است. اما این نرخ، «دستوری» نیست، بلکه با ۵فن اقتصادی، در ازای «معافیت‌های مالیاتی برای موجرهای حقوقی» برای نیمی از خانه‌های اجاره‌ای در بازار اعمال میشود. ابزار معجزه‌گر «مالیات سالانه ملکی» که در غرب، عامل بازدارنده سوداگری است، اینجا هم به کار سیاستگذار آمد.
بررسی روند رشد اجاره بها در کشورهای اروپایی نشان‌دهنده این است که کشور استونی در این قاره طی سال‌های 2010 تا 2022 بیشترین تورم اجاره را پشت سر گذاشته و تورمی بالغ بر 214 درصد را تجربه کرده است؛ این در حالی است که طی سال‌های 1391 تا 1400 اجاره ماهانه به‌علاوه سه درصد ودیعه پرداختی برای اجاره یک متر بنای مسکونی در تهران حدود متری ۵۴۰ درصد تورم داشته است.
