دولت سیزدهم مدتی پیش اعلام کرد راه حلی برای تامین مالی پروژه نهضت ملی مسکن یافته و بر این اساس صندوق توسعه ملی اعلام آمادگی کرده است تا در ازای تخصیص دو میلیارد دلار به طرح مسکن ملی، اوراق نفتی وزارت راه و شهرسازی را با نرخ تنزیل دریافت کند. اما این اقدام تا چه اندازه می‌تواند برای این ابرپروژه موثر واقع شود و چه پیامدهایی برای صندوق توسعه ملی دارد؟
در حالی که اخیراً برخی نیروگاه‌ها متهم به سرباززدن از تسویه بدهی خود به صندوق توسعه ملی شده‌اند، جلال میرزائی، نماینده سابق مجلس، ضمن اینکه این ناتوانی را ناشی از افزایش نرخ ارز می‌داند، صنایع سیمان و فولاد را ابربدهکاران این صندوق معرفی می‌کند.
رئیس صندوق تثبیت بازار سرمایه گفت: با تغییر شیوه واریز منابع صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازار از سپرده‌گذاری به سرمایه‌گذاری، اطمینان حاصل شد که اینجا پول آیندگان حیف و میل نمی‌شود.
بر اساس توافق صورت‌گرفته میان صندوق توسعه ملی و شرکت سرمایه‌گذاری نفت، گاز و پتروشیمی تامین (تاپیکو)، بزرگترین سرمایه‌گذاری ارزی در پروژه‌های توسعه‌ای شرکت تاپیکو صورت خواهد گرفت.
ابتدای مهرماه بود که وزیر راه و شهرسازی اعلام کرد دولت فکر جدیدی برای تامین مالی نهضت ملی مسکن در سر دارد و قرار است دو میلیارد دلار توسط صندوق توسعه ملی و از طریق تهاتر نفت به طرح نهضت ملی مسکن اختصاص یابد. حرفی که روز گذشته رئیس صندوق توسعه ملی نیز بر آن مهر تایید زد.
در گزارشی که اخیرا مرکز پژوهش‌های مجلس با این عنوان «بررسی گزارش عملکرد صندوق توسعه ملی» منتشر کرده، به آسیب‌هایی اشاره شده است که در بیش از یک دهه، عملکرد صندوق را با اختلالاتی مواجه کرده‌اند.
صندوق توسعه ملی به‌جای مطالبات خود از بانک‌ها، سهام آنها را تملک کرده است. جدا از آثار منفی این اقدام، باید به این نکته توجه کرد که چرا کار به اینجا رسیده است؟
وزیر امور اقتصاد و دارایی گفت: رشد سرمایه‌گذاری منفی بود اما با فشاری که سال قبل روی بازیگران مهم صورت گرفت از رشد سرمایه‌گذاری منفی پنج در سال ۱۴۰۰ به مثبت ۷.۷ در سال قبل رسیدیم و از سیاهچاله دهه ۹۰ خارج شدیم
مهدی غضنفری رئیس صندوق توسعه ملی با اشاره به جداسازی بودجه نفتی از بودجه عمومی کشور گفت: این اتفاق، تقریبا تبدیل به آرزو شده است، اما به هر حال باید به آن برسیم که تمام عواید حاصل از فروش نفت و فراورده‌ها به صندوق توسعه ملی واریز شود.
در حالی که ارزش دارایی صندوق‌های ثروت در کشورهایی مثل نروژ، چین و امارات به بیش از 1000 میلیارد دلار می‌رسد، منابع صندوق توسعه ملی تنها 10 میلیارد دلار است!
نمایندگان مجلس جهت تامین نظر شورای نگهبان در لایحه بودجه ۱۴۰۲ تصویب کردند که سهم صندوق توسعه ملی از منابع حاصل از صادرات نفت، میعانات گازی و خالص صادرات گاز ۴۲ درصد شود.
یکی از مهمترین چالش‌های صادرات ایران، تحریم نقل و انتقالات بانکی است که بازگرداندن ارز حاصل از صادرات را با موانع جدی روبرو کرده است؛ حالا اما معاون وزیر صمت می‌گوید دولت به راهکار تازه‌ای دست یافته و رفع مشکل برگشت ارز حاصل از صادرات، با گزینه‌هایی همچون واردات شمش طلا در دستور کار دولت است.
