به گزارش تجارت نیوز، سایپا آریا که در ابتدا قرار بود نخستین کراس‌اوور ملی ایران باشد، با تاخیری طولانی نسبت به برنامه‌ریزی اولیه به عرضه در بازار نزدیک می‌شود. هر چند ایران‌خودرو زودتر با معرفی محصول خود در این سگمنت، گوی سبقت را از سایپا ربود، اما باید دید آیا آریا ارزش این انتظار طولانی را دارد؟
این خودرو بر پایه پلتفرم SP100 توسعه یافته است. این پلتفرم همان پلتفرمی است که پیش‌تر در سدان شاهین مورد استفاده قرار گرفته بود. در نگاه نخست، آریا شباهت زیادی به نسخه هاچ‌بک‌شده شاهین دارد، اما با اندکی دقت می‌توان تفاوت‌های فنی و ظاهری قابل‌توجهی را مشاهده کرد. از جمله این تفاوت‌ها می‌توان فلاپ‌های دور گلگیر، ریل سقفی (راک‌روف)، رینگ‌های ۱۷ اینچی و استفاده از متریال سافت‌تاچ در کابین را مثال زد.
طراحی ظاهری و ابعاد بدنه سایپا آریا
سایپا آریا ۴۳۶۰ میلی‌متر طول، ۱۷۷۳ میلی‌متر عرض و ۱۵۶۱ میلی‌متر ارتفاع دارد. فاصله محوری آن ۲۶۵۰ میلی‌متر و حجم صندوق عقب ۲۸۵ لیتر اعلام شده است. در مقایسه با شاهین، آریا به لحاظ طول ۱۰۰ میلی‌متر کوتاه‌تر، از نظر عرضی ۵ میلی‌متر عریض‌تر و ارتفاع آن ۶۰ میلی‌متر بلندتر است. همچنین با وجود فاصله محوری یکسان، حجم صندوق آن ۱۳۵ لیتر کاهش یافته است.
رینگ و لاستیک‌های آریا ۱۷ اینچی بوده و از لاستیک‌های 205/50R17 بهره می‌برد. این ترکیب حدود ۷.۵ میلی‌متر به ارتفاع کلی خودرو می‌افزاید. بنابراین بدنه آریا در مجموع حدود ۵۲.۵ میلی‌متر بلندتر از شاهین است.
در نمای جلو، طراحی جدید جلوپنجره، دفیوزر اضافه‌شده به سپر و جزئیات کروم‌کاری، جلوه‌ای اسپرت‌تر و کراس‌اوور گونه به خودرو بخشیده‌اند. نمای جانبی تا حد زیادی یادآور شاهین است، اما در بخش عقب تغییرات چشمگیرتری دیده می‌شود. طراحی چراغ‌های عقب با وجود شباهت نسبی به زبان طراحی محصولات قبلی سایپا مانند کوییک، گرافیکی مدرن‌تر دارد و با سایر اجزای خودرو هماهنگی بیشتری پیدا کرده است.
کابین، امکانات و کیفیت ساخت سایپا آریا
فضای داخلی آریا نسبت به محصولات پیشین سایپا جهشی قابل‌توجه داشته است. استفاده از متریال سافت‌تاچ در رودری‌ها و داشبورد، به همراه ترکیب رنگ مشکی و موکا، حس لوکس‌تری به کابین داده است. منابع آگاه اعلام کرده‌اند که در ابتدا قرار بود داشبوردی مشابه شاهین روی این خودرو نصب شود، اما تغییرات مدیریتی و تصمیم به طراحی جدید داشبورد یکی از دلایل اصلی تاخیر در عرضه آریا بوده است.
در تریم داخلی از طرح‌های هیدروگرافی چوب، کروم و پیانویی استفاده شده و امکاناتی چون کلاستر و نمایشگر مولتی‌مدیای یکپارچه، تهویه مطبوع اتوماتیک، دسته‌دنده الکترونیکی، نورپردازی کابین، شارژر وایرلس موبایل، ترمز پارک برقی، اتوهلد، کنترل پایداری، کنترل حرکت در سراشیبی و سنسور نقطه کور در آن به چشم می‌خورند. با این حال، آریا فعلاً تنها با دو کیسه هوا عرضه می‌شود.
قوای محرکه و سیستم انتقال قدرت سایپا آریا
قلب تپنده آریا یک موتور ۲ لیتری چهارسیلندر تنفس طبیعی است که توسط شرکت مگاموتور تولید می‌شود. نمونه مشابه این پیشرانه پیش‌تر در برخی محصولات میتسوبیشی نیز به کار رفته و اکنون نسخه ایرانیزه آن بر روی آریا نصب شده است. این موتور توان ۱۳۸ اسب‌بخار و گشتاور ۱۸۹ نیوتن‌متر تولید می‌کند. گرچه رقبای آریا اغلب از پیشرانه‌های ۱.۵ لیتری توربوشارژ با سیستم پاشش مستقیم سوخت بهره می‌برند، اما استفاده از موتور تنفس طبیعی در شرایط کیفیت پایین بنزین داخلی، مزایایی از جمله سازگاری بیشتر، استهلاک کمتر و دوام بالاتر را به همراه دارد. همچنین، مصرف سوخت ترکیبی این خودرو 7.5 لیتر در هر 100 کیلومتر بیان شده است.
