حانیه سراج 
«تجارت‌نیوز» گزارش می‌دهد:
غرفه‌های رانتی تره‌بار/ سیستم توزیع، سیب‌زمینی را گران کرد
واگذاری غرفه‌های میادین میوه و تره‌بار موضوعی است که اهمیت فراوانی در شیوه توزیع انواع میوه و سبزی دارد و باید ضوابط خاصی به صورت مزایده شکل بگیرد. به گفته مجتبی شادلو، عضو هیأت‌مدیره اتحادیه باغداران، سازمان میادین میوه و تره‌بار مکلف است که این غرفه‌ها را بدون هیج هزینه‌ای در اختیار تولید‌کننده قرار دهد، اما این امر به دلیل وجود رانت و مافیا محقق نشده است.
قیمت برخی از محصولات باغی و کشاورزی، از جمله سیب‌زمینی، طی هفته‌های اخیر در میادین میوه و تره‌بار افزایشی شده است. به طوری که بر اساس نرخ‌نامه، سیب‌زمینی با قیمت 22 هزار تا 30 هزار تومان در میادین میوه و تره‌بار به فروش می‌رسد. بسیاری از کارشناسان معتقدند برای بهبود اوضاع باید صادرات متوقف شود. اما به‌جز صادرات، مشکلاتی در سیستم توزیع هم وجود دارد و حتی ممکن است پای رانت و مافیا هم در میان باشد.
در این زمینه یکی از مسائلی که از اهمیت بالایی برخوردار است به واگذاری غرفه‌های میادین میوه و تره‌بار بازمی‌گردد که باید با مزایده انجام شود، اما این امر محقق نشده است.
هیچ برنامه‌ریزی درستی در زمینه تولید وجود ندارد
مجتبی شادلو، عضو هیأت‌مدیره اتحادیه باغداران، در پاسخ به سوالی مبنی بر دلیل افزایش قیمت محصولات کشاورزی، ازجمله سیب‌زمینی، در گفتوگو با تجارت‌نیوز توضیح داد: دلیل افزایش قیمت را نمی‌توان به رانت ارتباط داد چراکه برای تولید انجام‌شده، هیچ‌گونه برنامه‌ریزی صورت نمی‌گیرد. این یک ضعف اساسی در زنجیره تولید است. تفاوتی ندارد که تولید‌کننده یک فرد باشد یا اتحادیه‌ها و شرکت‌ها، همه تلاش می‌کنند یک محصول به صورت علمی تولید شود و حتی در تولید برخی از محصولات رکورد جهانی به دست می‌آورند. ولی با تمام این موارد آن وضعیت اقتصادی خوب محقق نمی‌شود.
او ادامه داد: متاسفانه بازار ایران به سبک سنتی اداره می‌شود و برای قیمت‌گذاری هیچ ملاکی وجود ندارد. به عنوان مثال، باید قیمت تمام‌شده، قیمت خرده‌فروشی، قیمت عمده‌فروشی و... مشخص شود. بنابراین بازار ایران یک بازار با سبک سنتی است که مبنای قیمت‌گذاری میزان عرضه و تقاضاست. این نقاط ضعف باعث شده کالاها با قیمت بالاتری به دست مصرف‌کننده برسند.
شادلو درباره راهکار مناسب در این زمینه تصریح کرد: بهترین راهکار این است که بازار چارچوب‌بندی داشته باشد و قیمت عمده‌فروشی، خرده‌فروشی و... مشخص شود. این‌گونه مصرف‌کنندگان هم می‌توانند با خیال راحت خرید کنند.
واگذاری رانتی غرفه‌ها
عضو هیأت‌مدیره اتحادیه باغداران درباره علت واگذاری غرفه‌های میادین میوه و تره‌بار بدون مزایده و احتمال وجود رانت در این زمینه گفت: یکی از مسائل مهم، بحث واگذاری غرفه‌هاست. طبق آیین‌نامه سازمان میادین، این سازمان مکلف است این مکان‌ها را بدون هیچ هزینه‌ای آماده کند و در اختیار تولید‌کننده قرار دهد تا تولید‌کننده محصول خود را به صورت مستقیم به دست مصرف‌کننده برساند.
او ادامه داد: اما در واقعیت چنین اتفاقی نمی‌افتد. زیرا در این مورد یک فضای رانتی ایجاد شده و هرکس می‌تواند با ارتباطات خود غرفه‌های خوب در میادین را تهیه کند و برای غرفه‌هایی که معمولاً در مکان‌هایی قرار دارند که مشتری ندارند، مزایده برگزار می‌شود. این مشکل هم باید برطرف شود و سازمان میادین موظف است این امکان را فراهم کند تا عرضه مستقیم انجام شود.
پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت بازار
شادلو برای بهبود این شرایط پیشنهاد داد: ایران از نظر تنوع اقلیمی در وضعیت مساعدی قرار دارد و بسیاری از محصولات در داخل کشور کشت می‌شوند.
او اضافه کرد: با وجود این، مواردی نظیر شفافیت و پایداری بازار که حق مسلم مردم است محقق نمی‌شود. این یک ضعف اساسی است. بنابراین باید تلاش شود یک رویه مشخص شکل گیرد که تولید‌کنندگان بدانند باید چه محصولاتی تولید کنند و مردم هم از بازار شفاف بهرمند شوند.
بر اساس این گزارش، دولت و نهادهای مربوطه باید بکوشند تا بازار از حالت سنتی خارج شود و همچنین غرفه‌های میادین میوه و تره‌بار در اختیار تولید‌کنندگان واقعی قرار بگیرند. بدین ترتیب محصولات بدون هیچ واسطه‌ای در اختیار مردم قرار می‌گیرند و تولید‌کننده می‌تواند محصولات خود را به‌راحتی به دست مصرف‌کننده واقعی برساند.
برای اطلاعات بیشتر به صفحه کشاورزی در تجارت‌نیوز مراجعه کنید.
نظرات