افزایش چشمگیر اجارهبها طی سالهای گذشته آثار بسیاری از خود در دامن اقتصاد و اجتماع ایران به جا گذاشته است. بررسی آگهیهای مربوط به اجاره خانه نشان میدهد، اکنون بیش از هر زمان دیگری، آگهیهای مربوط به خانههای اشتراکی فزونی گرفته است. این موج حالا از مستاجران عبور کرده و به مالکانی رسیده است که به دنبال همخانه میگردند تا با دریافت مبلغ اجاره، بخشی از هزینههای زندگی خود را پرداخت کنند.
درکه یکی از محلههای منطقه 2 شهرداری تهران است که بررسی آگهیهای فروش خانه در آن نشان از متوسط بالای قیمت مسکن و اجارهبها دارد. اکنون یک آپارتمان 78 متری و 13 ساله در این محله قیمتی بیش از 10 میلیارد تومان دارد و همچنین اجاره سوئیتی 12 متری نیز در درکه نیازمند پرداخت رهنی بالغ بر 80 میلیون تومان است.
گزارش مرکز آمار ایران از تورم تیرماه 1403 نشان میدهد، تورم دو بخش مسکن و اجاره در مقطع ماهانه بالغ بر 2.9 درصد ثبت شده است. همچنین مسکن و اجاره در بازه نقطه به نقطه و سالانه نیز افزایش قیمتی نزدیک به یکدیگر را تجربه کردهاند.
در محله پیروزی برای رهن هرمترمربع از یک واحد آپارتمان، بسته به موقعیت قرارگیری در منطقه از 8 میلیون تومان شروع میشود و به 20 میلیون تومان به ازای هرمترمربع نیز میرسد.
تمایل مستاجران به تمدید قرارداد بیشتر شده و مستاجران سعی میکنند روی یک قیمت با موجر توافق کنند. دلیل این امر واضح است؛ با تمدید قرارداد میتوانند از پرداخت هزینههای جابهجایی و کمیسیون بنگاه خودداری کرده و برایشان به صرفهتر است.
دولت آمریکا با «سقف تشویقی» به جنگ تورم اجاره مسکن میرود. طرح تنظیم اجارهبها در این کشور بعداز «عبور یک واحد درصدی تورم اجاره از میانگین تاریخی» تدوین شده و براساس آن، نرخ رشد حداکثر ۵درصد برای موجرها تعیین شده است. اما این نرخ، «دستوری» نیست، بلکه با ۵فن اقتصادی، در ازای «معافیتهای مالیاتی برای موجرهای حقوقی» برای نیمی از خانههای اجارهای در بازار اعمال میشود. ابزار معجزهگر «مالیات سالانه ملکی» که در غرب، عامل بازدارنده سوداگری است، اینجا هم به کار سیاستگذار آمد.
بازار رهن و اجاره خانه هماکنون از بازار خرید و فروش پیشی گرفته و اکثر واسطههای ملکی فعالیت در بازار اجاره را در پیش گرفتهاند؛ چراکه بازار خرید و فروش همچنان خالی از معاملهگران است.
میانگین اجارهبهای پیشنهادی موجرها در ۲۲ منطقه تهران، در فایلهای موجود در بازار اجاره، بر اساس «منتخبی از محلههای شاخص هر منطقه»، رقمی در حدود ۱۸ میلیون تومان اجاره ماهانه و حدود ۴۹۵ میلیون تومان پول پیش برای واحد مسکونی با میانگین مساحت ۸۳ مترمربع و سن بنای حدود ۷ سال ساخت است.
میانگین اجارهبهای پیشنهادی موجرها در ۲۲ منطقه تهران، در فایلهای موجود در بازار اجاره، بر اساس «منتخبی از محلههای شاخص هر منطقه»، رقمی در حدود ۱۸ میلیون تومان اجاره ماهانه و حدود ۴۹۵ میلیون تومان پول پیش برای واحد مسکونی با میانگین مساحت ۸۳ مترمربع و سن بنای حدود ۷ سال ساخت است.
واسطهگران ملکی میگویند، بخشی از موجران با توجه به شرایط اقتصادی فعلی و توان کم مستاجران به عقبنشینی رو آوردهاند و اغلب میزان رهن و اجاره کمتر یا در حد متوسط منطقه تعیین کردهاند.
دبیر کارگروه تنظیم و کنترل بازار املاک با تاکید بر اینکه انعقاد قراردادهای بلندمدت اجاره مشمول معافیتهای مالیاتی ۷۰ تا ۱۰۰درصدی هستند از تجهیز بنگاههای معاملات املاک به دستگاه کارتخوان خبر داد.
بررسی فایل های رهن و اجاره نشان می دهد پیدا کردن آپارتمانی با رهن کامل 200 میلیون در تهران دشوار شده و فایل های پیشنهادی بیشتر زیر همکف یا فاقد اتاق هستند.
رئیس کانون عالی انجمن های صنفی کارگری کشور با اشاره به اینکه اصل ۳۱قانون اساسی درباره تأمین مسکن همواره رعایت نشده است گفت: کدام کارگری با ۱۱ میلیون حقوق می تواند از پس هزینه های مسکن در کشور برآید؟
دادههای کف بازار اجاره حاکی از آن است که قیمت بالای اجارهبها و سردرگمی مستاجران برای یافتن خانهای با مبلغ مناسب، باعث بروز ناهنجاریهایی در این عرصه شده است؛ از جمله، مشکلاتی مانند شرط مشاوران املاک برای عرضه فایلهای ویژه با کمیسیون بالاتر. داوود بیگینژاد، نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران، نیز دراینباره به تجارتنیوز گفته است تورم عمومی و مشکلات اقتصادی در جامعه باعث شده مالکان به مستاجران فشار بیاورند تا به جای رهن، اجاره بیشتری پرداخت کنند.
طبق اعلام مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران، سقف افزایش اجاره بها در تهران ۲۶ درصد اعلام شده و مشاوران املاک متخلف درخصوص رعایت نکردن این سقف جریمه میشوند.
طبق اعلام مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران، سقف افزایش اجاره بها در تهران ۲۶ درصد اعلام شده و مشاوران املاک متخلف درخصوص رعایت نکردن این سقف جریمه میشوند.
