گرانی بنزین قشر ضعیف جامعه را هدف می‌گیرد/ ضرورت ورود سه قوه به موضوع قاچاق سوخت
عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: قاچاق روزانه ۲۰ میلیون لیتر بنزین به اقتصاد کشور آسیب جدی می‌زند، این عدد بسیار بزرگ است و بنابراین این مسئله نیازمند توجه و اقدام جدی هر سه قوه است. همچنین ستاد قاچاق کالا و ارز باید به این موضوع توجه جدی‌تری داشته باشد.
رمضان علی سنگدوینی عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، درباره اظهارات رئیس‌جمهور مبنی بر گم‌شدن روزانه ۲۰ میلیون لیتر سوخت در کشور گفت: به غیر از اینکه آقای رئیس‌جمهور اعلام کرده‌اند که روزانه حدود ۲۰ میلیون لیتر بنزین قاچاق می‌شود ۲۵ تا ۳۰ میلیون لیتر فرآورده‌های نفتی به‌صورت قاچاق از کشور خارج می‌شود و قاچاق تنها محدود به بنزین نیست و حتی گازوئیل (نفت گاز) نیز قاچاق می‌شود.
وی ادامه داد: من کاری به این ندارم که این قاچاق سازمان یافته است یا سازمان یافته نیست اما سوالی که مطرح می‌شود این است که چرا در شرایطی که ما در حال قاچاق سوخت هستیم، باید میلیاردها دلار (حدود ۶ تا ۷ میلیارد دلار یا حتی بیشتر) برای واردات فرآورده‌های نفتی هزینه کنیم؟ حمل و نقل کشور نمی‌تواند متوقف شود. بنابراین در این راستا، دستگاه‌های نظارتی و متولی باید به این موضوع توجه داشته باشند.
این نماینده مجلس با اشاره به طرح تحقیق و تفحص برخی از نمایندگان از وزارت نفت درباره این موضوع گفت: من دیدم برخی از نمایندگان مجلس در حال تحقیق و تفحص در این زمینه هستند، اما تحقیق و تفحص در این حوزه زمان‌بر و طولانی است. به‌نظر من، آقای پزشکیان باید به‌طور جدی وارد این موضوع شوند و دستورات ویژه‌ای صادر کنند، البته دستور پیگیری داده‌اند اما دستگاه‌های نظارتی هم باید به این موضوع ورود کنند.
سنگدوینی با تاکید بر اینکه این حجم از قاچاق سوخت بسیار زیاد است، گفت: اگر قیمت بنزین را در کشورهای همسایه در نظر بگیریم، برخی گفته‌اند که قیمت بنزین بین ۴۰ تا ۶۰ هزار تومان است. با فرض اینکه ۲۰ میلیون لیتر بنزین به قیمت ۵۰ هزار تومان قاچاق می‌شود، این مبلغ به ۱۰۰۰ میلیارد تومان در روز می‌رسد. اگر این مقدار را در ۳۶۵ روز ضرب کنیم، به عددی معادل ۳۶۵ همت می‌رسیم. این رقم می‌تواند به‌طور قابل توجهی زیرساخت‌های کشور را متحول کند و به بهبود صنعت تولید کمک کند.
وی ادامه داد: در حال حاضر، برخی از بانک‌ها در ارائه وام‌های ازدواج، وام فرزندآوری و وام مسکن مانده‌اند. به نظر من، دولت، مجلس و قوه قضائیه باید به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته باشند. همچنین باید به این نکته اشاره کرد که این قاچاق مربوط به کسانی نیست که کارت‌های معیشتی در استان‌های مرزی برای‌شان در نظر گرفته شده است، آنها به‌دنبال تأمین معیشت روزمره خود هستند.
این نماینده مجلس تاکید کرد: سه قوه باید به‌طور جدی در این زمینه همکاری کنند و این مشکل را حل کنند. نباید اجازه دهیم که اذهان عمومی تحت تأثیر این مسائل قرار گیرد. مردم از همه ما و مسئولان انتظار دارند که جلوی این قاچاق را بگیریم. به‌علاوه، در کشور ما، اگر جمعیت ۸۵ میلیون نفری داشته باشیم، ۵۰ درصد از این جمعیت خودرو ندارند. این افراد که در طبقات پایین جامعه زندگی می‌کنند و معیشت‌شان به سختی می‌گذرد، انتظار دارند که ما آنها را به نظام و مسیر توسعه امیدوار کنیم. وقتی این افراد با مشکلات مواجه می‌شوند، نگران می‌شوند البته از انقلاب ناامید نمی‌شوند اما می‌پرسند چرا ما و مسئولان به‌عنوان متولیان، جلوی این مسائل را نمی‌گیریم.
