در شرایطی که آمارها از کاهش صدور پروانه ساخت و ساز در کشور حکایت دارد، فعالان صنعت ساختمان، از افزایش قیمت تمام شده ساخت سخن می گویند؛ موضوعی که آینده بازار مسکن را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
بازار مسکن که طی ماه‌های اخیر در سراشیبی رکود قرار گرفته بود، پس از جنگ ایران و اسرائیل عملا به کما رفته است. در این میان، زمزمه‌هایی از کاهش شدید قیمت‌ها شنیده شد و بسیاری از فعالان بازار از کاهش ۱۵ تا ۳۰ درصدی قیمت ملک در پایتخت خبر دادند. با این حال، منصور غیبی، کارشناس بازار مسکن در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز تاکید کرده است که القای دیدگاه کاهش شدید قیمت مسکن نوعی چانه‌زنی روانی و رسانه‌ای است که احتمالا با انگیزه‌های سیاسی و یا با هدف تعدیل قیمت‌ها در حال انجام است.
درحالی برخی بانک‌ها به‌جای ایفای نقش تسهیل‌گر در تأمین مالی به یکی از بازیگران اصلی بازار مسکن تبدیل شده‌اند که می‌توان ردپای آن‌ها را در افزایش قیمت مسکن، زمین و خانه‌های خالی دید.
شاخص تورم تیرماه ۱۴۰۴ با چند روز تاخیر منتشر شد. داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهند که تورم مسکن در این ماه کاهش یافته و شدت رشد قیمت‌ها کمتر شده است. بررسی‌های تجارت‌نیوز بر مبنای داده‌های تورمی مرکز آمار حاکی از آن است که متوسط قیمت مسکن تهران در تیرماه از متری ۱۱۹ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان عبور کرده است. گفتنی‌ست، بازار مسکن پس از تحولات سیاسی و نظامی اخیر، دچار رکود شدیدی شده و عملا به کما رفته است. همچنین حجم معاملات که در خردادماه افت شدیدی داشت، در تیرماه تقریبا به صفر رسیده و بازار مسکن قفل شده است.
به گفته یک کارشناس، بازار مسکن ایران از 4 سال پیش در رکود به سر می‌برد و برخلاف تصور، جنگ اخیر تاثیر اساسی بر این وضعیت نداشته است؛ شوک کوتاه‌مدت جنگ تنها تغییرات جزیی و موقتی در قیمت مسکن ایجاد کرد که به سرعت برطرف شد.
پس از حملات رژیم صهیونیستی در جنگ 12 روزه قیمت مسکن در مناطق شمالی تهران، با افت بی‌سابقه قیمت مواجه شده است. بررسی میدانی تجارت‌نیوز و گفت‌وگو با مشاوران املاک نشان می‌دهد که بسیاری از مالکان برای فروش سریع‌تر، واحدهای خود را زیر قیمت واقعی منطقه آگهی می‌کنند. همزمان، افزایش چشمگیر آگهی‌های معاوضه با طلا، ارز، خودرو یا حتی ملک در مناطق دیگر، از تغییر جهت معاملات در بازار مسکن خبر می‌دهد.
متوسط «قیمت پیشنهادی» آپارتمان‌های ارائه شده بسیار کهنسال با قدمت بالای ۳۰سال، در محله‌های منتخب مناطق ۲۲گانه تهران در میانه خرداد، ۷۸ میلیون و ۶۰۰هزار تومان در هر متر مربع برآورد می‌شود.
باوجود آنکه قوانینی برای کنترل افزایش اجاره تصویب شد، اما این قوانین در عمل مؤثر واقع نشده و مالکان به طور سلیقه ای اقدام به گران کردن نرخ اجاره بها کرده اند
بازار مسکن ایران طی سال‌های گذشته در وضعیت بحرانی قرار گرفته و همین موضوع شرایط خرید خانه را برای بسیاری از قشرهای جامعه سخت کرده است. دستمزدهای ناچیز در کنار تورم افسارگسیخته نه‌تنها قدرت خرید مسکن را کاهش داده بلکه معیشت مردم را دچار مشکلات جدی کرده است. اما وضعیت بازار مسکن کشورهای توسعه‌یافته نظیر آلمان چگونه است؟ بررسی‌ها نشان می‌دهد آلمان با اختلاف ۶۴ پله‌ای، قدرت خرید مسکن بسیار بالاتری نسبت به ایران دارد.
بازار مسکن در اردیبهشت ۱۴۰۴ با رکود عمیقی وارد خردادماه شد؛ در حالی که تورم مسکن با کاهش ناچیزی به ۲.۱ درصد رسید، تورم اجاره‌بها نیز افت نامحسوسی داشت و با عدد دو درصد اعلام شد. بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که به‌دنبال افزایش انتظارات تورمی و فضای انتظاری ناشی از مذاکرات ایران و آمریکا، بسیاری از فروشندگان از فروش ملک خود صرف نظر کرده‌اند. با این حال، پیش‌بینی می‌شود، با آغاز فصل جابه‌جایی و همچنین استمرار تورم عمومی، قیمت اجاره مسکن در ماه‌های پیش رو افزایشی شود.