گیربکس مورد استفاده در آریا از نوع ۶ سرعته اتوماتیک تیپ‌ترونیک ساخت شرکت DAE است. شایان ذکر است که این جعبه‌دنده پیش‌تر در برخی محصولات داخلی مانند تارا و شاهین پلاس نیز به کار گرفته شده بود.
سایپا آریا را می‌توان گامی رو به جلو برای سایپا دانست. این خودرو از لحاظ طراحی، متریال کابین و سطح امکانات، پیشرفت محسوسی نسبت به شاهین دارد. با این حال، عملکرد واقعی آن در جاده و میزان رضایت مشتریان پس از عرضه رسمی مشخص خواهد کرد که آیا آریا واقعاً ارزش این همه انتظار را داشته است؟
سیستم تعلیق سایپا آریا
سیستم تعلیق سایپا آریا ترکیبی از مک‌فرسون در محور جلو و تیر پیچشی در محور عقب است؛ آرایشی که در بسیاری از کراس‌اوورهای اقتصادی رایج است. استفاده از مک‌فرسون در جلو باعث شده کنترل فرمان‌پذیری خودرو در سرعت‌های متوسط و رانندگی شهری مطلوب باشد و در عین حال فضای کمتری در محفظه موتور اشغال شود. این ساختار ساده، دوام خوبی دارد و هزینه تولید و نگهداری آن پایین است، هرچند در مسیرهای بسیار ناهموار یا هنگام ترمزگیری شدید، پایداری و جذب ضربات به اندازه سامانه‌های چند اتصالی (مولتی لینک) پیشرفته نیست.
در محور عقب، سایپا آریا از سیستم تیر پیچشی نیمه‌مستقل استفاده می‌کند که نسبت به سیستم‌های مستقل‌تر، عملکردی ساده‌تر اما مقرون‌به‌صرفه‌تر دارد. این انتخاب نشان می‌دهد هدف سایپا ایجاد تعادلی میان راحتی سواری، استحکام سازه‌ای و هزینه ساخت بوده است. چنین سیستمی گرچه در پیچ‌های تند یا سطوح ناهموار انعطاف کمتری دارد، اما فضای زیر خودرو و محفظه بار را بهینه کرده و تعمیرات آن نیز آسان‌تر است. در مجموع، عملکرد این سیستم تعلیق نسبت به اغلب خودروهای داخلی مطلوب و رضایت‌بخش ارزیابی می‌شود.
نتیجه‌گیری
با وجود تاخیر طولانی در عرضه سایپا آریا، طراحی این خودرو همچنان در میان تولیدات داخلی امتیاز قابل قبولی دریافت می‌کند. هرچند زبان طراحی آن نسبت به روند جهانی کمی عقب‌تر به‌نظر می‌رسد، اما در قیاس با دیگر محصولات داخلی، نشانه‌ای از تلاش برای بهبود چهره محصولات داخلی است.
در فهرست تجهیزات آریا، هنوز جای برخی امکانات رفاهی و ایمنی از جمله گرم‌کن و سردکن صندلی‌ها، کیسه‌هوای جانبی، سیستم چندرسانه‌ای از برندهای معتبر و فناوری‌های کمک‌راننده نظیر ترمز اضطراری خودکار، هشدار خروج از خط، کروز کنترل تطبیقی و اتوپارک به‌چشم می‌خورد. البته با توجه به استانداردهای جدید، احتمال می‌رود در نسخه‌های آینده بخشی از این امکانات به خودرو افزوده شود.
طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، میزان ارزبری سایپا شاهین حدود ۴ هزار دلار اعلام شده است. با توجه به ارتقاهای فنی و طراحی آریا، کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند این رقم در آریا بیشتر باشد و به‌تبع آن، قیمت نهایی خودرو نیز بالاتر برود.
تداوم محدودیت‌های ارزی و تحریم‌های بین‌المللی، مسیر تامین قطعات را برای خودروسازان داخلی دشوارتر کرده است. کارشناسان صنعت خودرو معتقدند موفقیت سایپا در عرضه آریا، بیش از هر چیز به توان این شرکت در مدیریت زنجیره تامین و پایبندی به تعهدات مشتریان بستگی دارد. تجربه مشکلات تولید و تاخیر در تحویل شاهین، از جمله کمبود قطعاتی مانند سانروف که وارداتی است، هنوز در ذهن خریداران باقی مانده است. از این رو انتظار می‌رود سایپا با برنامه‌ریزی دقیق‌تر از تکرار چالش‌های گذشته جلوگیری کرده و اعتماد از دست‌رفته بازار را با عرضه موفق اولین کراس‌اوور خود بازیابد.
برای مطالعه بیشتر گزارش «چگونه رویای کراس اوور ملی به ناکامی بدل شد؟» را در تجارت‌نیوز بخوانید.