سنگدوینی در پاسخ به این سوال که قاچاق روزانه ۲۰ میلیون لیتر بنزین چقدر می‌تواند به اقتصاد کشور آسیب جدی بزند، خاطرنشان کرد: فرض کنید بنزینی که ما وارد می‌کنیم، هزینه‌ای بین ۳۸ تا ۴۰ هزار تومان دارد. اگر ۲۰ میلیون لیتر را در نظر بگیریم، این مبلغ به ۸۰۰ میلیارد تومان می‌رسد که عدد بسیار بزرگی است. اگر بخواهیم هزینه‌های مرتبط با فرآورده‌های نفتی را نیز حساب کنیم، این عدد به بالای ۳۵۰ تا ۴۰۰ همت خواهد رسید. این عدد بسیار بزرگ است و بنابراین این مسئله نیازمند توجه و اقدام جدی هر سه قوه است. همچنین ستاد قاچاق کالا و ارز باید به این موضوع توجه جدی‌تری داشته باشد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا ما در این زمینه بامشکل مدیریتی داریم یا چالش دیگری وجود دارد که منجر به این وضعیت شده است؟ آیا مشکل قانونی وجود دارد و نیاز به اصلاح قانون وجود دارد، گفت: به نظر من، بخشی از این موضوع به مشکلات مدیریتی مربوط می‌شود، اما همچنین باید به ارزان بودن کالاها در کشور و گران بودن آنها در کشورهای همسایه توجه کنیم. وقتی بنزین را به قیمت ۳۰۰۰ یا ۱۵۰۰ تومان عرضه می‌کنیم و در کشور همسایه‌مان قیمت آن ۴۰ یا ۵۰ هزار تومان است، طبیعی است که قاچاق صورت می‌گیرد و باید یک تدبیری درباره آن انجام دهیم. باید از طریق ساماندهی سیستم‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری، این مشکل را حل کنیم. البته من مخالف گران شدن بنزین هستم، زیرا می‌دانم که این موضوع می‌تواند معیشت مردم، به‌ویژه طبقات پایین جامعه را تحت تأثیر قرار دهد و شرایط سختی ایجاد کند و آنها دیگر نمی توانند به زندگی ادامه دهند. اما دولت و دستگاه‌های نظارتی باید روش توزیع و مدیریت را به‌درستی اصلاح کنند. ما باید سیستم‌های توزیع، سهمیه‌بندی و عدالت محوری را به‌طور صحیح راه‌اندازی کنیم. در حال حاضر، زیرساخت‌ها برای این نوع توزیع آماده نیستند. اگر زیرساخت‌ها را آماده نکنیم، نمی‌توانیم توزیع عادلانه را به‌درستی انجام دهیم. در نهایت، اگر این زیرساخت‌ها آماده نشوند، نمی‌توانیم به حل این مشکلات بپردازیم.
این نماینده مجلس در پاسخ به این سوال که با توجه به اظهارات رئیس‌جمهور درباره وضعیت آب، برق و سوخت و گاز در کشور، آیا نیاز به یک بازنگری جدی در سیاست‌گذاری کلان انرژی وجود دارد یا خیر؟ گفت: بله، به‌نظر من این موضوع ضروری است. در برنامه هفتم توسعه، یک حکم بسیار قوی تحت عنوان "بهینه‌سازی مصرف انرژی" گنجانده شد. شدت مصرف انرژی در کشور ما بسیار بالاست. خوشبختانه، مردم در زمانی که اعلام شد که با کاهش دما به میزان دو درجه، می‌توانیم ۵۰ میلیون مترمکعب گاز صرفه‌جویی کنیم، واقعاً کمک کردند. اگر مردم همکاری نمی‌کردند، شرایط به‌مراتب سخت‌تر می‌شد، زیرا تولید و مصرف ما همخوانی ندارد. بنابراین، بحث انرژی بسیار حیاتی است. ما هر سال توسعه‌های مختلفی داریم، از جمله در زمینه تولید، مسکن و سایر حوزه‌ها، که همگی به انرژی نیاز دارند، چه این انرژی برق باشد و چه گاز. اگر ما در حال توسعه این بخش‌ها هستیم، باید تولید انرژی را نیز به‌تناسب نیازهای آنها افزایش دهیم.
سنگدوینی گفت: یکی از احکام مهم برنامه هفتم، بهینه‌سازی مصرف سوخت است که می‌تواند کمک شایانی به این موضوع کند. نکته مهم این است که بهینه‌سازی انواع مختلفی دارد و مسیرهای گوناگونی را شامل می‌شود. در زمینه برق، تولید خودروهای برقی و کاهش مصرف انرژی، همچنین استفاده از منابع متنوع سوخت، از جمله گاز طبیعی و LPG، در دسترس ما هستند. در حال حاضر، ۲۴ درصد از سوخت حمل‌ونقل در بخش سبک توسط CNG (گاز طبیعی فشرده) تأمین می‌شود. اما نکته قابل توجه این است که وقتی تولید و صنعت را افزایش می‌دهیم و بخش مسکن را توسعه می‌دهیم، جوانان ما که نیاز به مسکن دارند و برخی از آنها مستاجر هستند، به انرژی نیاز خواهند داشت.
