سیستان و بلوچستان، از یک سو با چالش خشکسالی و تنش آبی مواجه است و از سوی دیگر در فصلهای بارندگی، خسارتهای ناشی از سیلابها و آبگرفتگی دامن مردمانش را میگیرد. علیرضا سرورینژاد، پژوهشگر آب و خاک در گفتگو با «تجارتنیوز» تاکید کرده است که برخی طرحهای عمرانی برای احداث سازههای بزرگ آبی و راههای مواصلاتی و حتی مدیریت زمینهای کشاورزی، بیشتر از اینکه حلال مشکلات استان باشند، بر چالشها افزودهاند.
دبیر اول کمیسیون اصل نود مجلس با اشاره به تنشهای آبی در کشور تاکید کرد سازمان برنامه و بودجه باید برای اختصاص بودجه به طرحهای این حوزه برنامه مناسب داشته باشد.
خوزستان آب ندارد؛ این حکایت کوتاه، سالیانی است که از زبان مردمان این خاک زرخیز روایت میشود. دولتها آمدهاند و رفتهاند اما اوضاع تغییر چندانی نکرده است. علی طهماسبی، فعال محیط زیست خوزستان، به «تجارتنیوز» میگوید این استان در حوزه آب آشامیدنی با سه چالش جدی مواجه است: کیفیت پایین، نبود آب شرب و وضعیت بد آبخوانها.
استان اردبیل با بحران آب مواجه است و مسئولان این استان هشدار تنش آبی میدهند. این در حالی است که 93 درصد از مصرف آب در این استان را بخش کشاورزی «میبلعد». این شرایط علاوه بر چالشهایی که برای تامین آب ایجاد کرده، دشتهای استان را نیز به مرز خشکی رسانده؛ به گونهای که اکنون پدیده فرونشست، مناطقی از استان را تهدید میکند و به حدود 5 تا 10 سانتیمتر هم رسیده است.
سخنگوی صنعت آب با بیان اینکه خشکسالی هیدرولوژیکی همچنان در کشور برقرار است، گفت: هماکنون ۶ استان کشور با تنش آبی روبرو هستند که به ترتیب شامل تهران، بوشهر، قزوین، فارس، سمنان و چهارمحال و بختیاری میشود.
ایران علیرغم آنکه در کمربند خشکی زمین قرار گرفته و باید بیش از هر جای دنیا به مدیریت آب بیندیشد، گاهی مشکل کمآبی خود را به گردن هارپ و ابردزدی انداخته و گاه تغییر اقلیم را مطرح کرده است
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی با اشاره به کمبارشی شدید در آمریکا و کانادا طی پاییز امسال نسبت به تشدید تنش آبی در فلات مرکزی و شرق کشور هشدار داد.
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور ضمن اشاره به اینکه بارشهای پاییزه نسبت به بلندمدت ۴۳ درصد کاهش یافت، اظهار کرد: از سال آبی ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۲ سه سال خشکسالی را پشت سر گذاشتیم و امسال در چهارمین سال خشکسالی پیاپی هستیم.
نماینده مشاور راهبردی طرح احیا و تعادلبخشی آبهای زیرزمینی گفت: «ایران پنجمین کشور در بیشترین برداشت از منابع آب زیرزمینی است. در حالیکه کشور پربارشی نیست و در منطقه خشک قرار دارد.»
بارندگیهای پاییزی در کشور ادامه دارد و پیشبینی شده که امسال وضعیت بارندگی نسبت به سال گذشته بهتر باشد اما باز هم کمآبی در ایران را جبران نمیکند. در حال حاضر موجودی برخی از مخازن سدهای کشور، صفر یا کمتر از 100 میلیون مترمکعب است.
شرق ایران بیش از سایر مناطق با بحران آب و خشکسالی دست و پنجه نرم میکنند. از یک سوی کاهش بارندگی و از سوی دیگر حقآبه هیرمند که در بند هزاران اما و اگر است. بررسی آمارها نشان میدهد استان خراسان رضوی کمترین بارندگی را در سال آبی گذشته ثبت کرده و با خشکسالی بسیار شدید مواجه است.
بررسی میانگین بارش کل کشور از ابتدای سال آبی جاری تا انتهای خردادماه نشان میدهد از مجموع 31 استان کشور، 22 استان با کاهش بارش مواجه شدند. بنا بر گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، به دلیل افت بارشها در نوار شمالی کشور، افت تولید محصولات کشاورزی و چالش تامین نیازهای این بخش محتمل است. در استان گلستان هم به دلیل حجم کم ذخایر سدها و عملا خشک شدن آنها، انتظار میرود شاهد وقوع تنش آب شرب باشیم.
عباس کشاورز، معاون پژوهشی مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران گفت: «ایران از سال 1387 وارد تنش آب مزمن شده است. از سوی دیگر برخی حوضههای آبریز کشور در شرایط تنش آبی مطلق قرار دارند. کشور برای عبور از بحران به 10 سال ریاضت آب نیاز دارد»
تقاضای جهانی برای آب در حال افزایش است و بسیاری از کشورهای جهان با تنش آبی مواجه هستند. اما کدام کشورها بیشترین آسیب را از کمبود آب میبینند؟ رتبه ایران در بحران کمآبی چندم است؟
در شرایط فعلی که بسیاری از کارشناسان و پژوهشگران حوزه آب و محیط زیست میگویند ایران با بحران آب مواجه است، چه باید کرد؟ سهراب دلانگیزان، دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه رازی، با اشاره به جهل آب و محیط زیست، راهکارهایی را برای مدیریت شرایط فعلی پیشنهاد میدهد.