تهاتر به‌عنوان راهکاری نوین، قفل معاملات مسکن ایران را در دوران کمبود نقدینگی باز کرده است. این روش، با مبادله ملک یا خدمات به‌جای پول نقد، رونق را به بازار بازمی‌گرداند. در سال ۱۴۰۴، حدود ۱۵ درصد از معاملات مسکن شهرهای بزرگ از این طریق انجام شد. منصور غیبی، تحلیلگر بازار مسکن گفت: «تهاتر ملک نشانه‌ای از رکود و نبود گردش مالی صحیح در معاملات است».
ساخت‌وساز مسکن طی سال‌های گذشته کاهش چشمگیری پیدا کرده است. بسیاری از انبوه‌سازان از کندی و توقف پروژه‌ها به دلیل مشکلات تامین مالی و رکود حاکم بر بازار، خبر می‌دهند. قیمت مصالح ساختمانی، هزینه‌های حمل‌ونقل و دستمزد، همراه با تورم بالا رفته و همین موضوع بر هزینه تمام‌شده ساخت‌وساز تاثیر گذاشته است. به این ترتیب، این سوال پیش می‌آید که در چنین شرایطی، هزینه ساخت هر متر مسکن چقدر شده و این موضوع چه تاثیری بر میزان ساخت‌وساز مسکن و همکاری انبوه‌سازان با وزارت راه گذاشته است؟ حسن محتشم، عضو هیات‌مدیره انجمن انبوه‌سازان تهران، در گفت‌وگو با «تجارت‌نیوز» به بررسی هزینه‌های ساخت مسکن و سرنوشت همکاری انبوه‌سازان با وزارت راه پرداخته است.
نبض امروز بازار در منطقه ۱۰ براساس جدیدترین فایل‌های ارائه شده به بازار مسکن این منطقه، حداکثر تا یک هفته اخیر است که از فایل‌هایی با متراژ ۵۰تا ۱۵۰ متر مربع را شامل می‌شود و سن بنای آن از نوساز تا بالای ۲۰ سال را نیز دربرمی‌گیرد.
بازار مسکن در سال گذشته، مسیر پر پیج و خمی را طی کرد؛ مسیری که با نوسانات شدید در بازارهای مالی، تحولات منطقه‌ای، بحران‌های ژئوپلیتیک و شوک‌های سیاسی وخیم‌تر شد. بررسی روند قیمت دلاری مسکن در یک سال گذشته نشان می‌دهد که بازار مسکن نتوانسته پابه‌پای دلار حرکت کند و از نیمه دوم سال، عملا از رقابت با بازار ارز جا مانده است. همچنین مرور ماه به ماه قیمت‌ها نشان می‌دهد که قیمت مسکن بخش مهمی از رشد خود را در شهریور سال ۱۴۰۳ پیشخور کرده، در فصل پاییز عملا به اشباع رسیده و سپس وارد رکود شده است.
کارشناس اقتصادی معتقد است که براساس مطالعاتی که درباره اجاره مسکن صورت گرفته، در برلین شاید نزدیک به ۷۰درصد افراد مستاجر هستند و این نشان می‌دهد که خانوارهای مستاجر تحت حمایت یک نهاد نظارتی قرار دارند که اجاره‌نشینی را برای مستاجران تسهیل میکند. آنچه مشکینی بر آن تاکید دارد و معتقد است که در میان‌‌مدت می‌تواند حل مشکلات مربوط به مستاجران در کشور و به‌‌ویژه درکلان‌شهرها را امکان‌‌پذیر کند، تشکیل «نهاد نظارتی اجاره‌‌داری» در وزارت شهرسازی است.
رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور گفت: امروز قریب به ۸۰ درصد مشاوران املاک کشور به سامانه‌های ثبت رسمی و سامانه کاتب متصل شده‌اند که این میزان مشارکت بسیار ارزشمند و نشانه درک درست از تحول ایجاد شده است.
بازار مسکن در سال جاری، دستخوش تحولات سیاسی شد و از روند پیشین خود، فاصله گرفت. حجم معاملات که در زمستان سال گذشته بالا رفته بود، با تغییرات قیمت طلا، سکه و ارز کاهشی شد و اکنون بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که در بحبوبه مذاکرات ایران و آمریکا معاملات بازار تقریبا متوقف شده است. تورم مسکن نیز رشد اندکی داشت و به ۲.۲ درصد رسید. بررسی‌های تجارت‌نیوز حاکی از آن است که متوسط قیمت مسکن در فروردین سال جاری به ۱۱۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان برای هر متر مربع رسیده است.
