خیز قرقیزستان برای تبدیل شدن به مرکز گردشگری در قلب آسیا

به گزارش تجارت نیوز، آسیای مرکزی در طول دهه گذشته توجه جهانی را به خود جلب کرده است. از آنجایی که قرار است منطقه‌ای که تا حد زیادی برای جهان غرب ناشناخته مانده، درهایش را به روی تجارت بین‌المللی، تعاملات فراملی و «دیپلماسی چندوجهی» باز کند، کشورهایی چون قزاقستان، ازبکستان و قرقیزستان نیز تعدادی از گردشگران را جذب خواهند کرد گروهی که مشتاق‌اند مقاصد غیر معمول و در عین حال تازه را کشف کنند.

همزمان به عنوان بخشی از تلاش جمعی کشورهای آسیای مرکزی برای ترسیم تصویر مثبت از خود، قرقیزستان گام‌های قابل توجهی در مسیر صنعت گردشگری برداشته و در این حوزه سرمایه‌گذاری کرده است. این کشور در حال تبلیغ برخی از بزرگ‌ترین جاذبه‌های خود در زمینه اکتشافات آزاد، طبیعت، کوهنوردی، اسب‌سواری، کمپینگ و رانندگی در مسافت‌های طولانی است. اگرچه قرقیزستان به عنوان یکی از اقمار شوروی سابق تا حد زیادی ناشناخته است و تعداد انگشت‌شماری از گردشگران که مایل به کشف منطقه‌ای ناشناخته و بی‌سابقه هستند را جذب می‌کند، اما پتانسیل قابل توجهی برای رشد و توسعه دارد.

پلن قرقیزستان برای جذب توریسم

ژانویه 2025، کابینه قرقیزستان یک برنامه استراتژیک پنج ساله جدید را تصویب کرد: برنامه توسعه پایدار گردشگری. هدف، فراتر از تقویت بخش گردشگری کشور، پیوند آن با توسعه منطقه‌ای و حفظ محیط زیست است.

گردشگری و مهمان‌نوازی مدت‌هاست که پایه‌های اصلی «برندسازی ملی» کشور‌ها باقی مانده‌اند. از همین رو آن‌گونه که نشنال اینترست نوشته با افزایش اهمیت منطقه آسیای مرکزی، سفرنامه‌های منتشر شده در رسانه‌های اجتماعی در مورد طبیعت، تاریخ، فرهنگ، هنر و مهم‌تر از همه غذا، این بازیگر را به مقصدی پرطرفدار تبدیل خواهد کرد به‌ویژه آن که این بازیگر با داشتن کوه‌ها و دریاچه‌هایی شبیه به کوه‌های آلپ، سبک زندگی عشایری که تجربیات کمپینگ استثنایی را ارائه می‌دهد و میراث تاریخی که این سرزمین را به جاده ابریشم افسانه‌ای متصل کرده، بازیگری است که حتی باتجربه‌ترین مسافران را نیز شگفت‌زده می‌کند.

با این حال، اخیرا وزارت گردشگری قرقیزستان استفاده از دارایی‌ها را برای کمک به ایجاد شغل، تنوع اقتصادی، توسعه منطقه‌ای و رشد پایدار کلید زده است. حال اگر هدف نهایی برندسازی ملی، ایجاد تصویری مثبت از کشور و مردم برای تجارت با جهان باشد، بخش عمده‌ای از این تصویر با گردشگری و بازاریابی آغاز می‌شود. علاوه بر این قرقیزستان یکی از آسان‌ترین کشورهای آسیای میانه برای شهروندان اروپا و آمریکای شمالی قلمداد می‌شود بازیگری که می‌توان بدون ویزا تا 60 روز به آنجا سفر کرد.

مزایای این گشایش برای این کشور بی‌شمار است. اولین و مهم‌ترین آن‌ها امتیازهای اقتصادی است. قرقیزستان در سال 2024 از این مسیر حدود 345 میلیون دلار درآمد کسب کرد. دوم، گردشگری مستلزم تعریف مشاغل جدید و توسعه اقتصادی محلی از طریق ساخت هتل‌های مدرن، خدمات حمل‌و‌نقل، راهنماهای چندزبانه، رستوران‌ها و صنایع دستی است.

عبور از از اقتصاد سنتی

در حالی ساخت گذرگاه مستقیما به صنعت گردشگری مربوط نمی‌شود، دولت قرقیزستان اخیرا بزرگراه A365 را نوسازی و گسترش داده که دسترسی عالی از فرودگاه بین‌المللی مناس واقع در شمال پایتخت، بیشکک، از طریق مناطق شرقی و جنوبی کشور را فراهم می‌کند و مناظر دیدنی از کوه‌های تیان شان را ارائه می‌دهد که اغلب فرد را وسوسه می‌کند تا توقف کرده و از زیبایی‌ها عکس بگیرد.

علاوه بر گزاره‌های فوق باید گفت که صنعت گردشگری و سرمایه‌گذاری در آن فرصت‌هایی را برای رشد و توسعه شهرهای کوچک‌تر و مناطق روستایی فراهم می‌کند. بزرگراه A365 در مسیر خود از مقاصدی مانند دریاچه یخچالی ایسیق کول، مسیرهای کوهستانی بارسکون یا کاروانسرای دورافتاده تاش رباط عبور می‌کند. این امر بیش از آن‌که صرفا مناطق کوچک‌تر را قادر سازد تا به مهمانان اتاق و غذا شبانه ارائه دهند، این شهرها را به زیرساخت بزرگ‌تری متصل کرده و هم حمل‌و‌نقل و هم دسترسی و ارتباطات دیجیتال را بهبود می‌بخشد، متغیری که بخش عمده‌ای از آن هنوز در خارج از بیشکک چارچوب سنتی‌اش را حفظ کرده است.

