ناترازی انرژی و تعطیلی صنایع، اقتصاد ایران را با خسارتی روبهرو کردهاند که حتی جنگ هم نتوانسته بود وارد کند. برآوردها نشان میدهد هر روز تعطیلی سراسری حدود ۷۰۰۰ میلیارد تومان زیان به کشور تحمیل میکند و افت ۳۰ درصدی تولید در صنایع فولاد، سیمان و پتروشیمی، زنجیره تولید را از معدن تا صادرات مختل کرده است.
افزایش محدودیتهای انرژی، صنعت سیمان را با کاهش تولید، افت سرمایهگذاری و تهدید اشتغال روبهرو کرده است. در حال حاضر صنعت سیمان علاوه بر ناترازی برق و گاز، از سیاستگذاریهای دستوری هم آسیب میبیند.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با تاکید بر لزوم استیضاح و سوال از وزیر نیرو، عنوان کرد: بنابراین امیدوارم ایشان بتواند جوابهای خوبی برای دغدغههای نمایندگان داشته باشد. بحث استیضاح وزیر نیرو در مرحله اول صرفا یک سوال است و ایشان باید توضیح بدهد. انشاالله که اتفاقات خوبی برای عموم مردم رخ دهد و مشکلات حوزه ناترازی به حداقل برسد.
در روزگاری که بحران انرژی، تولید فولاد را فصلی کرده و میلیاردها دلار صرف واردات زغالسنگ میشود، هنوز تکلیف ایران با معادنی که زیر پایش خوابیدهاند روشن نیست. آیا معادن زغالسنگ میتوانستند جای خالی گاز را در صنعت پر کنند؟
بورس تهران طی یک سال نخست دولت مسعود پزشکیان، با رشد ۲۸ درصدی شاخص کل در مقابل خروج بیش از 60 هزار میلیارد تومانی سرمایه حقیقی مواجه شد؛ تناقضی که در سایه تحولات سیاسی - امنیتی و تصمیمات اقتصادی دولت شکل گرفت. تجارتنیوز در گفتوگو با فردین آقابزرگی و امیرعلی امیرباقری، کارشناسان بازار سرمایه عملکرد یکساله دولت پزشکیان در بورس را بررسی میکند.
با تشدید کمبود گازوئیل برای ژنراتورهای صنایع، نامهای از سوی وزیر صمت به وزیر نفت مبنی بر افزایش 20درصدی سهمیه سوخت صنایع ارسال شد. در همین زمینه باید گفت با سیاستهای اشتباه وزارت نیرو مبنی بر محدودیت برق صنایع و اجبار آنها به خرید ژنراتور یا تامین برق توسط خودشان، کمبود سوخت در کشور تشدید میشود.
بر اساس مصوبه اخیر شورای اقتصاد، صندوق توسعه ملی قرار است در دو طرح «افزایش ضربتی ۲۵۰ هزار بشکهای تولید نفت» و «احداث هفت هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی» سرمایهگذاری کند. این درحالی است که مطابق این مصوبه، بازگشت منابع صندوق منوط به تحقق افزایش تولید عنوان شده است؛ موضوعی که زنگ خطر خالیشدن منابع صندوق توسعه ملی را بار دیگر به صدا درآورده است.
در شرایطی که نه ارز کافی اختصاص مییابد و نه مواد اولیه تامین شده، صنایع تولید کود شیمیایی با کاهش تولید و کمبود شدید مواجهاند؛ وضعیتی که به گفته فعالان بخش خصوصی، میتواند امنیت غذایی کشور را تهدید کند.
رئیس مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اهمیت تأمین پایدار انرژی در کشور، از دولت خواست تا با جدیت مشکلات ناترازی در بخشهای برق، گاز و آب را در کوتاهترین زمان ممکن برطرف کند.
ریشه بسیاری از ناترازیها در کشور، ناترازی در سیاست و مدیریت است؛ جایی که آینده قربانی امروز میشود و شعور، علم و رقابت جای خود را به شعار، شبهعلم و انحصار میدهند.
