با توجه به تشدید تحریم‌ها علیه صنعت نفت ایران و بازگشت دونالد ترامپ به راس کاخ سفید، نگرانی‌هایی در مورد صادرات نفت ایران وجود دارد. مرتضی بهروزی‌فر، کارشناس نفت و انرژی، در مورد وضعیت صادرات نفت ایران در سال 1404 عنوان کرد: چین تجارت یک تریلیون دلاری با آمریکا را فدای 1.5 میلیون بشکه نفت ایران نمی‌کند.
اوپک با انتشار گزارش ماهانه خود چندین مورد مهم را ذکر کرده است. دو خبر مهم اوپک، افزایش تولید نفت ایران به میزان سه میلیون و 308 هزار در روز و کاهش قیمت نفت ایران به میزان 77 دلار و 41 سنت بوده است. باید دید علت این موضوعات چه می‌تواند باشد؟
با توجه به مواجهه ایران با تحریم‌های بین‌المللی، درآمدهای نفتی موردانتظار عمدتا محقق نشده است. یکی از دلایل این امر، تشدید تحریم‌ها و تخفیف‌های هنگفت نفتی است. در کنار تمامی این موارد، چین در برخی از مواقع، پول نفت فروخته‌شده را پرداخت نکرده است!
موضوع ورود 30 هزارمگاوات برق تجدیدپذیر به مدار تا پایان دولت چهاردهم، یکی از شعارهای دولت چهاردهم اسا و تامین مالی این طرح همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. در همین زمینه، اخیرا رئیس کمیته انرژی‌های تجدیدپذیر خبر از تهاتر نفت برای تامین مالی 10 میلیارد دلاری این طرح داده است.
مقامات مسئول گروه بندری شاندونگ چین، به تازگی نفت‌کش‌های تحت تحریم آمریکا را از پهلوگیری در این بندرها منع کردند. با توجه به پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، احتمال می‌رود که چین بندرهای مهم خود را فدای نفت ارزان ایران نکند یا از نفت‌کش‌های غیرتحریمی استفاده کند. باید دید که این موضوع چه تاثیری بر آینده صنعت نفت ایران دارد؟
کاهش تقاضای موثر نفت در جهان، قیمت طلای سیاه را در شیب نزولی نگه داشته است. باید دید اگر این روند در سال آینده هم ادامه پیدا کند، آیا قیمت نفت برنت به 50 دلار در هر بشکه می‌رسد؟
وزیر نفت درباره تخفیف نفتی ایران گفت: مقید به این هستم که درباره سازوکار فروش نفت خام، قیمت‌ها و چگونگی تعاملات اشاره‌ای نکنم. اما این حد و حدودی که اشاره شده نیست.
به دنبال روی کار آمدن دونالد ترامپ و مواجهه دوباره ایران با افزایش تحریم‌ها، موضوع کاهش مشتریان نفتی نیز دوباره بر سر زبان‌ها افتاده است. در تازه‌ترین اقدام، یکی از پالایشگاه‌های مستقل چینی، نفت آفریقا را جایگزین نفت ایران کرده است.
با توجه به پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، نگرانی‌هایی بابت کاهش درآمد نفتی ایران و از بین رفتن احتمال ازسرگیری مذاکرات به وجود آمده است. مرتضی بهروزی‌فرد، کارشناس انرژی، به تجارت‌نیوز می‌گوید: آمریکا می‌تواند به چین فشار وارد کند که نفت ایران را خریداری نکند.
موضوع تخفیف نفتی دیگر بر همگان آشکار است. مناقشه اکنون بر سر میزان تخفیف است. حمید حسینی، رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز تخفیف مستقیم نفت را حدود سه دلار برآورد می‌کند. این به معنای تخفیف 135 میلیون دلاری در ماه است!
در لایحه بودجه 1404، قیمت نفت 57.5 یورو، تقریبا معادل 63 دلار عنوان شده است. سیدحمید حسینی، رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی، این برآورده قیمتی را خوش‌بینانه تلقی می‌کند.
صادرات نفت ایران به دنبال تحریم‌ها و قرارگرفتن نام کشور در فهرست سیاه FATF، با مشکلات فراوانی روبه‌رو شده است. با این حال مخالفان و کاسبان تحریم، همچنان در تلاش برای پروپاگانداسازی هستند و بر زیان‌های پیوستن به FATF پافشاری می‌کنند.
گرچه بسیاری از دولت‌ها با شعار آوردن پول نفت در سفره ایرانیان روی کار آمدند، اما آن‌طور که افراد مطلع می‌گویند، اکنون این درآمدهای نفتی یا سر از جیب مافیای نفتی درمی‌آورد یا به چین و برخی از آقازاده‌ها می‌رسد.
زیان ناشی از تحریم‌های نفتی تاکنون بارها روند صادرات نفت ایران را مختل کرده است. اما آیا تحریم با نظامی‌سازی و افزایش اقدامات متعدد هزینه‌زا به جهت دور زدن آن خنثی خواهد شد؟
اعلام وضعیت میزان تولید، صادرات، تخفیف و مشتریان نفتی ایران، موضوعی محرمانه عنوان شده است. اما با توجه به اظهارنظر مسئولان و کارشناسان، همواره آمار متعددی درباره این موضوعات وجود دارد. سوال اینجاست که دولت مسعود پزشکیان نفت را با چه وضعیتی تحویل گرفته است؟
آمار صادرات نفت و میزان تخفیف‌های ارائه‌شده، موضوعی مناقشه‌برانگیز است. در حالی که وزارت نفت رقم این تخفیف‌ها را ناچیز می‌داند، فرشید شکرخدایی در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز عنوان کرد که اگر تحریم‌ها برداشته شود و FATF نیز پذیرفته شود، درآمد ایران با فرض همین قیمت نفت، ۳۰ درصد افزایش پیدا می‌کند.
موضوع تخفیف نفتی و ادعای ناچیز بودن میزان آن از موضوعاتی است که از سوی وزارت نفت مطرح شد. این در حالی است که هدایت‌الله خادمی، عضو کمیسیون انرژی مجلس دهم، عنوان کرد اگر تخفیف‌های ویژه در صادرات نفت ایران وجود نداشت، خریداران ریسک خرید نفت از یک کشور تحریمی را متحمل نمی‌شدند.
آمار صادرات و فروش نفت در شرایط تحریمی همواره محل بحث بوده است. وزارت نفت بارها ناچیز بودن تخفیف نفتی را مطرح کرده، اما بنا بر گزارش‌ها و اظهارات مختلف، این تخفیف نفتی بالاتر از ادعاهای وزارت نفت است. فرزین سوادکوهی در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز، آمار صادرات نفت و قیمت آن را غیرشفاف و نادقیق دانست.
وزیر نفت امروز در مراسم رونمایی از بازار بهینه‌سازی و محیط‌زیست در بورس انرژی ایران عنوان کرد: «ایران به ۱۷ کشور دنیا نفت صادر می‌کند. می‌گویند تخفیف نفتی می‌دهند، اما میزان تخفیف‌ها انگشتان دست من کمتر است.» جواد اوجی در حالی چنین سخنانی را به میان آورد که عمده نفت ایران به چین صادر می‌شود و میزان تخفیف ارائه‌شده در هر بشکه نفت بیشتر از تعداد انگشت‌های یک فرد معمولی است.
