دولت ژاپن با اختصاص بیش از ۱.۳ میلیارد دلار یارانه جدید، بستهای حمایتی برای تسریع گذار به انرژیهای پاک و کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی معرفی کرده است؛ اقدامی که با تمرکز بر انرژی بدون کربن، مراکز داده و توسعه مناطق مختلف، بخشی از راهبرد بلندمدت این کشور برای تحول سبز تا سال ۲۰۴۰ به شمار میرود.
موریتانی، کشوری واقع در شمالغرب آفریقا و در حاشیه صحرای بزرگ، در سالهای اخیر بهسرعت در حال تغییر مسیر سیستم انرژی و حتی ساختار اقتصادی خود است. کشوری که تا پیش از سال ۲۰۰۸ تقریبا هیچ سهم قابلتوجهی از انرژیهای تجدیدپذیر نداشت، امروز به یکی از بازیگران نوظهور انرژی پاک در قاره آفریقا تبدیل شده است.
ایرلند در تابستان ۲۰۲۵ به نقطه عطفی تاریخی در مسیر گذار انرژی خود رسید؛ نقطهای که حاصل بیش از دو دهه سرمایهگذاری مستمر در انرژیهای تجدیدپذیر، بهویژه انرژی بادی است. کشوری که در آغاز هزاره جدید تنها سهمی ناچیز از برق خود را از باد تامین میکرد، امروز توانسته است زغالسنگ را بهطور کامل از سبد تولید برق خود حذف کند.
اسپانیا در سالهای اخیر با سرعتی قابل توجه در مسیر تحول نظام برق خود حرکت کرده و به یکی از بازیگران مهم انرژیهای پاک در اروپا تبدیل شده است. این کشور با اتکا به منابع غنی باد، خورشید و آب، توانسته وابستگی خود به سوختهای فسیلی را به شکل چشمگیری کاهش دهد.
پرتغال در دل بحران انرژی اروپا، با حذف کامل زغالسنگ، رشد انفجاری ۴۴۰ درصدی ظرفیت خورشیدی و تامین بیش از ۷۵ درصد برق از منابع تجدیدپذیر، به یکی از موفقترین الگوهای گذار سبز تبدیل شده است.
آلمان در سالهای اخیر به یکی از مهمترین بازیگران گذار جهانی به انرژیهای پاک تبدیل شده است. رشد سریع انرژی خورشیدی، توسعه گسترده انرژی بادی بهویژه در بخش فراساحلی، حذف تدریجی زغالسنگ و انرژی هستهای و تمرکز بر کاهش مصرف انرژی، آلمان را به نمونهای برجسته در مسیر مقابله با تغییرات اقلیمی تبدیل کرده است.
لیتوانی در بحبوحه بحران انرژی ناشی از جنگ روسیه و اوکراین، نهتنها وابستگی کامل خود به سوختهای فسیلی روسی را قطع کرد، بلکه با جهشی چشمگیر تولید برق پاک را به ۷۱.۶ درصد رساند و اکنون در مسیر تبدیل شدن به صادرکننده خالص برق تا سال ۲۰۳۰ قرار دارد.
جیبوتی با جهشی چشمگیر در انرژیهای تجدیدپذیر، تنها در چند سال اخیر سهم برق پاک خود را به حدود ۶۷ درصد رسانده و اکنون هدفگذاری کرده تا تا سال ۲۰۳۵ به اولین کشور آفریقایی با ۱۰۰ درصد برق تجدیدپذیر تبدیل شود.
هلند، یکی از پیشگامان گذار انرژی اروپا، با جهشی چشمگیر سهم انرژی خورشیدی و بادی را به ۴۵ درصد از تولید برق رسانده و انتشار دی اکسید کربن بخش برق را از سال ۲۰۱۸ تا امروز نصف کرده است.
منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) در سالهای اخیر با شتابی بیسابقه به سمت توسعه انرژیهای تجدیدپذیر حرکت کرده است. افزایش دما، کمبود آب، فشار بر کشاورزی و رشد سریع تقاضای برق، دولتهای منطقه را وادار کرده تا به خورشید، باد و فناوریهای نوین انرژی توجه بیشتری نشان دهند.
