در دنیای امروز که وابستگی به انرژی روز به روز بیشتر می‌شود، یافتن منابع پایدار و تجدیدپذیر برای تولید برق به یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های دانشمندان و مهندسان تبدیل شده است. در همین راستا، محققان دانشگاه پکن به دستاوردی شگرف دست یافته‌اند: ساخت اولین کش لاستیکی ترموالکتریک در جهان. این ماده نوآورانه قادر است با استفاده از اختلاف دمای بدن انسان و محیط اطراف، برق تولید کند و دریچه‌ای جدید به سوی آینده تجهیزات پوشیدنی، پزشکی و بسیاری از صنایع دیگر باز کند.
باتری‌های لیتیوم-یونی امروز قلب تپنده دنیای فناوری هستند. از خودروهای برقی گرفته تا تلفن‌های هوشمند و حتی سیستم‌های ذخیره انرژی تجدیدپذیر، این باتری‌ها بخش جدایی‌ناپذیر از زندگی ما شده‌اند. اما با وجود کاربرد گسترده، محدودیت‌هایی همچون کاهش تدریجی ظرفیت، ناپایداری کاتدها، تجزیه الکترولیت و حتی خطرات ایمنی مانند گرم‌شدن بیش از حد و آتش‌سوزی، همچنان چالشی بزرگ به شمار می‌رود.
خاورمیانه، سرزمینی که قرن‌هاست به لطف ذخایر عظیم نفت و گاز، نبض اقتصاد جهانی را در دست دارد، اکنون در آورش تغییر قرار گرفته است. در حالی که نفت همچنان شریان حیاتی این منطقه محسوب می‌شود، اما پتانسیل نهفته در منابع طبیعی پایان‌ناپذیر دیگری، یعنی خورشید، در حال پررنگ‌تر شدن است. آفتاب سوزان کویرهای خشک که روزی تنها نمادی از گرما و خشکی بود، حالا به فرصتی طلایی برای تنوع بخشیدن به اقتصاد، ایجاد اشتغال و تبدیل شدن به یک صادرکننده جدید انرژی تبدیل شده است. این گذار استراتژیک از منابع فسیلی به انرژی‌های پاک، خاورمیانه را در آستانه یک تحول بنیادین قرار داده است.
خاورمیانه، که برای دهه‌ها قلب تپنده صنعت نفت و گاز جهان بود، اکنون در حال ورود به عصری تازه است. این منطقه با تکیه بر منابع عظیم انرژی خورشیدی و بادی، سرمایه‌گذاری‌های کلان و استراتژی‌های ملی، می‌خواهد جایگاه خود را از «غول نفتی» به رهبر جهانی هیدروژن سبز تغییر دهد.
در سال‌های اخیر، آذربایجان توانسته است جایگاه خود را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز ترانزیت و انرژی در منطقه اوراسیا تثبیت کند. این کشور با بهره‌گیری از منابع عظیم نفت و گاز، موقعیت استراتژیک جغرافیایی و سرمایه‌گذاری‌های کلان در زیرساخت‌ها، حالا فراتر از یک صادرکننده انرژی، به حلقه‌ای کلیدی در اتصال شرق و غرب جهان تبدیل شده است. گفت‌وگوی آذرتک با ریچارد پومفرت، استاد اقتصاد دانشگاه آدلاید و پژوهشگر ارشد مرکز مطالعات بین‌الملل این دانشگاه، ابعاد جدیدی از نقش آذربایجان در تحولات اقتصادی و ژئوپلیتیک منطقه را روشن می‌کند.
آژانس بین‌المللی انرژی(IEA) در تازه‌ترین پیش‌بینی این نهاد اعلام کرد که انرژی تجدیدپذیر «حداکثر تا سال ۲۰۲۶ میلادی» با سبقت از ذغال‌سنگ به عمده منبع تولید برق تبدیل خواهد شد
پکن به سرعت در حال سرمایه‌گذاری و توسعه فناوری‌های انرژی پاک، مانند راکتورهای توریم و همجوشی هسته‌ای است تا خود را به عنوان یک رهبر جهانی در این بخش معرفی می‌کند.
بر اساس گزارش‌های جدید سازمان ملل و آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر (IRENA)، منابعی مانند خورشید و باد اکنون نه‌تنها از نظر زیست‌محیطی، بلکه از لحاظ اقتصادی نیز به گزینه‌ای به‌صرفه‌تر از سوخت‌های فسیلی تبدیل شده‌اند.
حرکت چین به سوی توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر زنگ خطر بی‌نیازشدن این کشور به نفت در سال‌های آینده را به صدا درآورده است. با توجه به این که چین بزرگترین خریدار نفتی ایران است، آینده اقتصاد نفتی ایران تحت تاثیر گذار چین به سمت انرژی‌های پاک قرار می‌گیرد.
با گسترش نگرانی‌های جهانی درباره بحران اقلیمی و نیاز روزافزون به انرژی‌های پاک، هیدروژن به عنوان سوخت آینده مورد توجه قرار گرفته است. در همین راستا، محققان دانشگاه MIT روشی نوآورانه و پایدار برای تولید هیدروژن ارائه داده‌اند که با استفاده از قوطی‌های آلومینیومی بازیافتی و آب دریا، هم به کاهش زباله کمک می‌کند و هم انرژی پاک را با هزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه تولید می‌نماید. این پیشرفت می‌تواند نقطه عطفی در توسعه هیدروژن سبز و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی باشد.
