در روزهای اخیر، بازار برنج دچار التهاب شدیدی شده است. به‌گونه‌ای که قیمت برنج در برخی موارد به 200 هزار تومان هم می‌رسد. حال باید دید علت آشفتگی بازار چیست و آیا پای رانت و مافیا در میان است؟
واگذاری غرفه‌های میادین میوه و تره‌بار موضوعی است که اهمیت فراوانی در شیوه توزیع انواع میوه و سبزی دارد و باید ضوابط خاصی به صورت مزایده شکل بگیرد. به گفته مجتبی شادلو، عضو هیأت‌مدیره اتحادیه باغداران، سازمان میادین میوه و تره‌بار مکلف است که این غرفه‌ها را بدون هیج هزینه‌ای در اختیار تولید‌کننده قرار دهد، اما این امر به دلیل وجود رانت و مافیا محقق نشده است.
عبدالوحید فیاضی نماینده مجلس شورای اسلامی در رابطه با ارتباط قیمت گذاری دستوری و رانت اظهار کرد: قیمت گذاری دستوری نشان می‌دهد که به همه وجوه مختلف معادلات اقتصادی توجه نشده است.
در وزهای اخیر، اخباری مبنی بر تولید اسباب‌بازی ملی منتشر شده است. حال باید دید که هدف از این امر حمایت ملی و فرهنگی است یا پای رانت‌خواهی و انحصارطلبی دیگری در بازارهای ایران نمایان شده است؟
عضو کمیسیون برنامه بودجه درباره سیاست جدید ارزی دولت گفت: این ساختاری که تعریف شده ساختار درستی است چون جلوی رانت و فساد را می‌گیرد و منجر به تک نرخی شدن ارز می‌شود. منتها دولت با کمبود منایع ارزی مواجه است.
یک اقتصاددان گفت: تا زمانی که سیاست‌های ارزی اصلاح نشوند، ضمن توزیع رانت و تشدید کاهش خالص دارایی‌های بانک مرکزی، شاهد تداوم کسری‌های تجاری و کسری حساب سرمایه خواهیم بود و همین مساله محدودیت‌های سنگینی بر منابع ارزی کشور تحمیل خواهند کرد.
سیستم مسکن مهر هم سودی به حال بازار مسکن نداشته است. یکی از دلایلی که مردم روی خودرو و اتوموبیل سرمایه گذاری می‌کنند تورم است. بسیاری از خانواده‌هایی که خودرو و مسکن می‌خرند نیاز واقعی ندارند، بلکه با هدف کسب سود این کار را می‌کنند. ما یک تقاضای واقعی داریم، یک تقاضای سفته بازی. همانطور که تاکید کردم اکنون مسکن در کشور ما تماما درگیر سفته بازی است.
در یک دهه اخیر، سیاستگذار، با بهانه «تنظیم‌گری» تبدیل به «مداخله‌گر» بازار شده که خود عاملی برای تشدید ناترازی‌ها در کشور است. هنگامی که اقتصاد با یک شوک یا نااطمینانی روبه‌رو می‌شود، سیاستگذار عملا به مداخلات گسترده در عرضه، تقاضا و قیمت‌گذاری می‌پردازد. این مداخله به شکلی است که بازار از ماهیت خود تهی می‌شود و صرفا به محلی برای تخصیص کالاها با قیمتی از پیش تعیین‌شده تبدیل می‌شود. در مرحله بعد، قیمت پایین‌تر از قیمت بازار منجر به شکل‌گیری رانت می‌شود و سیاستگذار با سلیقه خود اقدام به توزیع رانت می‌کند.
سیاست‌گذاری‌ها طی سال‌ها اخیر باعث شده تا صنعت خودروسازی دیگر به صنعتی پررانت تبدیل شود و امتیازات ویژه‌ای در آن شکل بگیرد. مصطفی میرسلیم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، به این پرسش پاسخ داده است که چرا صنعت خودروسازی تا این حد رانت‌زا شده است؟
یکی از اصلی‌ترین بحران‌های اقتصاد ایران توزیع رانت گسترده است و یحیی آل‌اسحاق، وزیر اسبق بازرگانی عقیده دارد که جریانی در حاکمیت، بخش خصوصی و روشنفکران ایجاد شده که بقای آن‌ها در توزیع رانت نظام اقتصاد فعلی است.
مسعود نیلی اقتصاددان معتقد است در غیاب اعتماد و مشارکت سیاسی ذی‌نفعان معیشتی و نیز با تضعیف ظرفیت نظام تکنوکراسی، ابتکار عمل در دستان ذی‌نفعان رانتی قرار می‌گیرد که با استمرار وضعیت موجود، مسیر تخریب منابع کشور را هموار می‌کنند.
پس از رأی دیوان عدالت اداری به ابطال مصوبه واردات یک دستگاه خودرو برای فوتبالیست‌هایی که در جام جهانی حضور داشتند، حالا این بازیکنان در اقدامی متحدانه در مصاحبه‌های متعدد با صداوسیما مقابل این رأی ایستاده‌اند و با ناآگاه خواندن مردم، خود را مبرا از دریافت هر گونه رانتی می‌دانند. اما چرا دریافت حواله واردات خودروهای لوکس توسط این افراد مصداق بارز رانت است؟
محمود باغجری، اقتصاددان: اگرچه عبارت هدایت نقدینگی اخیرا باب شده؛ اما در عمل از گذشته‌های دور، در سطح تصمیم‌گیری، این موضوع رخ داده است. می‌توان گفت هدایت نقدینگی حداقل دارای دو اثر مثبت است: اول، کنترل و کاهش تورم؛ دوم، افزایش تولید.