جدیدترین آمار منتشرشده از سوی اوپک نشان میدهد صادرات گاز ایران در سال 2024 نسبت به سال قبل 30 درصد کاهش داشته است. همچنین اوپک از واردات روزانه 92 هزار بشکه فرآورده نفتی توسط ایران در سال میلادی گذشته خبر داده است. موضوعات بیانشده از ردپای ناترازی انرژی در کاهش صادرات و افزایش واردات فرآوردههای نفتی و انرژی حکایت دارد.
بر اساس گزارشها، ایجاد تعاونیهای انرژی تجدیدپذیر به عنوان یک مدل کسب و کار مشارکتی به افراد عضو این امکان را میدهد که در سرمایهگذاری، تولید و توزیع انرژیهای تجدیدپذیر مشارکت کنند. این تعاونیها علاوه بر تامین برق مراکز روستایی،کاهش آلودگی محیط زیست، ایجاد اشتغال و بر منبع درآمد پایدار برای دهکهای پایین را به دنبال دارند.
هر سال با آغاز روزهای گرم، وسایل سرمایشی جای خود را در خانهها، مغازهها و ادارات باز میکنند. اما پشت این خنکای دلپذیر، عددی نهفته است که کمتر به چشم میآید، ۲۸۰۰ مگاوات افزایش سالانه مصرف برق فقط به دلیل کولرها و حالا برای حفظ تعادل شبکه، راهی جز افزودن ۴۰۰۰ مگاوات ظرفیت تولیدی جدید در هر سال باقی نمیگذارد.
عضو کمیسون انرژی مجلس گفت: اگر بخش خصوصی نه تنها در حوزه ناترازی انرژی، بلکه در همه حوزهها وارد عمل نشود و دولت همچنان بنگاهدار و کارخانهدار باشد، وضعیت ما همانطور که بوده، ادامه خواهد یافت.
صنعت فولاد ایران در سال ۱۴۰۳ با چالشهای متعددی از جمله ناترازی انرژی، کاهش تولید و افت صادرات مواجه شد. در این میان، قطعیهای مکرر برق و گاز ضربه سنگینی به زنجیره فولاد وارد کرد؛ مشکلی که به دلیل بیبرنامگی و ضعف مدیریت وزارت نیرو تشدید شد همچنان ادامه دارد.
یک نماینده مجلس با تاکید بر این موضوع که ناترازی انرژی به شدت صنایع را رنج میدهد و برق خانگی را تحت تأثیر قرار داده است، عنوان کرد: بسیاری از مردم تماس میگیرند که یخچال و کولرها به دلیل نوسانات برق سوخته است. همچنین، بسیاری از کارخانهها تعطیل شدهاند. در حوزه انتخابیه من، متأسفانه کارخانههایی که کوره دارند، مانند فروآلیاژ و سیمان مجبورند کورههای خود را خاموش کنند.
صنعت فولاد ایران در فروردین ۱۴۰۴ با رشد صادرات حلقههای ابتدایی و افت معنادار محصولات نهایی، گرفتار خامفروشی و ناترازی در زنجیره شده است؛ مسیری که ریشه در بحران انرژی، ضعف زیرساختها و سیاستگذاریهای ناهماهنگ دارد.
ناترازیهای اقتصادی از جمله کسری بودجه، مشکلات بانکی و بحران انرژی، ریشههای اصلی بیثباتی بورس ایران هستند که اعتماد سرمایهگذاران را تضعیف و بازار را دچار نوسانات شدیدی میکنند. فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه درباره اثر این ناترازیها بر بورس ایران به تجارتنیوز گفت: «ناترازی در بخشهایی مانند انرژی و بودجه، به توقف تولید و دستکاری سود شرکتها منجر میشود؛ این مسائل ابهامات بورس را افزایش داده و قابلیت پیشبینیپذیری آن را کاهش میدهد.» او معتقد است، حاکمیت اقتصادی عقلایی نیست و بازار سرمایه با معضل سیاستزدگی روبروست!
با توجه به افزایش قطعی برق در کشور، کارشناسان از افزایش زمان قطعیهای برق به شش تا 24 ساعت خبر دادهاند. حال این پرسش مطرح میشود که اگر قرار است مدت زمان قطعی برق شبکه خانگی افزایش یابد، محدودیت برق صنایع چه تغییری میکند؟