عضو شورای شهر، به روند تراکم فروشی در پایتخت که به افزایش جمعیت در شهر و قفل شدن خیابانها منجر شده اعتراض کرد و گفت: مدیریت شهری طی دورههای مختلف و چندین دهه، نسبت به تراکم فروشی در تهران اقدام کرده و همچنان نیز این رویه ادامه دارد.
مسئله جمعیت مسئلهای ملی است و نه جناحی و حتی ایدئولوژیک، که عدهای بیاطلاع، سردمدار این قانون جوانی جمعیت شدهاند و نه تنها نظام بهداشتی و درمانی و نیز نظام بانکی و پولی کشور را با چالش مواجه کردهاند، بلکه اعتبارات فراوانی را به صورت غیرمعقول و ناکارآمد هزینه میکنند و هیچ تصور روشنی هم از علل کاهش فرزندآوری ندارند.
کارشناسان معتقدند بارگذاری جمعیت در برخی شهرها و نواحی کشور، از توان اكولوژيكي آنها فراتر رفته است؛ به این معنا که محیط زیست در چنین مناطقی دیگر توان پاسخگویی به نیازهای ساکنان را ندارد. علی بیتاللهی، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در گفتوگو با «تجارتنیوز» توضیح داده است که بارگذاری جمعیت در کدام نواحی به مرحله بحران یا خطر رسیده است.
براساس دادههای منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران، استانهای سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، هرمزگان، کرمان و خراسان شمالی بیشترین درصد جمعیت کودک، نوجوان و جوان و در مقابل استانهای گیلان، مازندران، مرکزی، همدان و تهران بیشترین جمعیت ۶۵ سال به بالا یا سالمند را دارند.
یک جمعیتشناس گفت: اگر بخواهیم به بحث زیرساختها بپردازیم متاسفانه از این نظر هم در جایگاهی نیستیم که بهراحتی بگوییم میتوانیم ۱۵۰ میلیون نفر جمعیت داشته باشیم. مساله اینجاست که مسئولان در امر افزایش جمعیت راه را اشتباه میروند.
پایداری منابع آبهای زیرزمینی در سراسر ایران در معرض خطر است. میزان برداشت آبهای زیرزمینی در البرز، گلستان و تهران فاجعهبار است. افزایش جمعیت غیراصولی، صنعتیشدن سریع و کشاورزی گسترده فشار زیادی بر منابع آبی ایران وارد کرده است.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی گفت: امروز بسیاری از کشورهای دنیا به فکر تأسیس وزارت رشد جمعیت افتاده اند ما هم باید هر آنچه که در توان داریم در این مسیر بگذاریم که درآینده دچار این بحرانها نشویم.
ادعای افزایش ۴۰درصدی شرکتکنندگان در راهپیمایی ۲۲ بهمن مایۀ شگفتی شده است. نه به این خاطر که جمعیت حاضر در راهپیمایی در نقاط مختلف قابل توجه نبوده زیرا همین که بعد از ۴۵ سال چنین آیینهایی در سراسر کشور برگزار میشود، به معنی آن است که بحث انتقال حامیان از شهری به شهر دیگر هم منتفی است.
پیشبینی میشود جمعیت سالمندان ایران تا سال 1430 به 30 میلیون نفر برسد. برخی از کارشناسان با بررسی وضعیت فعلی و آینده جمعیت کشور از آن به عنوان ابربحران سالمندی یاد میکنند. مرکز پژوهشهای مجلس نیز در این مورد نوشت تا سال 1424 میانگین رشد سالمندان ایران از میانگین جهانی سبقت گرفته و پنج سال بعد حتی از رشد آسیا هم پیشی میگیرد.
حدود یک ماه بعد از آنکه ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم گفت، برای جلوگیری از معلولیت نباید سقط جنین را تجویز کرد، ممنوعیت تولید و واردات کیتهای غربالگری از سوی سازمان غذا و دارو اعلام شد. ممنوعیتی که بسیاری از پزشکان میگویند مسیر انجام آزمایش غربالگری و سقط جنین را سختتر میکند و منجر به افزایش تولد نوزادان دارای معلولیت میشود.
نرخ باروری در برنامه هفتم توسعه مانند برنامه ششم 2.5 هدفگذاری شد. این در حالیست که در ابتدای برنامه ششم توسعه نرخ باروری 2.1 بود و حالا به 1.6 رسیده است. به عبارتی برنامه ششم که در جایگاه نزدیکتری به هدف بود هم نتوانست به نرخ 2.5 برسد. شهلا کاظمیپور، جمعیتشناس میگوید: «برنامههای توسعه را ایدهآلی تدوین میکنند و محقق نمیشوند. فقط تلاش میکنند که برنامه تصویب شود، به چگونگی اجرای آن توجه نمیکنند. این برنامه هم احتمالا به سرنوشت برنامههای قبلی دچار خواهد شد.»
وزیر بهداشت با اشاره به اینکه سقط جنین جنایت است، گفته با مثبت شدن آزمایش بارداری زنان، آنها تا مرحله زایمان رصد میشوند. سیمین کاظمی، جامعهشناس در این مورد میگوید: «افراد در وهله اول باید از نظر اقتصادی احساس امنیت کنند. عامل فرهنگی و کاهش تمایل به فرزندآوری در وهله دوم قرار میگیرد. عامل اصلی دسترسی به سقط جنین در شرایط بهداشتی، وضعیت طبقاتی زنان است. قربانیان اصلی ممنوعیت سقط جنین، زنان طبقه فرودست هستند.»
کره جنوبی با بحران شدید جمعیت مواجه است و دولت برای تشویق به فرزندآوری، کمکهای مالی بسیاری را برای زوجها در نظر گرفته است اما به نظر نمیرسد این اقدامات نتیجهبخش باشند و عوامل دیگری در تمایل نداشتن خانوادهها برای تولد فرزند اثر دارند.
سال گذشته جمعیتشناسان چین متوجه شدند که برای اولین بار در تاریخ سرعت افزایش جمعیت این کشور کاهشی شده است. چین هم اکنون با بحران پیری جمعیت دستوپنجه نرم میکند و کارشناسان پیشنهادات زیادی را از جمله تخصیص یارانه و کاهش ساعات کاری برای افزایش نرخ زاد و ولد ارائه کردهاند.
در راستای اجرای قانون جوانی جمعیت، مجوز 30 مرکز همسریابی تاکنون صادر شده است. برخلاف اظهارات مقامات دولتی فعالیت این مراکز چندان هم رایگان نیست. یکی هزینه ثبتنام و معرفی میگیرد و آن یکی هزینه مشاوره. دکانی به نام ازدواج آسان اما به کام مراکز همسریابی.
نرخ رشد جمعیت در ۷۰ سال گذشته پایینترین میزان خود را تجربه میکند. بیش از نیمی از افزایش جمعیت ۳۰ سال آینده، تنها در هشت کشور جهان اتفاق میافتد. سازمان ملل میگوید سال آینده جمعیت هند از چین پیشی میگیرد.
