پرش چندبرابری قیمت برنج ایرانی و خارجی در شرایطی که هزینه واقعی واردات تغییر محسوسی نکرده، نشان میدهد بخش بزرگی از بازار این محصول همچنان در سیطره رانت و عدم شفافیت است. چه کسانی عامل التهاب بازار هستند؟
اختلال در سیاستهای وارداتی، قیمتگذاری غیرشفاف و حضور پررنگ دلالان، بازار برنج ایران را به میدان رقابت نابرابر میان تولیدکنندگان داخلی و واردکنندگان تبدیل کرده است. رقابتی که در آن کشاورزان متضرر، مصرفکنندگان سرگردان و واسطهگران برنده اصلیاند.
قیمت برنج در حالی که نه تولید کاهش داشته , نه مصرف افزایش یافته در هر دورهای شاهد افزایش است. وقتی آمار تولید ناهماهنگ است، واردات از کنترل خارج شده و هیچ نهاد ناظری پاسخگو نیست، چهکسی باید جلوی آشفتگی بازار این کالای اساسی را بگیرد؟
با وجود وفور برنج در بازار، قیمت این کالای اساسی طی هفتههای اخیر روندی صعودی داشته است. به گفته رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی، درباره وضعیت افزایش قیمت برنج جلساتی برگزار شده و پیشنهادهای لازم برای کنترل بازار ارائه شده است.
افزایش قیمت برنج پاکستانی از دی 1403 شروع شد و همچنان این روند صعودی ادامه دارد؛ طوریکه قیمت برخی محصولات به 255 هزار تومان نزدیک شده است. این موضوع بار دیگر شوک بزرگی را به سفره خانوار ایرانی تحمیل کرد.
در حالی که قیمت برنج و روغن در ۱۴۰۳ بهطور ملموسی افزایش یافت، کارشناسان هشدار میدهند که با تداوم نوسانات ارزی و مشکلات مدیریتی، این گرانیها در ۱۴۰۴ هم ادامه خواهد داشت. اکنون عموم مردم نگران آینده این بازارها هستند.
بازار کالاهای اساسی در ماههای اخیر تغییرات مختلفی را پشتسر گذاشته است. در میان انواع کالاهای اساسی، قیمت گوشت مرغ و برنج هندی نوسانات چشمگیری نسبت به سایر اقلام داشتهاند. اما حالا قیمت این محصولات نسبت به گذشته روند کاهشی پیدا کرده است.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در واکنش به موضع گیری سازمان برنامه و بودجه در خصوص توجیه عدم افزایش قیمت برنج بعد از حذف ارز ۲۸۵۰۰ تومانی نوشت: قطعا با حذف ارز ۲۸۵۰۰ تومانی قیمت برنج بالای ۷۵ هزار تومان و برنج داخلی به ۱۵۰ هزار تومان خواهد رسید.
دبیر انجمن واردکنندگان برنج درباره ممنوعیت فصلی واردات برنج بیان کرد: ممنوعیت فصلی واردات برنج باعث گرانی این محصول توسط کشورهایی مانند هند و پاکستان شده است، بهطوریکه قبل از اجرایی ممنوعیت این کشورها قیمت برنج خود را گران میکنند.
قیمت برنج صادراتی تایلند در این هفته به دلیل افزایش تقاضا از سوی بازارهای خاورمیانه افزایش یافت، در حالی که نرخهای هند و ویتنامی بدون تغییر باقی ماندند.
گرچه وزارت جهاد کشاورزی در قیمتگذاری دستوری قیمت هر کیلو برنج درجه یک ایرانی را ۶۵ هزار تومان اعلام کرد، اما همچنان این برنج در بازار با نرخی بالاتر از ۹۰ هزار تومان عرضه میشود. یک فعال بازار دلیل گرانی برنج و رکوردشکنی آن در آمار تورم بهمن را احتکار این کالا در انبارهای شمال کشور میداند.
برنج ایرانی دوباره گران شده است. دبیر اتحادیه بنکداران مواد غذایی میگوید: قیمت هر کیلو برنج ایرانی به ۷۴ هزار تومان رسیده که علت این افزایش قیمت این است که شالیزارها به ویلا تبدیل شده است.
افزایش قیمت برنج ایرانی باعث شده تقاضا برای خرید برنج خارجی بیشتر از سالهای قبل شود. گویا با افزایش میزان تقاضا واردکنندگان هم برنجهای خارجی بیکیفیت را خریده و روانه بازار میکنند!
قیمت برنج ایرانی در بازار به ۶۰ هزار تومان رسیده است. اما فعالان بازار وعده میدهند که قیمت برنج از ماه آینده ارزان شود. دلیل آن هم لغو ممنوعیت واردات برنج به کشور است.
