به گزارش تجارت نیوز، امروز چهارمین دور مذاکرات هسته‌ای ایران در مسقط برگزار می‌شود.
سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشور، این روزها و در سفر به دوحه و ریاض تلاش داشت از ظرفیت قطر و عربستان در راستای دستیابی به توافق با آمریکا استفاده کند؛ دوحه و ریاض هم‌پیمانان منطقه‌ای واشنگتن در خاورمیانه به شمار می‌روند و دارای روابط بسیار مستحکمی با ایالات متحده هستند تا آنجا که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در نخستین سفر منطقه‌ای خود قرار است مهمان پادشاهی سعودی، امیر قطر و امیر امارات باشد.
این در حالی است که به نوشته اسرائیل هیوم، در این سفر برای رفتن به اسرائیل «برنامه‌ای ندارد و تنها در صورتی که معامله تبادل اسرا با حماس محقق شود احتمالاً دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، طی سفر خود به خاورمیانه به اسرائیل نیز سفر کند».
پیشتر روزنامه جروزالم پست به نقل از یک مقام ارشد آمریکایی گزارش داده بود: «واشنگتن می‌تواند بدون مشارکت اسرائیل، توافق خود با عربستان سعودی را پیش ببرد، مگر اینکه اسرائیل رویه خود را تغییر دهد؛ دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، به طور فزاینده‌ای از موضع اسرائیل در قبال مذاکرات آتش‌بس ناامید شده است.»
گره‌هایی که وا کنده می‌شوند
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشور، معتقد است مسیر آینده برنامه هسته‌ای ایران با تکیه بر دو موضوع غنی‌سازی اورانیوم و لغو تحریم‌ها دنبال می‌شود و اگر هدف ایالات متحده محروم کردن ایران از حقوق هسته‌ای‌اش باشد، تهران از «هیچ یک از حقوق خود» عقب‌نشینی نخواهد کرد.
او در دوحه در گفت‌وگو با الجزیره گفته بود: «من همیشه گفته‌ام که اگر… هدف یک توافق… تضمین این باشد که ایران هرگز [سلاح] هسته‌ای که قبلاً به آن اعطا شده است، نداشته باشد… توافق در دسترس ما خواهد بود اما اگر طرف مقابل خواسته‌های غیرواقع‌بینانه‌ای داشته باشد، ما دچار مشکل خواهیم شد.»
او این سخنان را در پاسخ به اظهارات اخیر استیو ویتکاف، مذاکرهکننده ارشد آمریکا، بیان کرد که در مصاحبه‌ای با بریتبارت نیوز گفته بود: «ایالات متحده «حرف ایران را مبنی بر اینکه سلاح هسته‌ای نمی‌خواهد، می‌پذیرد»، اما شرایط خاصی برای تأیید چنین موضعی تعیین می‌کند.»
ویتکاف مدعی شده بود: «اگر [ایرانی‌ها] چنین احساسی دارند، پس تأسیسات غنی‌سازی آنها باید برچیده شود. آنها نمی‌توانند سانتریفیوژ داشته باشند. آنها باید تمام سوختی را که در آنجا دارند رقیق کنند و آن را به مکانی دوردست بفرستند؛ و اگر می‌خواهند یک برنامه غیرنظامی را اجرا کنند، باید به یک برنامه غیرنظامی روی آورند.»
البته این تنها ویتکاف نیست که در کشاکش مذاکرات فنی ایران و آمریکا، از برچیده شدن تاسیسات هسته‌ای ایران سخن می‌گوید. مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، نیز در گفت‌وگو با فاکس نیوز بر فشار حداکثری بر ایران و جلوگیری از دستیابی کشورمان به سلاح هسته‌ای سخن گفته و ادعا کرده بود: «ترامپ رئیس‌جمهوری صلح‌طلب است و به دنبال جنگ نیست. اما ایران نمی‌تواند سلاح هسته‌ای داشته باشد. مسیری برای ایران ارائه شده، و این به آنها بستگی دارد که آن را بپذیرند. اگر مذاکرات به نتیجه نرسد، ترامپ از نیروی نظامی برای نابودی تاسیسات هسته‌ای ایران استفاده خواهد کرد.»
