بامداد جمعه ۳۱ مرداد، زلزله ای که کانون آن فشم بود، تهران را لرزاند و یک‌بار دیگر موضوع آسیب‌پذیری این کلانشهر در حلقه گسل‌ها و بافت‌های فرسوده به صدر اخبار بازگشت.
رئیس سازمان مدیریت بحران شهر تهران با اعلام تفاهم‌نامه بهره‌برداری از سامانه هشدار سریع زلزله، گفت: این سامانه امواج اولیه (P) را شناسایی کرده و می‌تواند تا ۱۰ تا ۱۵ ثانیه پیش از رسیدن امواج مخرب (S) هشدار صادر کند؛ این هشدارها به‌صورت خودکار به دستگاه‌های آماده مانند آتش‌نشانی، مترو و بیمارستان‌ها ارسال میشود و درهای ایستگاه‌ها باز، قطارها متوقف و ژنراتورها فعال می‌شوند.
اعضای شورای شهر تهران در خصوص اقدامات ایمنی پس از وقوع احتمالی زلزله تهران هشدار داده و با اشاره به اینکه در پایتخت بیش از چهار هزار هکتار بافت ناپایدار و ۶۸ پل ناایمن در تهران داریم، بر لزوم نصب ۵۰۰ مخزن آب اضطراری در سطح شهر تأکید کردند.
اگر زلزله در حدی باشد که منجر به تخریب ساختمان ها بشود که معابر را بند بیاورد، مطمئنا دو سه روز اول مشکلات امدادی وجود دارد. چون تا نیروهای امدادی از استان های معین و کشورهای دیگر برای کمک رسانی بیایند، زمان خواهد برد و از طرفی خود آنها نیز ممکن است آسیب هایی ببینند.
استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله گفت: پس از زلزله رودبار و منجیل و بم، اتفاق خوبی رخ داد و ایران به لحاظ علمی پیشرفت قابل توجهی در زمینه علم زلزله‌شناسی کرد، اما متاسفانه در قسمت اجرایی و در قسمتی که باید نظارت‌های دقیقی صورت گیرد، موفق نبودیم.
رئیس بخش زلزله‌شناسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به تراکم فروشی در تهران هشدار داد در صورت زلزله باید منتظر فاجعه‌ای غیرقابل جبران باشیم.
«وقوع یک زلزله شدید در تهران حتمی است اما این شهر برای چنین رویدادی آمادگی ندارد»؛ این خلاصه همه گفتگوها و صحبت‌های کارشناسان در مورد احتمال وقوع یک زمینلرزه بزرگ در پایتخت است. آنگونه که علی بیت‌اللهی، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به «تجارت‌نیوز» می‌گوید، مدل‌سازی‌ها گویای احتمال کشته و زخمی شدن حدود یک میلیون نفر در صورت وقوع یک زلزله شدید در تهران است.
رئیس بخش زلزله‌شناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه و مسکن با بیان اینکه طبق بررسی‌های انجام شده از حدود هزار برج بالای 12 طبقه در تهران نزدیک به 100 برج بلند مرتبه دقیقا بر روی گسل فعال ساخته شده است، گفت: ساخت هتل ولنجک بر روی گسل فعال لغو شد.
معاون پیشگیری و کاهش خطر سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران با بیان اینکه زمستان امسال سامانه هشدار سریع سیل و زلزله شهر تهران افتتاح میشود، گفت: حدود ۱۲ ثانیه قبل از زلزله پیامک هشدار اعلام میشود تا اقداماتی انجام شود.
متولی مدیریت بحران شهر تهران با به روزرسانی نقشه «مسیرهای تردد اضطراری» در شبکه معابر پایتخت، چگونگی رفت و آمد در سطح شهر هنگام «زمینلرزه بزرگ منجر به خرابی و حوادث ثانویه» را تشریح کرد. جزئیات این نقشه از نوعی طرح ترافیک هنگام وقوع بحران ناشی از حادثه طبیعی ویرانگر حکایت دارد به طوری‌که ۱۲ بزرگراه شرقی-غربی و شمالی-جنوبی در ردیف «مسیرهای ویژه اضطراری» نام‌گذاری شده که به محض بروز حادثه و خرابی‌‌‌های پس‌‌‌از آن، «عبور و مرور» در این بزرگراه‌‌‌ها برای عموم، محدود یا ممنوع میشود و فقط «خودروهای امداد و نجات» اجازه تردد پیدا می‌‌‌کنند.
آخرین زلزله بزرگ در استان تهران با شدت ٧ ریشتر در سال ١٢٠٨ در دماوند رخ داد. این زلزله تلفات و ویرانی شدیدی به همراه داشت. به گفته محسن نادی مشاور سازمان مدیریت بحران شهر تهران، «دوره بازگشت زلزله بزرگ بین ١٨٠ تا ٢٠٠ سال است» و تهران در صد و نود و چهارمین سال خود در این زمینه قرار دارد.
تصور کنید در شهر به این بزرگی و با جمعیت ۲۵ الی ۳۰ میلیون نفری، زلزله‌ای رخ دهد که منجر ماندن حدود ۲ و نیم میلیون نفر زیر آوار شود. در چنین شرایطی چه باید کرد؟ در وضعیتی که ساختار شهری به شکل کامل مخدوش شده از کجا می‌توانیم افرادی را برای بازسازی تخریب‌ها پیدا کنیم؟ این فاجعه در حد مقیاس ملی نیست و جهانی خواهد بود.
رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران با اشاره به گسل‌خیز بودن پایتخت گفت: به توصیه ژاپنی‌ها قرار شد در اطراف گسل‌های مهم تهران ۵۰ شتاب‌نگار نصب شود.
زلزله از جمله حوادث طبیعی است که بدون هشدار قبلی در هر زمان و مکان روی می‌دهد و در صورت آماده نبودن جامعه در برابر آن می‌تواند علاوه بر ایجاد آسیب و خسارت به زیرساخت‌ها، صدمات و تلفات بسیار زیادی وارد کند.