آمریکا، به‌ویژه در دوران ریاست‌جمهوری جو بایدن، با سرمایه‌گذاری‌های بی‌سابقه در انرژی‌های تجدیدپذیر و حمل‌ونقل پاک، به یکی از پیشگامان جهانی در این حوزه تبدیل شده است. قانون کاهش تورم (IRA) و حمایت از خودروهای برقی، این کشور را در مسیر تحول سبز قرار داد. با این حال، با نزدیک شدن به نیمه سال 2025، نشانه‌هایی از کاهش رشد در سرمایه‌گذاری‌های صنعتی انرژی پاک و مطرح شدن لایحه‌ای جنجالی در کنگره، زنگ خطر را برای آینده این بخش به صدا درآورده است.
در چشم‌انداز انرژی جهانی که به سرعت در حال تغییر است، کشورهایی که به شدت به منابع طبیعی متکی هستند، در حال تعریف مجدد مسیر خود هستند. امارات متحده عربی، بازیگر اصلی در بازار نفت، در حال حاضر در حال تبدیل شدن به یک رهبر جهانی در انرژی پاک و پایدار است. این تحول با هدف رسیدن به انتشار خالص صفر تا سال 2050 از طریق سرمایه‌گذاری‌های عظیم در فناوری، تنوع انرژی و نوآوری شکل گرفته است. تجارت‌نیوز به بررسی نقشه راه امارات متحده عربی می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه این کشور، با تعادلی بین اقتصاد مبتنی بر نفت و آرزوهای زیست محیطی خود، در حال تبدیل شدن به الگویی برای آینده انرژی جهان است.
در بحبوحه تلاش‌های جهانی برای گذار به انرژی‌های پاک، هزینه بالای ساخت پیل‌های سوختی هیدروژنی همواره مانعی بزرگ بوده است. اما اکنون، دانشمندان نروژی در موسسه SINTEF با طراحی غشای فوق نازک ۱۰ میکرومتری و کاهش چشمگیر مصرف پلاتین، گامی مهم در جهت کاهش ۲۰ درصدی هزینه‌ها و افزایش کارایی این فناوری برداشته‌اند. این نوآوری می‌تواند آینده حمل‌ونقل سنگین، دریایی و هوایی را متحول و مسیر را برای آینده‌ای سبزتر و مقرون‌به‌صرفه‌تر هموار کند.
در راستای گذار جهانی به سوی انرژی‌های پاک، عمان به سرعت در حال تبدیل شدن به قطب انرژی سبز در منطقه خلیج فارس است. مجمع اخیر همکاری انرژی و آب اتحادیه اروپا و سلطنت عمان که در مسقط برگزار شد، نقطه عطفی در تعمیق این همکاری‌ها و جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی در بخش‌های خورشیدی، بادی و هیدروژن سبز است. این رویداد، پتانسیل بالای عمان را به دلیل موقعیت جغرافیایی، منابع فراوان و سیاست‌گذاری پیشرو، به عنوان مقصدی جذاب برای سرمایه‌گذاران اروپایی برجسته کرد و بر اهمیت همکاری‌های دوجانبه برای تحقق آینده‌ای پایدار تأکید داشت.
در جستجوی منابع انرژی پاک و پایدار، دانشمندان همواره به دنبال راهکارهای نوآورانه بوده‌اند. در این میان، پژوهشی پیشگامانه از دانشگاه آدلاید استرالیا، منبعی غیرمنتظره اما فراوان را برای تولید هیدروژن سبز معرفی می‌کند: ادرار انسان. این رویکرد خلاقانه نه تنها هزینه و انرژی مورد نیاز برای تولید هیدروژن را کاهش می‌دهد، بلکه راهی نوین برای تصفیه فاضلاب نیز ارائه می‌دهد و گامی مهم در جهت دستیابی به آینده‌ای پاک‌تر و پایدارتر برمی‌دارد.
اگرچه گذار به سوی انرژی های تجدیدپذیر عموماً به عنوان راهکاری بی‌چون‌وچرا برای دستیابی به توسعه پایدار و مقابله با بحران‌های محیط‌زیستی تلقی می‌شود، پژوهشی جدید از دانشگاه سوری با تمرکز بر تجربه چین، ابعاد پیچیده‌تری از این تحول را آشکار می‌سازد. این مطالعه نشان می‌دهد که سیاست‌های کنونی انرژی پاک در چین، علی‌رغم سرمایه‌گذاری‌های کلان، هنوز نتوانسته‌اند به طور کامل به بهره‌وری سبز منجر شوند و حتی در برخی مناطق، اثر منفی بر توسعه پایدار داشته‌اند؛ هشداری مهم برای کشورهایی که در مسیر مشابهی گام برمی‌دارند.
در حالی که آمریکا با عزمی راسخ به سوی آینده‌ای مبتنی بر انرژی‌های تجدیدپذیر گام برمی‌دارد، گزارش‌های اخیر پرده از مانعی غیرمنتظره برمی‌دارند: صف‌های طولانی و طاقت‌فرسا برای اتصال پروژه‌های بادی، خورشیدی و ذخیره‌سازی باتری به شبکه برق. این تأخیرهای چند ساله، نه تنها سرعت گذار به انرژی پاک را به شدت کند کرده، بلکه سرمایه‌گذاری‌های عظیم در این بخش را نیز با چالش جدی مواجه ساخته است.
