حضور متفاوت تجار ایرانی در عراق/رایزنی برای تجارت ۲۲ میلیارد دلاری

در نمایشگاه بین‌المللی بازرگانی بغداد که تا 19 نوامبر ادامه دارد، سالن جداگانه‌ای به 60 شرکت ایرانی اختصاص داده شده و این شرکت‌ها محصولات متفاوت از فرش‌های رنگارنگ تا فولاد، ابزارهای صنعتی، فرآورده‌های شیمیایی، پتروشیمی و مواد اولیه ارزان‌قیمتی را در کشور همسایه خود در معرض نمایش قرار داده‌اند.

به گزارش تجارت‌نیوز، برای شرکت‌های ایرانی این نمایشگاه بازرگانی یک رویداد بزرگ محسوب می‌شود، چرا که می‌توانند محصولات تولیدی خود نظیر مواد غذایی، فرش و تجهیزات سنگین را به عراق، کشوری که اقتصادش به میزان قابل توجهی به ایران وابسته است، عرضه کنند.

آسوشیتدپرس در گزارشی نوشته است که ایران هر سال در این نمایشگاه شرکت می‌کند. اما به نظر می‌رسد، حضور ایران، کشوری که اقتصادش تحت تاثیر تحریم‎ها آسیب دیده، در نمایشگاه سال 2018 کاملا متفاوت است. شرکت‎های ایرانی امسال به کشور همسایه خود رفته‌اند تا با فروش محصولات کشاورزی و انرژی به عراقی‌ها، منافع تجاری خود را افزایش دهند.

ایرج مسجدی، سفیر ایران در عراق هم به تازگی وعده گسترش روابط تجاری میان دو کشور را داده و اعلام کرده که تحریم‌های ایالات متحده تاثیری بر روابط دو کشور ندارد.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در ماه می، از توافق هسته‌ای که در سال 2015 میان ایران و قدرت‌های جهان امضا شده بود، خارج شد و اعلام کرد که این توافق به اندازه کافی فعالیت‌های هسته‌ای ایران را محدود نمی‌کند. با این حال ناظران بین‌المللی بر این باورند که ایران همچنان به برجام پایبند است و غنی‌سازی اورانیوم را محدود کرده است.

پس از خروج از این توافق، رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرد که شدیدترین تحریم‌های اقتصادی را علیه ایران اعمال خواهد کرد. از ماه می تاکنون صادرات نفت ایران کاهش یافته است. صادرات نفت از ماه ژوئن از 2.5 میلیون بشکه در روز به 1.85 بشکه در روز در ماه اکتبر رسید. همچنین ریال ایران بیش از 50 درصد از ارزش خود را از دست داده است. دلار ایران که در ماه می در بازار سیاه حدود شش هزار ریال بود در هفته‌های اخیر به قیمت 14 هزار ریال و 800 تومان فروخته شد.

سایر امضاکنندگان برجام از جمله اروپا، روسیه و چین اعلام کرده‌اند که به این توافق پایبندند و به دنبال راه‌حلی برای ادامه تجارت با ایران هستند.

عراق دومین بازار صادارتی ایران است. از سال 2003 تاکنون و پس از آنکه مداخله نظامی ایالات متحده منجر به جنگ داخلی در عراق شد، این کشور برای تامین مواد غذایی، ماشین‌آلات، برق و گاز طبیعی به ایران وابسته است.

سفیر ایران در عراق می‌گوید، تجارت میان دو کشور در سال 2017 حدود هفت میلیارد دلار و در سال جاری به 8.5 میلیارد دلار رسیده است. ایران در نظر دارد تا حجم مبادلات با عراق را به سالانه 22 میلیارد دلار برساند.

شرکت‌های غیرآمریکایی که با آمریکا فعالیت تجاری ندارند یا از سیستم مالی آمریکا استفاده نمی‌کنند، می‌توانند بدون توجه به تحریم‌ها همکاری‌های اقتصادی خود با ایران را ادامه دهند.

به عقیده ایرج مسجدی ایران و عراق می‌توانند مبادلات خود را از طریق ارزهای غیردلاری انجام دهند.

با این حال، بخش قابل توجهی از تجارت میان دو کشور در زمینه انرژی است؛ محصولاتی که به میزان قابل توجهی به تحریم‌های آمریکا بمربوط می‌شود. این مساله که عراق همکاری‌های تجاری با هر دو کشور آمریکا و ایران دارد، عراق را در موقعیت پیچیده‌ای قرار می‌دهد.

عراق برای تولید بربق و گاز طبیعی به ایران وابسته است. کمبود موقت برق در تابستان سال گذشته ناآرامی‌هایی را در برخی از استان‌های جنوبی عراق به دنبال داشت.

روز پنج‌شنبه گذشته سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرده واشنگتن به عراق معافیت 45 روزه از تحریم‌های آمریکا داد تا به بغداد که با کمبود نیرو به خصوص در بصره مواجه است، اجازه دهد به واردات گاز طبیعی و برق از ایران ادامه دهد. وی همچنین گفته که این فرصت به عراق داده شده تا در این مدت بتواند گام‌هایی در جهت از میان بردن وابستگی به انرژی ایران بردارد.

یک اقتصاددان عراقی اما معتقد است که یک سال طول خواهد کشید تا عراق بتواند قطع واردات از ایران را جبران کند.

در حال حاضر عراق گزینه‌های چندانی برای واردات به جز ایران ندارد. با این حال، ایالات متحده اعلام کرده که در نظر دارد با اعمال تحریم‎های اقتصادی از نفوذ سیاسی ایران در عراق جلوگیری کند.