تجارت خارجی ایران در سال ۱۴۰۳ با وجود بهبود اسمی، در سایه تحریم‌ها و قرار گرفتن در فهرست سیاه FATF، در سراشیبی سقوط قرار گرفته است. حال با توجه به تداوم تحریم‌ها و بی‌اعتنایی ایران به عضویت در FATF این پرسش مطرح است که آینده تجارت ایران به کجا می‌رسد؟
تراز تجاری در سال ۱۴۰۳ منفی ۱۴.۵ میلیارد دلار بود که با کسر واردات طلا، تراز تجاری منفی ۶.۴ میلیارد دلار می شود. همچنین گردش تجاری نیز صرفا با ۷ کشور بوده است.
معاون خدمات تجاری سازمان توسعه تجارت اظهار کرد: وقتی کم‌اظهاری و بیش‌اظهاری در صادرات و واردات وجود دارد رقمی که برای کسری تراز تجاری کشور عنوان می‌شود قابل تامل است و حتی می‌تواند گمراه‌کننده باشد.
قیمت دلار که روز شنبه عقب‌نشینی کرده بود، طی دو روز گذشته دوباره به مسیر صعودی بازگشته است. آیا این رفتار دلار به معنای شروع یک روند تازه صعودی و حمله به قله‌های قبلی است؟ سعید مشکات، کارشناس اقتصادی معتقد است که قیمت دلار از چند فاکتور اساسی سیاسی و اقتصادی تاثیر می‌پذیرد. او در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز تاکید کرده است که با توجه به وضعیت فعلی اقتصادی، مسیر دلار همچنان صعودی خواهد بود. اما سوال اصلی اینجاست که قیمت دلار در این مسیر افزایشی، تا چه قیمتی پیشروی خواهد کرد؟
روز ملی صادرات فردا، ۲۹ مهر ۱۴۰۳ با حضور رئیس جمهوری جشن گرفته می‌شود. در حالی قرار است چنین جشنی برگزار شود که آخرین داده‌های گمرک ایران از سقوط تراز تجاری کشور به منفی ۷ میلیارد دلار حکایت دارند و بروکراسی‌های گمرکی و تجاری هر روز بیش از گذشته صادرکنندگان را از مسیر رسمی صادرات دور می‌کنند. حسین سلاح‌ورزی، رئیس پیشین اتاق بازرگانی ایران به بررسی مشکلات و موانع پیش روی صادرکنندگان پرداخته است.
رئیس سازمان توسعه تجارت ایران ضمن تشریح آمار صادرات و واردات کشور طی سال گذشته و نیمه نخست امسال، به تراز تجاری منفی سال گذشته اشاره و اظهار امیدواری کرد که افزایش صادرات رخ داده تا پایان سال ادامه‌دار باشد تا تراز تجاری منفی ایجاد شده، جبران شود.
مدیرکل دفتر شبه قاره هند (آسیای جنوبی) سازمان توسعه تجارت ایران ضمن اشاره به تراز مثبت تجاری ایران و هند در سال ۱۴۰۲ و برنامه‌ریزی جهت افتتاح یک مرکز تجاری جدید در بمبئی از اضافه شدن یک رایزن جدید بازرگانی در هند در سال جاری خبر داد.
پس از ثبت تراز تجاری با کسری 14 میلیارد دلاری، سازمان گمرک در بدعتی جدید آمار صادرات نفتی را برخلاف تمام سال‌های پس از انقلاب در شاخص تراز تجاری گنجاند تا بدین شکل میزان کل صادرات 17 میلیارد دلار بیش از صادرات رقم بخورد. آیا در این زمینه آمارسازی 31 میلیارد دلاری اتفاق افتاده است؟
رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی ایران گفت: براساس آمارها ارزش واردات کشور در ۱۱ ماهه امسال به ۵۹ میلیارد دلار رسیده و در نتیجه این‌ها صادرات غیرنفتی و واردات کشور با ۱۵ میلیارد دلار ناترازی تجاری روبه‌رو بوده است.
رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی ایران گفت: در ۱۱ ماهه امسال صادرات غیرنفتی و واردات با 15 میلیارد دلار ناترازی تجاری روبرو بوده که در یک دهه گذشته این بزرگترین تراز منفی شکل گرفته در کشور بوده است.
علیرضا پیمان‌پاک که از مهم‌ترین چهره‌های اقتصادی دولت سیزدهم به حساب می‌آید، در واکنش به توئیت عبدالناصر همتی، رئیس اسبق بانک مرکزی، نه‌تنها آمار رسمی گمرک را زیرسوال برد، بلکه به‌طور کلی مفهوم تراز تجاری را هم تغییر داد.
طی ماه‌های اخیر روند تضعیف تراز تجاری غیرنفتی کشور ادامه داشته است؛ اما دولت برای پنهان کردن این موضوع به بازی با اعداد روی آورده و آمار صادرات نفتی و غیرنفتی را تجمعی و بنابراین تراز تجاری کشور را مثبت اعلام کرده که این موضوع از روز گذشته واکنش‌های زیادی به دنبال داشته است؛ برخی کارشناسان و فعالان اقتصادی معتقدند دولت به دنبال پنهان کردن افت صادرات غیرنفتی است.