او افزوده بود: «ایران باید غنی‌سازی را متوقف کند، تاسیساتش از جانب بازرسان آمریکایی غیرفعال شود، و بازرسی‌های هر زمان و هر مکان پذیرفته شود؛ شکست توافق اوباما نشان داد بازرسی‌های نظامی ضروری است و البته ایران در ضعیف‌ترین موقعیت خود قرار دارد، و ما فشار حداکثری را ادامه می‌دهیم.»
با وجود خوش‌بینی‌های بسیار زیاد درباره حصول یک توافق حتی موقت در هفته‌های آینده، اظهارات غیرسازنده عالی رتبه‌ترین مقام دستگاه سیاست خارجی آمریکا نشان می‌دهد شاید مسیر دستیابی به توافق تهران و واشنگتن چندان هم بی‌پیچ‌وخم نباشد اگرچه آن‌طور که عراقچی می‌گوید: «مذاکرات رو به جلوست و طبیعتاً هرچه جلوتر برویم، به مشورت‌ها و بررسی‌های بیشتری نیاز است.»
حال آنکه این بررسی‌ها به تعویق یک‌هفته‌ای دور چهارم مذاکرات با توضیح «دلایل لجستیکی» منجر شد.
حمایت همسایگان؛ نقطه قوت مذاکرات با واشنگتن
اگر وزیر خارجه کشور در زمان دیگری راهی عربستان و قطر دو مقصد مهم خاورمیانه‌ای رئیس‌جمهور آمریکا می‌شد می‌توانستیم همان‌طور که او می‌گوید این سفرها را «مشورت‌های مداوم» با کشور‌های همسایه توصیف کنیم اما با اهتمام به سفر هفته جاری رئیس‌جمهور آمریکا به کشور‌های مذکور شاید علاوه بر رسیدگی به «نگرانی‌ها و منافع متقابل» اعراب در موضوع پرونده هسته‌ای کشورمان، ایران به دنبال اطمینان از میزان کمک‌های قطر و عربستان در مذاکرات ایران و آمریکا هم باشد؛ تهران همین حالا از حمایت و پشتیبانی مسقط برخوردار است و اگر از دیدگاه مثبت دوحه و ریاض به عنوان دو هم‌پیمان منطقه‌ای آمریکا که از قضا همسایگان ایران نیز هستند برخوردار شود، با طیب خاطر بیشتری پای میز مذاکره با ایالات متحده می‌نشیند.
ایران هنوز خاطره چوب لای چرخ گذاشتن‌های سعودی‌ها در خلال مذاکرات برجام را فراموش نکرده است. عراقچی دراین‌باره به الجزیره می‌گوید: «ایران به طور منظم با عربستان سعودی در تماس است، اما هدف از این سفر «مشورت با همکاران سعودی ما، به‌ویژه در مورد مذاکرات ایران و آمریکا» بوده است؛ ما می‌خواهیم مطمئن شویم که همه موافق هستند و هیچ نگرانی‌ای وجود نخواهد داشت… بنابراین امیدوارم وقتی به توافق رسیدیم، این اتفاق بیفتد.»
البته امیدواری وزیر امور خارجه کشورمان در حالی ابراز می‌شود که استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا، در راستای اجرای سیاست چماق و هویج ایالات متحده پیش از این هشدار داده بود: «اگر مذاکرات روز یکشنبه با ایران سازنده نباشد، دیگر ادامه نخواهد یافت و ما باید مسیر دیگری را در پیش بگیریم.» مسیری که به‌هیچ‌وجه خواسته‌ی دیدگاهی که مایل به حل‌وفصل اختلافات ایران و آمریکا پای میز مذاکره هستند، نیست و درصدد است با در پیش گرفتن یک دیپلماسی سازنده، اجازه ندهد بار دیگر آتش جنگ در منطقه شعله‌ور شود.
