دوربرگردان بازار سهام ترکیه/ بورس استانبول رکورد شکست؟

به گزارش تجارت‌نیوز ، در سالی که بیشتر بازارهای سهام جهان در حال سقوط هستند، بازار سهام ترکیه یک مثال نقض به شمار می‌آید.

به نقل از بلومبرگ ، بازار سهام این کشور در سال 2022 به بالاترین حد خود رسیده است. زیرا سرمایه‌گذاران خرده‌فروشی داخلی به دنبال جان‌پناهی برای فرار از تورم هستند. شاخص بورس استانبول 100 امسال از نظر دلاری 80 درصد افزایش یافته است. بر حسب لیر نیز، این شاخص بیش از 150 درصد افزایش داشته که بهترین عملکرد آن از سال 1999 تا کنون محسوب می‌شود.

اورن کریک اوغلو، موسس مرکز مشاوره تحقیقاتی ساردیس واقع در استانبول، گفت: «به احتمال زیاد حداقل در نیمه اول سال آینده، حتی با شروع روند کاهشی تورم، بازار سهام همچنان بازار مورد علاقه سرمایه‌گذاران خواهد بود. دولت احتمالاً نرخ بهره پایین را حفظ کرده و ارز را تا انتخابات بعدی تحت کنترل نگه‌دارد».

سرمایه‌گذاران داخلی در حال جمع شدن در بازار سهام هستند. زیرا بانک مرکزی ترکیه همچنان سیاست‌های غیرمتعارف کاهش نرخ بهره را برای تقویت رشد دنبال می‌کند، حتی در شرایطی که نرخ تورم بیش از 80 درصد است.

چرخه‌های تسهیل پولی در سال 2021 که برخلاف موضع اکثر بانک‌های مرکزی جهانی است، لیر را به سمت سقوط برده و بازار سهام را به یکی از معدود بهشت‌هایی تبدیل کرده است که برای سرمایه‌گذاران بازدهی دارند. دامنه معاملاتی محدود اخیر این ارز همچنین منجر به کاهش علاقه به حساب‌های سپرده لیر با شاخص FX شده است و سرمایه‌گذاران داخلی را به جستجو برای دارایی‌های جایگزین سوق داده است.

در ایران نیز تا قبل مرداد سال 99 بازار سهام به دلایلی همچون افزایش قیمت دلار، افزایش نقدینگی و افزایش انتظارات تورمی به رشد بسیار خوبی رسیده بود اما حدود یک هفته پس از وعده حسن روحانی مبنی بر گشایش اقتصادی نگذشته بود که شاخص کل بورس تهران از دو میلیون و 100 هزار به یک میلیون و 600 هزار سقوط کرد. شاخص کل 30 درصد افت داشت، اما برخی سهامداران در بسیاری از نمادها تا 50 درصد ضرر کردند. در مرداد 1399 بورس تهران رکورد سقوط بازار در 53 سال گذشته را شکست. روز دوم شهریور ماه نیز 3000 میلیارد تومان پول از بازار بورس خارج شد که به رکورد جدید خروج نقدینگی تبدیل شد.

سه دلیل اصلی وجود دارد که چرا سرمایه‌گذاران خرد به خرید سهام داخلی در سال جاری ادامه داده‌اند و چرا این روند ممکن است ادامه‌دار باشد:

تورم ترکیه

مردم ترکیه، مانند سایر نقاط جهان، با سطوح بالای تورم دست و پنجه نرم می‌کنند، اما کاهش نرخ‌های بهره که از سپتامبر سال گذشته آغاز شد، اوضاع را وخیم‌تر کرد. نرخ ق قرارداد بازخرید 7 روزه این کشور با 850 واحد کاهش اکنون به 10.5 درصد رسیده است که نرخ‌های واقعی ترکیه را به منفی 75 درصد و به پایین‌ترین رکورد جهانی رسانده است.

تورم در ماه اکتبر از 85 درصد فراتر رفت و در حالی که بانک مرکزی پیش‌بینی می‌کند تا پایان سال تورم به 65.2 درصد کاهش یابد، همچنان از بالاترین نرخ‌های جهان است. پس جای تعجب نیست که بازار سهام محبوب سرمایه‌گذاران شده است. بر اساس آمار سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار ترکیه، تعداد حساب‌های معاملاتی سهام افتتاح شده توسط سرمایه‌گذاران خرد امسال با 32 درصد افزایش تا 18 نوامبر به 3.1 میلیون رسید.

خارجی‌ها قطع امید نکرده‌اند

بوراک کتین، مدیر مالی در موسسه استراتژی پرتفوی می‌گوید: «تا زمانی که تغییر قابل توجهی در نرخ‌های واقعی ایجاد نشود، علاقه سرمایه‌گذاران خرد به سهام ترکیه احتمالا دست نخورده باقی خواهد ماند.

سرمایه‌گذاران خارجی همچنان نسبت به ترکیه دیدگاه منفی دارند. پس از خروج میلیاردها دلار سرمایه از این کشور، اکنون سهم این سرمایه‌گذاران در بازار سهام ترکیه 29 درصد است که رکورد پایینی به حساب می‌آید. اما موقعیت‌های فروش در بزرگترین صندوق قابل معامله ترکیه در ماه گذشته به پایین‌ترین حد خود در 9 سال گذشته رسید. این یعنی از آنجایی که سرمایه‌گذاران داخلی بازار را زنده نگه‌می‌دارند، سرمایه‌گذاران خارجی علیه بازار نیستند.

قیمت پایین سهام

و در نهایت، اگرچه رهبر اصلی اپوزیسیون ترکیه این آخر هفته هشدار داد که «ارزش‌های متورم» در بورس این کشور خطری برای سرمایه‌گذاران است، سهام این کشور همچنان با تخفیف 50 درصدی نسبت به همتایان خود در بازارهای نوظهور معامله می‌شود. تاثیر تورم بر درآمد شرکت‌ها بزرگترین دلیل این شکاف است.

پینار اوغوراوغلو دلیس، معاون اجرایی BNP TEB Investment در استانبول، با اشاره به افزایش 234 درصدی سود شرکت در طول نه ماهه اول سال جاری، گفت: اگرچه سود سهام ترکیه در سال جاری بیشتر به نظر می‌رسد، اما همچنان کمتر از افزایش سود شرکت ما است.

او گفت: «در حالی که تورم زیاد باعث افزایش درآمد به صورت اسمی شد، چند برابر شدن ارزش‌گذاری با شتاب سوددهی مطابقت ندارد، که نشان دهنده نگرانی سرمایه‌گذاران در مورد پایداری نرخ‌های واقعی منفی در آینده است.