دنیای امروز که تغییرات اقلیمی با سرعت نگرانکنندهای پیش میرود، گذار به انرژیهای تجدیدپذیر نه تنها یک انتخاب، بلکه یک ضرورت حیاتی است. در نیمه اول سال ۲۰۲۵، برای اولین بار در تاریخ، جهان انرژی بیشتری از منابع تجدیدپذیر نسبت به زغالسنگ تولید کرد. نزدیک به ۱۰۰ کشور اکنون بیش از ۴۰ درصد از برق خود را از این منابع تامین میکنند و بیش از ۹۰ درصد پروژههای جدید تجدیدپذیر ارزانتر از سوختهای فسیلی هستند.
محمد باغانی - آفریقا در حال تحول از قارهای با چالشهای پسماند و هدررفت منابع به یکی از جبهههای پیشرو اقتصاد چرخشی جهان است. با حمایت نهادهای مالی توسعهای، نوآوریهای بومی و پروژههای شهری پایلوت، این قاره نشان میدهد که پسماند میتواند به ثروت تبدیل شود و در این راه، میلیونها شغل، بازاری ۵۰۰ میلیارد دلاری و آیندهای پایدار برای ۱.۳ میلیارد نفر خلق کند.
انتقال به انرژیهای پاک و تجدیدپذیر، دیگر یک انتخاب نیست؛ ضرورتی جهانی برای مقابله با تغییرات اقلیمی، افزایش تقاضا و ناپایداری شبکههای برق سنتی است. استرالیا یکی از کشورهایی است که با سرعتی چشمگیر در مسیر نوسازی شبکه و توسعه ذخیرهسازی انرژی حرکت میکند. بهتازگی این کشور یکی از بزرگترین سامانههای ذخیرهسازی برق جهان را راهاندازی کرده است.
در سالهای اخیر، انرژیهای پاک از یک گزینه آیندهنگرانه تبدیل به بخش اصلی اقتصاد جهانی شدهاند. رشد چشمگیر سرمایهگذاریها، توسعه زیرساختها و تلاش کشورها برای کاهش انتشار کربن، باعث شده است که بازار کار انرژی در سال ۲۰۲۴ یکی از پویاترین دوران خود را تجربه کند.
در دهههای گذشته، تصویر خاورمیانه عمدتا حول محور نفت و گاز متمرکز بود. اما اکنون با گسترش سرمایهگذاری در فناوریهای نوین و پروژههای فناوری سبز، این منطقه در حال تبدیل شدن به یکی از پیشرفتهترین مناطق فناوری در قرن بیست و یکم است. کشورها با بهکارگیری فناوریهای دیجیتال و سازگار با محیط زیست، در حال ایجاد زیرساختها و اقتصادهای متنوعتر هستند که میتواند آیندهای پایدار و نوآورانه را رقم بزند.
لسآنجلس با قطع کامل برق زغالسنگ و راهاندازی بزرگترین پروژه هیدروژن سبز جهان در یوتا، به ۶۰ درصد انرژی بدون کربن رسید و به الگویی جهانی برای گذار سریع به انرژی ۱۰۰ درصد پاک تا سال ۲۰۳۵ تبدیل شد.
بازار جهانی پیل سوختی هیدروژنی که در سال ۲۰۲۴ ارزشی معادل ۳.۶۴ میلیارد دلار داشت، تا سال ۲۰۳۰ نزدیک به دو برابر رشد خواهد کرد و به حدود ۵.۹ میلیارد دلار خواهد رسید. این رشد با نرخ مرکب سالانه ۸.۳ درصد، در نوع خود یک جهش بزرگ برای صنعتی به شمار میرود که ستون اصلی آینده انرژی پاک محسوب میشود.
تازهترین گزارش مجمع جهانی اقتصاد (WEF) نشان میدهد اقتصاد سبز در آستانه ورود به مرحلهای بیسابقه از رشد قرار دارد؛ بازاری که هماکنون ارزشی حدود ۵ تریلیون دلار دارد و تا سال ۲۰۳۰ میتواند از ۷ تریلیون دلار فراتر رود. این یافتهها تایید میکند که اقتصاد سبز نه یک جریان جانبی، بلکه موتور محرک اصلی رشد در دهه آینده است.
خاورمیانه بهویژه کشورهای عربستان سعودی، امارات و قطر در حال تجربه یکی از بزرگترین دورههای تغییر ساختاری در تاریخ معاصر هستند؛ تغییراتی که اقتصادهای نفتمحور را به سمت اقتصاد دانشبنیان، کمکربن و مبتنی بر فناوری سوق میدهد.
