وزیر پیشین علوم، تحقیقات و فناوری گفت: ما در شرایطی به سر میبریم که عمدهترین ناترازی ما، ناترازی آب، انرژی یا برق نیست؛ ما ناترازی عقلانیت در اداره کشور داریم. اگر عقلانیت به مدار امور برگردد آن وقت باید بگوییم توسعه مفهومی است با شاخصهایی که در آخر روز و با هر مکتبی که به آن نگاه کنید، باید بگویید نرخ رشد چیست. ما بهعنوان نظامی که میخواهد بگوید اسلام برای اداره یک جامعه مدرن صلاحیت و امکان دارد، نمیتوانیم از موضوع شاخصهای توسعه عبور کنیم؛ و این نیازمند آن است که دانشگاهها بتوانند در نقش واقعی خود ظاهر شوند.
یک کارشناس اقتصادی معتقد است که در وضعیت تعلیق اقتصاد ایران پس از جنگ 12 روزه، بنگاهها تصمیمات خود را به تعویق میاندازند و وارد فاز خفتگی میشوند. بنابراین تا زمانی که نااطمینانیهای سیاسی از روی میز برداشته نشوند، بازار سرمایه به اهداف مطلوب دسترسی پیدا نخواهد کرد.
معاون اجرایی رئیسجمهور با اشاره به مشکلات ساختاری در بخشهای مختلف کشور گفت: بزرگشدن دولت و ناترازیهای گسترده، عامل اصلی گرانی و کسری بودجه است و کوچکسازی دولت، واگذاری تولید به بخش خصوصی و اصلاح الگوی کشت میتواند راهحل بحرانهای اقتصادی باشد.
یک مقام مسئول گفت: ناترازی انرژی امروز محصول ۲۰ سال گذشته است و رفع آن به سرعت امکانپذیر نیست؛ اجرا نشدن مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان موجب تعمیق ناترازی شده است.
رییس هیات عامل صندوق توسعه ملی با اشاره به اینکه دولت ها باید علاوه بر رفع دغدغه های روز جامعه به فکر آیندگان نیز باشند، گفت: ناترازی های امروز ناشی از ناشنیدن مشکلات گذشته است.
ناترازی انرژی در صنعت فولاد ایران عامل اصلی کاهش تولید، افت سودآوری ۴۲.۵ درصدی و سقوط نسبتهای مالی این صنعت کلیدی شده و با افزایش هزینهها و مشکل تامین برق و گاز، مسیر توسعه و صادرات را مختل کرده است.
عضو هیات رئیسه مجلس تاکید کرد که اگر برای نظام سلامت کشور برنامه ریزی دقیق نشود بحران ناترازی ای که امروز در بخش انرژی دچار آن هستیم در حوزه سلامت نیز ایجاد میشود و دولت ها توان پرداخت هزینه های درمانی مردم را نخواهد داشت.
معاون اجرایی رئیسجمهور با بیان اینکه «هرجا صورت مسئله پاک شد فاصله ما با راهحل بیشتر شده است»، یادآور شد: یکی از آسیبهای گذشته، کتمان ناترازیهاست. این روزها از رئیسجمهوری ایراد میگیرند که چرا شفاف از ناترازی آب و برق و پول و اعتبار صحبت میکند؟ چرا صورت مسئله را پنهان کنیم؟ از جمله این ناترازیها در شبکه بانکی و جایگزینکردن مسکنهای مقطعی بهجای درمانهای ساختاری است.
محمدرضا تاجیک، نظریهپرداز و استاد دانشگاه، در بخشی از یادداشت خود نوشت: مردمان: عزیزان در این شرایط که آب و برق و گاز نداریم، دارو نیست، اینترنت نیست، هوا نیست، و از منجنیق ناترازی مدیریتیتان بر سر مردمان بلا میبارد، چرا به حکم عقل و عقلانیت نمیگردید، و از تجربه نمیآموزید و کماکان، مسئولیتها و کارهای بزرگ را به آدمهای کوچک میسپارید، عقلای قوم را مهجور و محروم میدارید، به مطالبات حداقلی مردمان پاسخ نمیگویید، و گرههای درون و برون را با دست نمیگشایید؟
پوردهقان تاکید کرد: مجلس هم اگرچه یک سال از عمر آن میگذرد اما از این مسئولیت مبرا نیست و باید از مردم عذرخواهی کنیم و بگوییم که مقصر هستیم. وزارت نیرو نه صرفا در این دولت که در همه دولتها حجم زیادی تصمیمات اشتباه و عدم تصمیمگیری به موقع داشته که منجر به این وضعیت فاجعهبار شده است. در حال حاضر نیز هیچ برنامه مشخصی جز شعاردرمانی و وعدههای بیاساس وجود ندارد.
شبکه اینترنت در کنار شبکه توزیع برق و آب زیرساختهای اساسی یک کشور به شمار میروند. در حالی که ناترازی برق محصول حداقل یک دهه اخیر است، بررسیها نشان میدهد همان روند در صنعت ارتباطات کشور در حال تکرار است. تکراری که منجر به ایجاد ناترازی اینترنت میشود.
ناترازیهای اقتصادی از جمله کسری بودجه، مشکلات بانکی و بحران انرژی، ریشههای اصلی بیثباتی بورس ایران هستند که اعتماد سرمایهگذاران را تضعیف و بازار را دچار نوسانات شدیدی میکنند. فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه درباره اثر این ناترازیها بر بورس ایران به تجارتنیوز گفت: «ناترازی در بخشهایی مانند انرژی و بودجه، به توقف تولید و دستکاری سود شرکتها منجر میشود؛ این مسائل ابهامات بورس را افزایش داده و قابلیت پیشبینیپذیری آن را کاهش میدهد.» او معتقد است، حاکمیت اقتصادی عقلایی نیست و بازار سرمایه با معضل سیاستزدگی روبروست!
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس درباره تاثیر تغییر ساعت بر ناترازی برق گفت: همه این پروسه و سر و صدا تنها برای یک گیگ (هزار مگاوات) صرفهجویی است. پس چرا فضا به سمتی برده میشود که اگر مجلس تغییر ساعت رسمی را مصوب کرده بود کل ماجرای ناترازی برق کشور حل میشد؟
رئیس کمیسیون برنامه بودجه مجلس معتقد است: با حضور پرقدرت بخش خصوصی تراز ایران در تولید، به ویژه در انرژی خورشیدی و تجدیدپذیر، حتماً ارتقا چشمگیری خواهد داشت.
در شرایطی که افزایش دمای هوا و رشد مصرف برق، بار دیگر ناترازی در شبکه برق کشور را به یک چالش جدی تبدیل کرده است، انرژیهای تجدیدپذیر بهویژه خورشیدی، به عنوان یکی از اصلیترین راهکارهای عبور از این بحران، وارد میدان شدهاند.
آخرین آمارها از ناترازی جدی در حوزه حاملهای انرژی و منابع آبی کشور حکایت دارد. بر پایه گزارش وزارت نیرو، منابع آب تجدیدشونده کشور از ۱۳۰ میلیارد متر مکعب در سال ۱۳۷۳ به ۱۰۳ میلیارد متر مکعب در سال ۱۴۰۲ کاهش یافته است.
رئیس جمهور با تأکید بر عزم دولت در رفع ناترازیها، از تدوین راهبردی جامع با محوریت کاهش شدت مصرف انرژی خبر داد و مشارکت ملی و انسجام نهادی را دو رکن اساسی در تحقق این رویکرد دانست.
