افزایش هزینه‌ها و طولانی‌شدن فرآیند ساخت مسکن در کنار ناترازی انرژی، ازجمله مؤلفه‌هایی است که بازار مسکن ایران را تحت تأثیر قرار داده و به بهانه‌ای برای تحمیل تورم به این بخش تبدیل شده است. این در حالی است که استفاده از بتن های سبک تا حد زیادی می‌تواند این هزینه‌ها را جبران کند.
بحث پرداخت تسهیلات 550 میلیونی روستایی که از آبان امسال به فراموشی سپرده شده بود، بار دیگر با صحبت‌های معاون بازسازی بنیاد مسکن نقل محافل شده است. مجید جودی در این باره اعلام کرده است که بنیاد مسکن به متقاضیانی که قصد بازگشت از شهر به روستاها را دارند، یک قطعه زمین و تسهیلات ۵۵۰ میلیون تومانی می‌دهد. اما جزئیات این طرح چیست و تا چه اندازه می‌تواند برای مهاجرت معکوس مردم به روستاها موثر باشد؟
معاون بازسازی بنیاد مسکن با اشاره به تسریع روند ساخت پروژه‌های مسکن روستایی همزمان با پرداخت تسهیلات گفت: قیمت تمام‌شده واحدهای مسکن روستایی ۲۵ درصد ارزان‌تر شده است.
متولی ساخت طرح های مسکن دولتی در ایران یک نهاد یا وزارتخانه نیست، بلکه نهادهایی مانند شهرداری و بنیاد مسکن نیز در این زمینه عهده‌دار اجرای طرح‌هایی هستند. اما این چندگانگی چه پیامدهایی برای بازار مسکن داشته است؟
حسن تیزمغز، مشاور وزیر راه و شهرسازی در حاشیه مراسم افتتاحیه اولین دوره نمایشگاه ساختمان و صنایع وابسته اظهار کرد: «شرکت‌های داخلی و خارجی می‌توانند با وزارت راه و شهرسازی توافق و زمینه اجرا و تهاتر کل صنایع ساختمانی و واحدهای مسکونی را به اجرا برسانند.» وی در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز عنوان کرد: «اکنون توافقاتی در زمینه ساخت مسکن با بخش خصوصی انجام شده و مشارکت چینیها تنها به واردات تکنولوژی جدید محدود می‌شود.»
تغییرات قیمت نهاده‌های ساختمانی در فصل پاییز منتشر شده است که حاکی از کاهش قیمت در فصلی و افزایش قیمت سالانه است. به این ترتیب طی یک سال گذشته، هزینه ساخت مسکن بالاتر رفته که خود را در قیمت تمام‌شده نیز نشان داده است. کارشناسان عنوان می‌کنند تا زمانی که دولت نتواند تورم عمومی را کنترل کند، رشد قیمت‌های به همه بخش‌ها سرایت کرده و تمامی حوزه‌ها را با جهش قیمتی روبرو خواهد کرد.
دولت مدعی ساخت بیش از دو میلیون واحد مسکونی نهضت ملی مسکن است، اما کارشناسان معتقدند دولت در این آمارها تمام زیرمجموعه‌های قانون جهش تولید مسکن مانند واگذاری زمین و تکمیل واحدهای مسکن مهر را نیز اضافه کرده است. به‌نظر می‌رسد این اعداد به‌جای نشان دادن تعداد واقعی ساخت واحدها، نشان‌دهنده دست و پا زدن دولت در گرداب ساخت نهضت ملی مسکن است.
نشست خبری مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های عمرانی تهران صبح امروز با حضور خبرنگاران رسانه‌ها برگزار شد که طی آن، خشایار باقرپور ادعاهای تازه‌ای را درباره ساخت شهرک تمام‌هوشمند مطرح کرد. او همچنین اعلام کرد که شهرداری منطقه 19، خانه های 25 متری را از این منطقه برون رانده است. اظهارات امروز وی همچنین حاکی از عقب‌نشینی این اتحادیه از ساخت مجتمع‌هایی است که تمامی واحدهای آن 25 متری هستند. او از تنوع‌بخشی به متراژ این واحدها تا 90 متر خبر داده است.
خبر ورود چینیها به پروژه‌های ساخت و ساز کشور طی روزهای گذشته با انتقادات زیادی از سوی سازندگان داخلی روبرو شده است؛ سیدمحمد مرتضوی، رئیس کانون سراسری انبوه سازان مسکن در این باره به «تجارت‌نیوز» گفت: «بخش خصوصی بارها به وزیر راه و شهرسازی اعلام کرده، آماده ورود به پروژه نهضت ملی مسکن و بافت فرسوده در سطح محله است. بخش خصوصی آمادگی دارد مشارکت و سرمایه‌گذاری کند، اما تا کنون هیچ مذاکره‌ای با ما صورت نگرفته است. »
اتاق تعاون ایران شامخ ساختمان را منتشر کرده است که نشان می‌دهد، این شاخص در دی‌ماه 49.45 بوده که افزایش را نسبت به آذرماه تجربه کرده و به عدد 50 نزدیک‌تر شده است. به این ترتیب فعالان اقتصادی امیدوارند ساخت و ساز مسکن از رکود خارج شود.
اتاق تعاون ایران شامخ ساختمان را منتشر کرده است که نشان می‌دهد، این شاخص در دی‌ماه 49.45 بوده که افزایش را نسبت به آذرماه تجربه کرده و به عدد 50 نزدیک‌تر شده است. به این ترتیب فعالان اقتصادی امیدوارند ساخت و ساز مسکن از رکود خارج شود.
چینیها هر روز سهم بیشتری از اقتصاد ایران را از آن خود می‌کنند. به نظر می‌رسد در حوزه مسکن، این سیاست جدی‌ست و بازار مسکن ایران دودستی تقدیم چینیها شده است. پس از آنکه وزارت راه و شهرسازی، در قراردادی رسمی، ورود چینیها را به ساخت نهضت ملی مسکن اعلام کرد، حالا معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران از واگذاری زمین‌‌‌های ذخیره به چینیها برای اجرای طرح «کلید به کلید» در مناطق پایین شهر خبر داده است.
مشاهدات میدانی نشان می‌دهد قیمت ساخت مسکن در سال جاری افزایش قابل توجهی را پشت سر گذاشته است. همین امر می‌تواند عاملی برای بی‌علاقگی انبوه‌سازان و کاهش حاشیه سود آنها باشد. دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان نیز در این مورد گفته است: هزینه ساخت مسکن بدون عوارض شهرداری، بیمه و نظام مهندسی ساختمان برای یک واحد پنج طبقه، متری ۱۲.۵ میلیون تومان است. به نظر می رسد هزینه تولید مسکن در سال جاری نسبت به سال گذشته بیش از ۵۰ درصد رشد داشته است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد فقر مسکن در ایران از دهه 80 فزونی گرفته و به‌صورت مداوم، روندی افزایشی را پیموده است؛ به‌نحوی که فقر مسکن، ایران را در رتبه دوم جهان نشانده است. محمود فاطمی عقدا، کارشناس ارشد حوزه مسکن معتقد است، کشور در حال حاضر با کمبود دست کم 6 میلیون واحد مسکونی روبروست و سالانه 800 هزار واحد نیز به نیاز بازار مسکن ایران افزوده می‌شود.