وی با اشاره به حضور بخش خصوص در این زمینه گفت: چرا بخش خصوصی ما ضعیف عمل کرده است؟ به‌نظر می‌رسد که در دو دهه گذشته، بخش خصوصی رغبت چندانی برای ورود به حوزه‌های مورد نیاز کشور نداشته و ما نیز به‌طور کافی این بخش را جذب نکرده‌ایم. در حال حاضر، برای تولید برق و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر مانند انرژی باد و خورشیدی، به میزان کافی اقدام نکرده‌ایم. از ۸۰ هزار مگاوات برق تولیدی در تابستان، درصد بسیار کمی مربوط به انرژی‌های تجدیدپذیر است. این وضعیت در هیچ کجای دنیا قابل قبول نیست. بنابراین، ما باید بخش خصوصی را به‌طور جدی تشویق کنیم و امنیت اقتصادی آنها را تضمین نماییم. وقتی می‌گوییم که بخش خصوصی باید برق تولید کند، باید به آنها اطمینان دهیم که ما برق تولید شده را از آنها خریداری می‌کنیم و در صورت عدم نیاز، امکان صادرات آن را نیز فراهم می‌کنیم. در واقع، دولت باید به‌عنوان حامی بخش خصوصی عمل کند و به آنها بگوید که می‌توانند برق خود را صادر کنند و بخشی از درآمد حاصل از صادرات را برای توسعه و سرمایه‌گذاری مجدد در نظر بگیرند.
این نماینده مجلس گفت: در زمینه نفت و گاز نیز باید توجه ویژه‌ای داشته باشیم. برای مثال، ما در برداشت از میدان‌های پارس جنوبی باید دقت کنیم، زیرا ۷۰ تا ۷۵ درصد گاز کشور از این میدان تأمین می‌شود. بنابراین، تقویت و بهینه‌سازی استفاده از منابع انرژی کشور بسیار حائز اهمیت است. در این راستا، می‌توانیم بانک توسعه‌ای را برای تسهیل توسعه کشور و بهینه‌سازی مصرف انرژی تأسیس کنیم. همچنین، سازمان بهینه‌سازی مصرف انرژی باید زیر نظر نهاد ریاست‌جمهوری تشکیل شود تا نظارت و کنترل لازم را بر این موضوعات داشته باشد. امروز به مردم می‌گوییم که دمای خانه‌های خود را دو درجه کاهش دهند تا مصرف انرژی و گاز کمتر شود، اما از سوی دیگر، باید به فکر بهبود وضعیت زیرساخت‌ها نیز باشیم. بسیاری از خانه‌ها در حاشیه شهرها و روستاها دارای پنجره‌های قدیمی هستند و امکان نصب پنجره‌های دوجداره را ندارند. در این زمینه، دولت باید کمک‌کننده باشد و امکانات لازم را فراهم کند. در نهایت، به‌نظر من، ما باید در برنامه هفتم توسعه تمامی این موارد را مدنظر قرار دهیم و اقدامات عملی لازم را انجام دهیم.
وی گفت: همچنین در خصوص بخاری‌های گازی، باید توجه کنیم که بسیاری از خانوارها، به‌ویژه ۲۲ تا ۲۳ میلیون خانوار، از گاز طبیعی استفاده می‌کنند. این بخاری‌ها باید دارای بازدهی ۷۰ تا ۸۰ درصد باشند. ما در سال‌های ۸۵ و ۸۶ هدفمندی یارانه‌ها را اجرا کردیم، اما باید به مردم کمک می‌کردیم که به سمت مصرف بهینه بروند.باید به این نکته توجه کنیم که شدت مصرف انرژی ما ۴ تا ۵ برابر میانگین جهانی است. در چین، که جمعیتی بالغ بر یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون نفر دارد، صرفه‌جویی در آب به‌خوبی انجام می‌شود. ما نیز باید شرایط را برای مردم فراهم کنیم تا آنها بتوانند به این موضوعات توجه کنند و همکاری لازم را داشته باشند. در شرایط سختی که در ۱۰ روز اخیر تجربه کردیم، مردم به‌خوبی همکاری کردند و اگر این همکاری نمی‌بود، قطعاً با مشکلات بیشتری مواجه می‌شدیم. در نهایت، باید تمام قوا و نهادها در کنار یکدیگر برای مقابله با قاچاق بنزین و اتخاذ اقدامات لازم همکاری کنند.
نظرات