به گزارش تجارت نیوز، یکی از اصلی‌تری چالش‌های این روزهای دولت حل مشکل معیشت مردم است. دستمزد طبقه حقوق بگیر سالانه ۲۰ درصد افزایش پیدا می‌کند اما تورم ۴۰ درصدی در کشور داریم و این مسئله باعث شده تا سفره مردم روز به روز کوچک‌تر شود. برای حل این معضل چه راهکاری داریم؟ برخی کارشناسان کوپن را پیشنهاد می‌کنند
مسعود دانشمند، فعال اقتصادی:
شما الان می‌دانید که اگر من اشتباه نکنم یک چیز نزدیک به 13 تا 14 میلیون خارجی در این مملکت دارند زندگی می‌کنند. آن خارجی که دارد این جا زندگی می‌کند، از همه این یارانه‌هایی که من و شما به عنوان یک ایرانی می‌گیریم او هم می‌گیرد. چرا؟ برای این که من و شما می‌رویم نانوایی نان می‌خریم، من و شما می‌رویم قصابی گوشت می‌خریم، من و شما می‌رویم برنج می‌خریم، من و شما از بنزین استفاده می‌کنیم، من و شما از برق استفاده می‌کنیم، من و شما از آب استفاده می‌کنیم، او هم دارد همین استفاده را می‌کند. بنابراین سر بار خرج او هم روی زندگی ما آمده است و بخشی از یارانه ما را اتباع استفاده می‌کنند. این غلط است. این درست نیست. چرا؟ برای این که ما به عنوان ایرانی حق داریم.
می‌توانیم با کوپن یارانه را مستقیم به دست مصرف‌کننده ایرانی برسانیم
هرکسی که شناسنامه ایرانی دارد نسبت به منابع ملی این کشور حق دارد و غیر ملت ایران حق ندارد از منابع ملی ما استفاده کند. یعنی فرض کنید دولت نفت را می‌فروشد و پول آن را به عنوان یارانه به یک شکلی برای ملت ایران توزیع می‌کند. دولت برای غیر از ملت ایران حق ندارد از این یارانه استفاده کند. شما هر جای دنیا که بروید این جوری نیست. ولی ما داریم این کار را می‌کنیم. راه حل چیست؟ راه حل این است که به یک نهادهایی برگردیم که در دنیا تجربه شده است و آن این است که ما بیاییم کالاهای اساسی را به ملت ایران، فقط آنهایی که ایرانی هستند، شناسنامه ایرانی دارند به صورت کوپن توزیع کنیم. می‌توانیم با کوپن یارانه را مستقیم به دست مصرف‌کننده ایرانی برسانیم.
کوپن برای دوران گذار
یعنی اگر مرغ را دولت بیاورد در فروشگاه‌ها بگذارد به همان مثالی که زدم کیلو 20 هزار تومان بفروشد کسانی که غیر ایرانی هستند هم می‌خرند. بعد چه اتفاقی می‌افتد؟ اتفاق این است که چون قیمت 20 هزار تومان برای مرغ خیلی ارزان است یک جریان نقل و انتقال مرغ و این جور کالاهای ارزان شده به سمت خارج از مرزهای ایران اتفاق می‌افتد. مثل بنزین. شما مرغ را نگاه کنید مثلاً در ترکیه و این طرف و آن طرف حدوداً 1 دلار تا 5/1 دلار تا 2 دلار قیمت آن است. اگر ما بخواهیم مرغ کیلو 20 هزار تومان بدهیم کسانی مرغ را می‌برد خارج از کشور و می‌فروشند 50، 60 هزار تومان، کاسب هم می‌شوند. در حقیقت دو مرتبه آن رفاهی که قرار باشد برای مردم درست کنیم، اتفاق نمی‌افتد و آن حجم مرغی که در داخل کشور مردم باید مصرف کنند مصرف نمی‌شود.
اگر به کالاهای اساسی کوپن دهیم مساله را حل می‌کنیم
بنابراین اگر بیاییم تمامی این کالاهای اساسی را برای دوره گذار یا اصلا دائمی کوپنی کنیم، همه چیز روشن می‌شود یارانه مستقیم به دست مصرف‌کننده می‌رسد. دچار این نشویم که ما مرتب افزایش دستمزد بدهیم، مرتب دچار تورم‌های سنگین شویم. تورم سنگین باز مجدداً افزایش دستمزد را بخواهد باز افزایش دستمزد باز تورم با خودش بیاورد. ما نباید دچار این چرخه باطل شویم. ما اگر به کالاهای اساسی کوپن بدهیم مساله را حل می‌کنیم. یارانه‌ها هم به دست مردم به درستی می‌رسد.
ما تجربه آن را هم در دوره جنگ داشتیم. در دوره جنگ ما کوپن داشتیم و کالاهای اساسی با قیمت مناسب به دست مردم می‌رسید. مردمی که ایرانی بودند کوپن می‌گرفتند. غیر ایرانی‌ها کوپن نمی‌توانستند بگیرند. در سراسر کشور هم بود. یعنی فکر کنید در آن شرایط ما جنگ‌زده داشتیم، جنگ‌زده خوزستانی، جنگ‌زده کرمانشاهی، کردستانی، آذربایجان غربی، همه اینها جنگ‌زده بودند، این افراد کوپن داشتند و هر جای کشور بودند با کوپن کالاهای اساسی خود را تامین می‌کردند. کوپن دادن به مردم چندان سخت نبود و الان با توجه به این که هم امکانات الکترونیکی وجود دارد و سیستم‌های دیجیتال قوت پیدا کرده است، سامانه‌ها قدرت بیشتری پیدا کردند. از حالت‌های یدی بیرون آمدیم. الان راحت‌تر می‌شود این کوپن‌ها را توزیع کرد. پس این ایده امکان‌پذیر است.
اصلا نباید یارانه بدهیم
همین دان مرغ را نگاه کنید یک سری دان مرغ با دلار مثلاً 28 هزار تومانی می‌آورند. یک عده‌ای با دلار 50 هزار تومانی می‌آورند. یک عده با دلار 80 هزار تومانی می‌آورند. بعد اینها با هم قاطی می‌شود نمی‌شود تشخیص داد که این مرغ دان چه قیمت خورده است، پس قیمت تمام شده آن چه قدری است.
ما برای این که این بازار را به هم بزنیم و بیاییم آن را درست کنیم، می‌گوییم که اصلا و ابدا هیچ یارانه‌ای ما نمی‌دهیم. بروید مواد اولیه خود را با قیمت بازار تأمین کنید. وقتی تأمین کردید قیمت تمام شده مرغ شما هر چه قدر شد به اضافه سود عادلانه که باید داشته باشید با آن سود من دولت از شما می‌خرم و به مردم با قیمت پایین عرضه می‌کنم. فرض کنید 150 هزار تومان می‌خرم، 130 هزار تومان در آن یارانه می‌دهم. به مردمی که به آنها کوپن دادم به 20 هزار تومان می‌دهم. مشکل اینگونه حل می‌شود.
- متن و ویدیو کامل گفتگو با مسعود دانشمند را اینجا