به باور ناظران صنعت گردشگری زمینه را برای تنوع اقتصاد قرقیزستان هموار می‌کند، اقتصادی که مانند بسیاری از نقاط دیگر آسیای مرکزی، به طور سنتی به صنایع استخراجی مانند معدن و کشاورزی متکی است.

این مدل نوسازی اقتصادی بلندمدت قبلا در قزاقستان و ازبکستان انجام شدهِ دو بازیگری که اخیرا گردشگری را به عنوان منبع مهم درآمد خود در نظر گرفته‌اند. با رشد گردشگری، فضای قابل توجهی برای سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در زیرساخت‌های گردشگری، مانند هتل‌ها، استراحتگاه‌های بهداشتی در چشمه‌های طبیعی و آبگرم‌ها و اردوگاه‌های تفریحی وجود دارد.

یک تیر دو نشان

در دوران شوروی، قرقیزستان به عنوان مقصد اصلی آب‌های گرم و بهداشتی و آسایشگاه‌ها شناخته می‌شد. یوری گاگارین، کیهان‌نورد مشهور شوروی، زمانی را در استراحتگاه‌های بارسکون گذراند. از همین رو برنامه گردشگری پایدار، پتانسیل‌های گردشگری سلامت و گردشگری ویژه را شناسایی کرده که همه آن‌ها نه تنها بر زیبایی‌های طبیعی قرقیزستان بنا شده‌اند، بلکه پتانسیل گسترش زیرساخت‌های بهداشتی به مردم محلی را نیز افزایش می‌دهند.

علاوه بر این برنامه گردشگری پایدار قرقیزستان هدف پنج ساله خود را رسیدن به ۵۰ کشور برتر در شاخص رقابتی سفر و گردشگری مجمع جهانی اقتصاد تعیین کرده است. با آزادسازی ویزا، قرقیزستان پتانسیل این توان را دارد که خود را به عنوان مقصد اصلی کوه‌های اطراف آسیای مرکزی و جغرافیای اطراف جاده ابریشم معرفی کرده و از این طریق تصویر خود را به عنوان مقصدی برای مهمان‌نوازی و اکتشاف تقویت کند.

در نهایت، توسعه گردشگری، هنگامی که به طور مناسب مدیریت شود، با اهداف توسعه پایدار (SDGs) تحت حمایت سازمان ملل متحد که شرایط کار را بهبود می‌بخشد، نابرابری‌های شهری-روستایی را کاهش می‌دهد و بر حفاظت از محیط زیست تأکید دارد، همسو است. هنگامی که SDGs با صنعت گردشگری مرتبط شود، این توان را دارد تا سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های فرهنگی که سنت‌های عشایری را در تفریحات فضای باز ترویج می‌دهد را افزایش داده و مرمت و نگهداری مکان‌های تاریخی جاده ابریشم را در اولویت گذاشته و کیفیت زندگی در شهرها و جوامع روستایی را بهبود بخشد.

در حال حاضر، گردشگری حدود ۲.۷ درصد از تولید ناخالص داخلی قرقیزستان را تشکیل می‌دهد. برنامه گردشگری پایدار قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ این رقم را به حداقل ۷ درصد افزایش دهد. این اهداف مطمئنا بدون خطر نیستند، زیرا افزایش نرخ گردشگری به محیط زیست فشار می‌آورد، نابرابری‌های اجتماعی-اقتصادی را بین مناطق متمرکز بر گردشگری و بقیه کشور تشدید می‌کند و مستلزم افزایش هزینه‌ها در زیرساخت‌ها و استانداردهای ایمنی است. با این وجود، این یک سرمایه‌گذاری امن است که کشور به آن متعهد است و نشان می‌دهد که قرقیزستان پذیرای تجارت است، مایل به همکاری با شرکای منطقه‌ای و بین‌المللی بوده و در مورد مدرن‌سازی گردشگری جدی است.

این نوع برندسازی ملی پتانسیل توانمندسازی بخش خصوصی و اعتماد سرمایه‌گذاران خارجی را دارد. در همین راستا تحلیلگران معتقدند که برای پایدار کردن صنعت رو به رشد گردشگری قرقیزستان، مشارکت محلی برای هتل‌ها، اردوگاه‌ها و استراحتگاه‌ها ضروری است. مهارت‌آموزی برای راهنمایان تور، هتلداران و متخصصان حفاظت از محیط زیست به اقتصادهای محلی کمک می‌کند و حفاظت از محیط زیست را تضمین می‌نماید.

این گروه تاکید دارند که گردشگری پتانسیل تغییر اقتصاد و زیرساخت‌های قرقیزستان را دارد و با ایجاد درآمد خارجی قابل توجه، بودجه‌ای برای مشاغل پردرآمد جهت ارتقای جوامع روستایی، تنوع‌بخشی به اقتصاد فراتر از چند بخش وابسته به منابع – ترویج حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار را فراهم کرده و این بازیگر را به عنوان مقصد اصلی ماجراجویی و گردشگری طبیعت‌گردی همه‌جانبه در آسیای مرکزی قرار خواهد داد.